حمید ضیایی پرو: «دانش‌آموزان ایرانی در استفاده از IT از معلمان خود باسوادترند.»

این را یک مقام دولتی گفته و البته با کمی تسامح می‌توان آن را چنین تعمیم داد که بسیاری از دانشجویان ایرانی نیز در استفاده از IT از استادان خود با سواد ترند.

امروزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یک تخصص و مهارت بین رشته‌ای و فرا‌رشته‌ای شده است. هیچ رشته علمی نمی‌تواند خود را بی‌نیاز از این فناوری بداند؛

به‌خصوص که حتی روش‌های تحقیق و پژوهش در علوم مختلف نیز با اتکای به فناوری‌های دیجیتال مانند کتابخانه‌های الکترونیک و نرم‌افزارهای تجزیه و تحلیل اطلاعات و منابع آنلاین و ژورنال‌های علمی و پژوهشی دگرگون شده است. امروز هر دانش‌آموزی در منزل امکان دسترسی به اینترنت دارد و طبق آمار موجود، بیش از 23 میلیون نفر در کشور به این فناوری دسترسی دارند.

با آمدن سرویس اینترنتی تلفن همراه که ضریب آن بیش از 50 درصد است، می‌توان گفت حداقل نیمی از مردم ایران به اینترنت دسترسی دارند. این فناوری توانسته شیوه‌های ارتباط علمی بین استاد و دانشجو و معلم و دانش‌آموز را نیز تغییر دهد.

استادان و پژوهشگران در هر نقطه از ایران یا حتی جهان به‌صورت آنلاین در دسترس دانشجویان و محققان قرار دارند. بدین ترتیب محو زمان و مکان در عرصه تحقیق و آموزش باعث شده تا آموزش‌های کلاسیک در سایه سنگین فناوری‌های دیجیتال قرارگیرد.

با وجود این، باید اذعان کرد که نظام علمی و پژوهشی ایران پا به پای تحولات تکنولوژیک پیش نرفته است. رکود متون علمی، نبود کتابخانه‌های الکترونیک تمام متن در ایران، نبود آموزش‌های متدولوژیک در باره تحقیق در محیط سایبر، ضعف پشتیبانی فنی و رایانه‌ای و اینترنتی در محیط‌های دانشگاهی از جمله مشکلات موجود در این زمینه است.

به‌عنوان مثال امروز دانشجویان ایرانی به استادان ایرانی مقیم اروپا و آمریکا راحت‌تر دسترسی دارند تا استادان ایرانی در داخل کشور.

همین امر باعث شده تا بسیاری از پایان نامه‌ها و رساله‌های تحقیقی دانشگاه‌ها با اتکا به منابع خارجی و مشاوره استادان خارجی انجام شود که البته یک حسن محسوب می‌شود. منتها این روند یک موضوع برنامه‌ریزی شده از سوی دانشگاه‌ها و نظام آموزش عالی ما نبوده است، بلکه جبر دوره و زمانه باعث این کار شده است.

وضعیت مذکور باعث ایجاد یک شکاف عمیق بین استاد و دانشجو و معلم و دانش‌آموز در نظام آموزشی ایران شده و ادامه این روند می‌تواند صدمات جبران ناپذیری به بدنه علمی و فناوری کشور وارد کند.

پیشنهادهایی که برای برون‌رفت از این بحران می‌توان ارائه کرد اجباری شدن آموزش‌های پایه کاربری رایانه و اینترنت در تمامی مقاطع دانشگاهی و سطوح راهنمایی و دبیرستان در کشور برای معلمان، استادان، کارمندان،  دانشجویان و دانش‌آموزان و ارائه دروس مرتبط با روش تحقیق متکی بر امکانات دیجیتال، رایگان کردن استفاده از اینترنت در دانشگاه‌ها (دستوری که رئیس‌جمهوری سال قبل صادر کرد و هنوز عملی نشده است)، اجرای مواد قانون برنامه چهارم توسعه درخصوص توسعه اینترنت و فناوری اطلاعات در محیط‌های علمی و تسریع در راه‌اندازی و توسعه شبکه علمی کشور است.

نکته آخر اینکه در هیچ کشوری به اندازه ایران مشتاق علم و دانش وجود ندارد و این به‌صورت بالقوه یک ظرفیت برای پیشبرد برنامه‌های توسعه در ایران محسوب می‌شود و با استفاده از آموزش‌های مجازی و دانشگاه‌های مجازی می‌توان این ظرفیت را به فعل تبدیل کرد. تحقق این امر منوط به توسعه بخش‌های فناوری اطلاعات در دانشگاه‌هاست.

کد خبر 75688

برچسب‌ها

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز