همشهری آنلاین- امیر دشتی‌نژاد: هنر حکاکی از کودکی مورد علاقه‌اش بود و هر جا چوب و مقوایی پیدا می‌کرد به جانش می‌افتاد و با مداد و خلال دندان طرح کودکان‌های را روی آن پیاده می‌کرد. خودش هم نمی‌داند چطور رشته مهندسی برق را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد، اما بعد از چند سال دوباره به سمت هنر مورد علاقه‌اش رفت و تلافی چندسال غیبتش در دنیای هنر را با ابداع جدیدترین روش حکاکی یعنی حکاکی روی کامپوزیت، فلز و باریکه‌های ام. دی. اف و ضایعات چوب و در یک کلام وسایلی که دور ریختنی به حساب می‌آیند جبران کرد و برای نخستین بار به دانش‌آموزان نوجوان حکاکی را آموزش داد. معلم مدرسه‌راهنمایی قدس حالا به این هدف خود نزدیک شده و دانش‌آموزانش موفق به کسب چندین مقام منطقه‌ای و استانی در مسابقات هنرهای تجسمی شده‌اند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
روزی که رشته مهندسی برق را در دانشگاه تمام کرد و فارغ‌التحصیل شد، فکرش را نمی‌کرد سر از دنیای هنر در بیاورد، اما این اتفاق افتاد و فرنیا فقیهی سراغ رشته‌ای رفت که هیچ قرابتی با رشته تحصیلی‌اش نداشت. او می‌گوید: «از کودکی به حکاکی علاقه داشتم. فقط کافی بود در گوشه‌ای از خیابان تکه‌ای چوب یا مقوا ببینم. آن را بر می‌داشتم، به خانه می‌بردم و آنقدر فکرمی کردم که چطور می‌توانم روی آن نقش ونگاری را طراحی کنم. خلاصه همین علاقه بود که باعث شد من در تمام رشته‌های حکاکی دستی در کار داشته باشم. اما این راضی‌ام نمی‌کرد، به همین دلیل تحقیقات میدانی را آغاز کردم و بعد از ۵ سال توانستم در سال ۹۰ موفق به ابداع روش‌های نوین حکاکی شوم و حکاکی روی کامپوزیت را انجام دهم. کامپوزیت آلیاژی از فلز آلومینیوم است که در نمای ساختمان‌ها به کار برده می‌شود و کاربرد دیگری ندارد.»
نوجوان‌های صاحب شغل و درآمد
هر هفته نوبت کلاس درس فقیهی یعنی حرفه و فن که می‌شد، دانش‌آموزان سعی می‌کردند غیبت نکنند و هر طوری هست سر کلاس درس حاضر شوند، چون او دریچه‌ای تازه از دنیای هنر را به روی دانش‌آموزان باز کرده بود. تا آن زمان خیلی از دانش‌آموزان حتی نام کامپوزیت را هم نشنیده بودند چه برسد به اینکه بخواهند حکاکی روی آن را یاد بگیرند. اما او با روشی ساده و با ابزاری قابل دسترس و ارزان، جدیدترین نوع حکاکی را به نوجوانان آموزش داد.
فقیهی می‌گوید: «روش ابداعی من برای دانش‌آموزان دوره راهنمایی کاربرد دارد. این افراد می‌توانند با یاد گرفتن حکاکی روی کامپوزیت یا شیشه که خیلی هم ارزان است رشته‌ای از صنایع‌دستی را یاد بگیرند و خیلی راحت وارد بازار کار شوند و در سن کم درآمد داشته باشند. نتیجه این آموزش‌ها نشان داد که این روش ابداعی توانست به قول معروف تکانی به نوجوانان بدهد. چون آثار تولیدی آنها در سال ۹۰ مقام منطقه‌ای به دست آورد و در همان سال هم آنها توانستند در مسابقات هنرهای تجسمی شهر تهران مقام دوم و سوم استانی را از آن خود کنند و همین برای من به‌عنوان معلمی که این رشته هنری را ابداع کرد و به دانش‌آموزان آموزش داد یک افتخار به حساب می‌آید.»
کلاس حرفه و فن را متحول کنید
حتماً یادتان هست برای خیلی از ما در دوران مدرسه کلاس درس حرفه و فن از کسالت‌آورترین کلاس‌ها بود و شاید کاری یا هنری را در این کلاس یاد نگرفته باشیم، اما فقیهی این کلاس کسالت بار را با جای دادن یکی از روش‌های نوین حکاکی به پربارترین و پرطرفدارترین درس‌ها در مدرسه‌راهنمایی قدس تبدیل کرده است. او می‌گوید: «به مسئولان آموزش و پرورش پیشنهاد داده‌ام که این رشته را در کلاس حرفه و فن جایگزین کارگاه‌های تکراری و بدون کاربرد کنند و مطمئن هستم که این موضوع با اقبال دانش‌آموزان مواجه می‌شود، چون آن را در کلاس‌های درس و در یک مدرسه تجربه کرده‌ام. چه عیبی دارد که دانش‌آموزان بتوانند بعد از پایان یک سال تحصیلی و شرکت در کلاس حرفه و فن که برای همه اجباری هم هست از مزایای رشته‌ای برخوردار شوند که با آن می‌شود کار کرد و در آمد داشت. همین چند ماه قبل بود که آثار تولیدی و برتر دانش‌آموزان منطقه ۲ و منطقه ۱۱ را در نمایشگاه به‌طور مشترک به نمایش گذاشتیم. بسیاری از این آثار فروخته شد، در آمدش به جیب نوجوان‌های ۱۱، ۱۲ ساله رفت و برایشان با نوعی حس غرور همراه بود. چون بعضی از این آثار تا ۵۰۰ هزار تومان به فروش رسید.»
این معلم موفق ادامه می‌دهد: «دفتر تکنولوژی‌های آموزشی و طراحان کتاب‌های درسی و مسئولان وزارت آموزش و پرورش می‌توانند این طرح نوین حکاکی را مورد نقد و بررسی قرار دهند، زیرا می‌توان آن را به‌عنوان یکی از فعالیت‌های عملی و کارگاهی در درس حرفه‌وفن در بخش فلزکاری مورد استفاده قرار داد. ابزار مناسب حکاکی هم فرز حکاکی است و مواد اولیه‌اش هم ارزان است و می‌توان از ضایعات ورقه‌های فلزی، چوب، ام. دی. اف و کامپوزیت که ارزش مالی چندانی ندارد و من بسیاری از آنهارا از میان نخاله‌های ساختمانی و وسایل دور ریختنی در اختیار دانش‌آموزانم قرار دادم، تهیه کرد.»
بچه‌ها با وضو کار می‌کنند
این روزها بازی‌های کامپیوتری، دنیای مجازی و شبکه‌های اجتماعی وقت بسیاری را از نوجوانان و حتی جوانان می‌گیرد و به نوعی می‌توان گفت که در علم و هنر و تکنولوژی را به روی آنها می‌بندد. اما هنوز هم ابزارهایی هست که بتوان این گروه سنی را به وسیله آن سرگرم و از همه مهم‌تر معنویت و ارزش‌های دینی را به آنها تفهیم کرد. فرنیا فقیهی هم با آموزش حکاکی اسمای الهی روی ام. دی. اف و کامپوزیت موفق به انجام این کار شده و می‌توان گفت با یک تیر دو نشان زده است و همین موضوع یکی از رموز موفقیت اوست. فقیهی می‌گوید: «همه حکاکی‌هایی که به دانش‌آموزانم یاد می‌دهم با موضوع اسمای الهی است و قبل از شروع کلاس به آنها که همه نوجوان‌های ۱۱ سال به بالا هستند می‌گویم که با وضو کار را شروع کنند. تمرکز در این کار اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و هر خطای کوچکی می‌تواند کل کار را خراب کند، برای همین بعضی اوقات که بچه‌ها تمرکز ندارند، به آنها توصیه کرده‌ام که چند صلوات بفرستند و بعد از آن مشغول کار شوند. شاید باور نکنید اما دانش‌آموزانی بوده‌اند که به واسطه آموزش این رشته از صنایع‌دستی وضو گرفتن را که تا آن روز بلد نبوده‌اند یاد گرفته‌اند و با قرار گرفتن در چنین محیطی و حکاکی اسمای الهی مسیر زندگی‌شان با معنویت و ارزش‌های دینی عجین شده است.»
__________________________________________________________
*منتشر شده در همشهری محله منطقه ۲ به تاریخ ۱۳۹۳/۰۵/۲۲
نظر شما