«سیدرضی عمادی» کارشناس مسائل دفاعی در یادداشتی برای همشهری آنلاین نوشت:
اهمیت دریا مربوط به سال‌ها و دهه‌های اخیر نیست بلکه این اهمیت ریشه در تاریخ دارد. به لحاظ تاریخی، برتری دریایی در قرن‌های گذشته مهم‌ترین مؤلفه قدرتمند بودن کشورها محسوب می‌شد. قدرت‌های بزرگ اروپایی در قرن‌های ۱۸ و ۱۹ تسلط بر دریاها را به‌عنوان مهم‌ترین منبع قدرت در نظر گرفته و سیاست نظامی خود را در این راستا تنظیم می‌کردند. به عبارت دیگر، اگر امروز در اختیار داشتن موشک، سلاح هسته‌ای، پهپاد و توانمندی الکترونیکی از پایه‌های اصلی قدرت نظامی بودن کشورهاست، در گذشته تسلط و تفوق دریایی پایه اصلی قدرت بود.
این اهمیت به حدی بود که از یک سو قدرت‌های بزرگ اولویت نخست درباره کشورهای مستعمره خود را بر اساس دریایی بودن یا نبودن آن کشور قرار داده و از سوی دیگر حتی مسابقه تسلیحاتی نیز با محوریت توانمندی دریایی پیگیری می‌شد.
اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ سیاست نظامی تهاجمی آلمان سبب افزایش بودجه نظامی قدرت‌هایی نظیر فرانسه، انگلیس و ایتالیا شد و این کشورها نیز به طور خاص تقویت توانمندی نظامی دریایی خود را در اولویت قرار دادند.
در نظام جهانی امروز اگرچه اهمیت نظامی دریاها مانند گذشته نیست، اما داشتن توانمندی دریایی برتر همچنان یک ضرورت برای قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی است. به عبارت دیگر، در کنار قدرت نظامیِ زمینی، هوایی و پدافندی، داشتن قدرت دریایی نیز برای قدرت‌های بزرگ اهمیت زیادی دارد. امروز نیز کشورهایی که توان تأمین امنیت دریایی را داشته باشند، در زمره کشورهای قدرتمند محسوب می‌شوند.
امروز علاوه بر بُعد نظامی، اهمیت دریاها در حوزه اقتصادی نیز روند افزایشی دارد. اقتصاد دریا محور که به آن اقتصاد آبی نیز گفته می‌شود استفاده پایدار از منابع و گستره‌های آبی اعم از اقیانوس‌ها، دریاها، دریاچه‌ها، سواحل و جزایر در راستای رشد اقتصادی تعریف می‌شود. به نحوی که امروز حدود ۸۰ درصد از قطب تجاری، خدماتی و حتی صنعتی جهان در حاشیه دریا شکل گرفته است. در حال حاضر حجم اقتصاد دریا در جهان سالانه بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار برآورده شده و پیش‌بینی می‌شود که این سهم در ۲۰ سال آینده افزایش حدود ۳ برابری داشته و به بیش از ۳ هزار میلیارد دلار برسد.
ایران از جمله کشورهای جهان محسوب می‌شود که دسترسی زیادی به دریاها دارد. ایران ۱۹۰ هزار کیلومترمربع گستره دریایی و بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر خطوط ساحلی دارد و حدود ۴۰ درصد از مرزهای آن دریایی است. ایران با دسترسی به دریا در شمال و جنوب، دسترسی به آب‌های آزاد، مجاورت با منطقه راهبردی خلیج فارس، تنگه هرمز و قرار گرفتن در کریدورهای ترانزیتی بین‌المللی از موقعیت ژئوپلیتیکی برجسته‌ای برخوردار است.
در حال حاضر حدود ۹۵ درصد واردات و ۸۵ درصد صادرات کشور از طریق بنادر انجام می‌شود. با این حال، ایران به لحاظ استفاده از ظرفیت دریایی رتبه مطلوبی ندارد و در زمره کشورهای برتر جهان محسوب نمی‌شود.
بر همین اساس، رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) به‌خصوص در یک دهه اخیر، بارها بر اهمیت استفاده از دریاها در اقتصاد ایران و همچنین تقویت نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده‌اند که این تأکید معظم له مورد توجه فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است.
مأموریت ناوگروه ۸۶ به دور دنیا نیز لبیک فرماندهان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به تدبیر و تأکید فرمانده معظم کل قوا و در ادامه مأموریت‌های برون‌مرزی این نیروست.
نظر شما