حمید هیدارن: ورزش‌های بومی و محلی از جمله تفریحات جذاب و پرطرفدار مردم روستاها و عشایر به حساب می‌آید که البته در بسیاری موارد نطفه اولیه ورزش‌های کلاسیک امروزی نیز به حساب می‌آیند.

 قدمت برخی از این ورزش‌ها در کشورمان به 2500 سال پیش باز می‌گردد. طبق تحقیقات صورت گرفته، در هر استان حدود 100 بازی یا ورزش محلی و بومی وجود دارد که شماری از آنها با ورزش‌های سایر استان‌ها تشابهات زیادی داشته و در واقع از یک ریشه هستند. گفته می‌شود دلیل اصلی این امر، کوچ قبایل از نقاط مختلف به اقصی نقاط کشور بوده و در توصیف مثال عنوان شده، کوچ ایل کلهر که حدود 700 سال پیش از منطقه گیلانغرب کنونی به شمال استان خراسان صورت گرفت ذکر می‌شود که با خود سنن، آداب و بازی‌های خاصی را منتقل کردند.

اما بحث مدیریت، احیا و حمایت از ورزش‌های بومی و محلی، موضوعی است که ما را سراغ فدراسیون ورزش روستایی و عشایری فرستاد. این فدراسیون که از سال 1384 رسما تاسیس شده است، به تعبیری متولی پشتیبانی از ورزش‌ها و بازی‌های بومی و محلی محسوب می‌شود.

محمدرسول کلهر دبیر فدراسیون ورزش روستایی و عشایری به همین بهانه چند روز پیش میزبان ما بود تا در مورد تاریخچه و برخی نکات کلی این مبحث یاریمان دهد:

  • خاستگاه ورزش‌های بومی و محلی چیست و دید فدراسیون ورزش روستایی و عشایری به این بخش از تحرکات جسمانی چیست؟

ورزش‌های بومی و محلی در بطن جامعه ریشه دارد و بر اساس علایق، سلایق و امکانات مردم هر منطقه در ادوار گوناگون شکل گرفته و رواج پیدا کرده است. در واقع بخشی از میراث فرهنگی ما در طول تاریخ محسوب می‌شود که سینه به سینه انتقال یافته و البته جزئیات آنها هیچ جا به‌طور کامل مکتوب نشده است.

 به علت هجوم فرهنگ‌های بیگانه و جابجایی اقوام و ایل‌ها که ناخواسته و به دستور سلاطین و امرا صورت می‌گرفته، فرهنگ‌های مناطق مختلف در شهرستان‌ها و روستاها رواج پیدا کرد. جالب است بدانید ما امروز حداقل 26 نوع کشتی در ایران شناسایی کرده‌ایم که هم‌اکنون هم برگزار می‌شود و خیلی از آنها در جزئیات یا شکل و شمایل ظاهری ورزشکاران تفاوت دارد.

 اما دید فدراسیون ورزش روستایی و عشایری، قطعا از منظر حمایتی و مدیریتی است تا هویت این نوع ورزش‌ها کماکان حفظ شود. ناگفته پیداست که چه ما از ورزش‌های بومی و محلی حمایت کنیم و یا نکنیم، این نوع تحرکات و گرد هم آمدن‌ها در روستاها و مناطق عشایرنشین تداوم خواهد داشت چرا که ریشه فرهنگی داشته و نزد مردم از ارج و قرب خاصی برخوردار است.

 به تعبیر دیگر وظیفه ما کمک به حفظ چنین میراثی است و هدفمان رونق بخشیدن هرچه بیشتر به برگزاری بازی‌های پرطرفدار بومی و محلی است.

  •  جالب اینجاست که گفته می‌شود خیلی از این ورزش‌ها، پایه و اساس شکل‌گیری رشته‌های کلاسیک امروزی بوده است؟‌

دقیقا؛ مثلا همین رشته کشتی لوچو که مخفف لب چوب است، زیربنای کشتی آزاد بوده و بسیاری از قهرمانان نامدار دیروز و امروز کشتی جهان از جمله امامعلی حبیبی، رضا یزدانی و ... لوچوکار بوده‌اند. در پایان مسابقات لوچو به قهرمانان جوایزی از قبیل گوسفند، پشتی، قالیچه، زیرانداز، صنایع دستی و پول اهدا می‌شود. یک گوسفند یا قوچ هم پای چوب بسته می‌شود که به قهرمان قهرمانان تعلق می‌گیرد.

 یعنی با قضاوت پیشکسوتان و ریش‌سفیدان این رشته، قهرمانان هر منطقه مشخص شده و سپس با یکدیگر مبارزه می‌کنند. نفر برتر این مسابقات، پهلوان آن ناحیه محسوب شده و جایزه اصلی را دریافت می‌کند.

همشهری استانها

کد خبر 78825

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز