به گزارش همشهری، آمارهای رسمی از تداوم نزول نرخ بیکاری حکایت دارد؛ بر اساس آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران، در تابستان امسال حدود ۹۰۷ هزار نفر در مقایسه با تابستان پارسال به جمعیت شاغلان کشور اضافه شده است. این عدد هم یکی از بی‌سابقه‌ترین اعداد برای خالص اشتغال فصلی در تاریخ محاسبه و انتشار آمار بازار کار ایران است.
نمای بازار کار ایران به روایت آمار
اقتصاد ایران سال‌هاست که از توسعه حوزه‌های نامولد و تضعیف حوزه‌های مولد رنج می‌برد؛ اتفاقی که عمدتاً ناشی از رشد تورم افسارگسیخته و تداوم توزیع رانت به نفع اقلیت بوده و در نتیجه آن، اشتغال‌زایی به حاشیه رانده شده و نرخ بیکاری کشور برای سال‌های طولانی دو رقمی مانده است. در یکی دو سال اخیر اما ورق در بازار کار برگشته و به‌تدریج مسائلی که سال‌ها به‌صورت آرمان در برنامه‌های بالادستی مدنظر قرار می‌گرفت، به واقعیت‌هایی مشهود در آمارهای رسمی تبدیل شده است.
اتفاقات مثبت بازار کار در نرخ مشارکت، افزایش جمعی شاغلان، کاهش نرخ بیکاری، تعدیل نرخ بیکاری جوانان و افزایش سهم فارغ‌التحصیلان از بازار کار در حال نمایان شدن است.
یخ نرخ مشارکت باز شد
بررسی آخرین اطلاعات منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران از تحولات بازار کار کشور در تابستان ۱۴۰۲ نشان می‌دهد در این فصل، نرخ مشارکت اقتصادی با افزایش ۰.۶ درصدی به ۴۱.۶ درصد رسیده است؛ به این معنا که در تابستان امسال، به ازای ۷۵۴ هزار نفری که در این فصل وارد سن کار (۱۵ سالگی) شده‌اند، ۶۸۹ نفر به جمعیت فعال اقتصادی کشور افزوده شده و جمعیت غیرفعال کشور فقط ۶۵ هزار نفر افزایش یافته است.
رشد جمعیت شاغلان
در دوره کرونا بدترین ضربه به بازار کار ایران وارد شد و علاوه بر ریزش شدید نرخ مشارکت اقتصادی، در آمارهای رسمی نیز ۱.۲ میلیون نفر از شاغلان از بازار حذف شدند. در ادامه، به دلیل پایین ماندن نرخ مشارکت، نرخ بیکاری توانست تا حدودی کاهش پیدا کند؛ اما بعد از آن با اتمام کرونا و افزایش فشارهای معیشتی، سیل متقاضیان جدید وارد بازار کار شد که با سیاست‌های تسهیل تولید، احیای واحدهای راکد و روشن شدن موتور اشتغال‌زایی دولت سیزدهم، تعداد بیشتری از آنها موفق به اشتغال شدند. بر اساس آمارهای رسمی، در تابستان امسال جمعیت شاغلان کشور به بیش از ۲۴ میلیون و ۶۸۵ هزار نفر رسیده که حدود ۹۰۷ نفر بیشتر از تابستان سال قبل است.
عبور نرخ بیکاری از آرمان ۸ درصدی
بررسی نرخ بیکاری افراد ۱۵ ساله و بیشتر در فصل گذشته نشان می‌دهد که ۷.۹ درصد از جمعیت فعال کشور در این فصل بیکار بوده‌اند. این رقم از سال ۱۳۷۵ تاکنون که انتشار آمار بیکاری در دستور کار قرار گرفته، پایین‌ترین رقم نرخ بیکاری فصلی محسوب می‌شود و در حالی محقق شده که در چندین برنامه توسعه کشور، برای رسیدن نرخ بیکاری به ۸ درصد هدف‌گذاری شده بود که البته هرگز محقق نمی‌شد.
بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کشور در فصل تابستان حاکی از آن است که این شاخص نسبت به فصل بهار ۰.۳ درصد و نسبت به تابستان سال قبل یک درصد کاهش یافته است. طبق آمار، در اقتصادی ایران ۲ میلیون و ۱۱۵ هزار و ۸۲۸ نفر بیکار هستند و این تعداد ۲۱۷ هزار و ۶۲۹ نفر کمتر از تابستان سال قبل است.
گشایش در اشتغال جوانان
در تابستان امسال، نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله کشور ۲۰.۱ درصد بوده که نسبت به تابستان پارسال ۲.۹ درصد کمتر است. همچنین بررسی نرخ بیکاری گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ ساله نیز نشان می‌دهد که ۱۵ درصد از جمعیت فعال در این گروه سنی بیکار بوده‌اند که جمعیت آنها ۱.۲ درصد کمتر از تابستان سال قبل است.
بر اساس تازه‌ترین آمارها، در بازار کار ایران ۵۳۶ هزار در سن ۱۵ تا ۲۴ سال بیکار هستند که این رقم بیش از ۵۷ هزار نفر نسبت به تابستان قبل کاهش نشان می‌دهد. همچنین جمعیت بیکاران در گروه سنی ۱۸ تا ۳۵ سال به یک‌میلیون و ۵۲۰ هزار و ۶۳۵ نفر رسیده که ۱۲۲ هزار و ۶۳۷ نفر کمتر از تابستان سال قبل است.
اوضاع تحصیل‌کرده‌ها
در تابستان امسال، ۹۰۵ هزار و ۱۴۹ نفر از بیکاران کشور دارای مدرک تحصیلی آموزش عالی بوده‌اند که این تعداد ۴۲.۸ درصد کل جمعیت بیکاران کشور است.
بر اساس آمارها، در این فصل، نرخ بیکاری گروه فارغ‌التحصیلان آموزش عالی با ۱.۲ درصد کاهش به ۱۲ درصد رسیده است.
در مقابل، ۲۶.۸ درصد از کل اشتغال کشور معادل ۶ میلیون و ۶۱۶ هزار نفر مربوط به این گروه بوده و سهم آنها از اشتغال نسبت به تابستان سال قبل ۰.۳ درصد افزایش پیدا کرده است.
بازگشت زنان به بازار کار
از دیگر اتفاقات مثبت در بازار کار تابستان امسال، معکوس شدن جریان ورودی زنان به بازار کار است که به افزایش ۰.۹ درصدی نرخ مشارکت آنها و رشد یک‌درصدی جمعیت شاغلان زن کشور منجر شده است.
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، در تابستان امسال نرخ بیکاری زنان به ۱۴.۶ درصد رسیده که گرچه نسبت به نرخ مشارکت اقتصادی ۶۸.۶ درصد مردان بسیار پایین به نظر می‌رسد؛ اما شتاب رشد آن بهتر بوده است. طبق آمار، افزایش نرخ مشارکت مردان در تابستان امسال نسبت به تابستان سال قبل ۰.۲ درصد بوده درحالی‌که نرخ مشارکت اقتصادی زنان ۰.۹ درصد است.
از نگاهی دیگر، جمعیت شاغلان مرد ۰.۹ درصد افزایش داشته و سهم آنها به ۶۴.۳ درصد رسیده است و در مقابل سهم زنان از اشتغال با افزایش یک‌درصدی به ۱۲.۳ درصد رسیده است. در مورد نرخ بیکاری نیز، درحالی‌که نرخ بیکاری کشور یک درصد کاهش پیدا کرده، کاهش نرخ بیکاری مردان ۰.۹ درصد و کاهش نرخ بیکاری زنان ۱.۸ درصد ثبت شده است.
بهبود اوضاع در بخش کشاورزی
یکی از اتفاقات مثبت در بازار کار تابستان امسال، توقف ریزش اشتغال بخش کشاورزی و جذب نیروی کار جدید در این بخش بوده است. درحالی‌که در یک سال گذشته، همواره در آمارهای رسمی اشتغال بخش کشاورزی در حال کاهش بود، در تابستان امسال این روند متوقف شده و جمعیت شاغلان کشاورزی ۵۸ هزار و ۷۵۱ نفر افزایش پیدا کرده است.
البته، همچنان قدرت جذب اشتغال این بخش نسبت به بخش‌های صنعت و خدمات پایین‌تر است و به همین واسطه، سهم بخش کشاورزی به دلیل جذب تعداد کمتری از شاغلان جدید، ۰.۳ درصد نسبت به تابستان سال قبل کاهش نشان می‌دهد.
خدمات در صدر
بخش خدمات به‌عنوان بزرگ‌ترین بخش از بازار کار ایران، در تابستان سال جاری حدود ۴۸۳ هزار نفر شاغل جدید جذب کرده و سهم خود را از بازار کار کشور به ۵۰.۵ درصد رسانده که ۰.۱ درصد بیش از تابستان سال قبل است.
در کنار بخش خدمات، بخش صنعت نیز عملکرد مقبولی داشته و با افزایش ۰.۲ درصدی، سهم خود از بازار کار کشور را به ۳۴ درصد رسانده است. در تابستان امسال، ۳۷۰ هزار و ۵۰۳ شاغل جدید، جذب بخش صنعت شده‌اند تا تعداد شاغلان این بخش به مرز ۸.۴ میلیون نفر برسد.
بیکاری تک‌رقمی در ۲۳ استان
بر اساس اطلاعات مرکز آمار ایران، در تابستان سال جاری و در شرایطی که میانگین نرخ بیکاری کل کشور به ۷.۹ درصد رسیده است، نرخ بیکاری استان‌ها در محدوده ۵.۱ تا ۱۲.۵ درصد در نوسان بوده است درحالی‌که در تابستان سال قبل، این بازه بین ۵.۵ تا ۲۲.۶ درصد قرار داشت.
در این فصل استان‌های آذربایجان غربی و خراسان شمال با نرخ بیکاری ۵.۱ درصدی، بهترین بازار کار را تجربه کرده‌اند و استان سیستان و بلوچستان با نرخ بیکاری ۱۲.۵ درصدی بالاترین نرخ بیکاری را به خود اختصاص داده است.
پدیده این فصل در بازار کار نیز استان هرمزگان بوده که نرخ بیکاری آن از ۲۲.۶ درصد در تابستان ۱۴۰۱ به ۱۱.۵ درصد در تابستان ۱۴۰۲ کاهش پیدا کرده است.
نظر شما