مهدی هاشمی‌نسب، بازیکنی که در دربی سابقه زدن سه گل به استقلال و یک گل به پرسپولیس را دارد، در این رابطه می‌گوید: «معمولا دربی‌ها طوری است که انگار همه از آن مساوی می‌خواهند. از عوامل بیرونی گرفته تا مربیان و بازیکنان. البته مربیان و بازیکنان همیشه برای برد وارد زمین می‌شوند. اما به دلیل حساسیت‌های مسابقه گاهی همان مربی و بازیکن دوست دارد که بازی مساوی شود. یعنی ما نمی‌توانیم خودمان فریب بدهیم و بگوییم که همیشه می‌خواهیم در دربی برنده باشیم. البته پیروزی بهترین نتیجه یک مسابقه است.»
و بعد عنوان می‌کند که برخی از بازیکنان در اینگونه مسابقه‌ها هراس دارند؛ اینکه با شکست تیمشان تبعات آن تا مدت‌ها برایشان دردسرساز شود: «به نظر من بعضی از بازیکنان به درد چنین بازی‌هایی نمی‌خورند. یعنی نمی‌توانند با شرایط آن کنار بیایند. برای همین است که بازی‌ها اغلب بی‌کیفیت می‌شود.» اما چطور می‌شود مدافعی چون هاشمی‌نسب چهار گل در دربی پایتخت می‌زند؟ «قضیه من فرق می‌کند. من در این بازی‌ها تنها هدف شخصی خودم را دنبال می‌کردم و فقط می‌خواستم گل بزنم؛ همین.»
روز شانزدهم فروردین سال 47، وقتی اولین شهرآورد برگزار شد، دو تیم به نتیجه‌ای بهتر از تساوی بدون گل دست نیافتند؛ مسابقه‌ای دوستانه. حتی مسابقه دوم استقلال و پرسپولیس که انتخابی بود، برای حضور نماینده ایران در جام باشگاه‌های آسیا هم در پایان 90 دقیقه صفر بر صفر شد. بعد از آن، برای اولین بار در روز سیزدهم مردادماه 48، یک تیم پیروز شد؛ استقلال 3 پرسپولیس یک. غلامحسین مظلومی، بازیکن دهه 40 و 50 استقلال می‌گوید: «متاسفانه در دربی آنقدر موقعیت وجود ندارد که مهاجم گلزنی کند. البته حساسیت مسابقه زیاد است و دلیل اصلی نداشتن موقعیت هم همین است. من فکر می‌کنم به همین خاطر است که در دربی نتیجه مساوی بیشتر از برد و باخت به دست می‌آید.»
در 65 دربی گذشته 31 مساوی به دست آمده است که اگر «مساوی»،«برد» و «باخت» در یک جدول قرار گیرد، نتیجه مساوی صدرنشین خواهد بود. گفته می‌شود گاهی عوامل بیرونی در نتیجه مساوی تاثیر بسیاری دارد. این موضوع را سعید فائقی تایید می‌کند. او مسابقه نیمه‌تمام این دو تیم در سال 73 را یادآور می‌شود. یعنی آخرین باری که یک داور ایرانی برای شهرآورد سوت زد. فائقی توضیح می‌دهد: «بازی سال 73 یک مسابقه خاص بود. بازی در حالی که 2 بر 2 بود، نیمه‌تمام ماند و بعد برخی از بازیکنان دو تیم با محرومیت‌های شدیدی روبه‌رو شدند. یادم می‌آید بعد از آن بود که مسئله تشکیل شورای تامین قبل از دربی مطرح شد. بازی استقلال و پرسپولیس به شکلی است که خواه ناخواه همه دوست دارند که مساوی تمام شود تا دردسری نداشته باشد.»
او در ادامه به نکته‌ای اشاره می‌کند که نشان می‌دهد گاهی مقامات دولتی به دنبال تساوی در چنین رویدادی هستند: «یک بار مسابقه فینال جام حذفی بین این دو تیم برگزار می‌شد. 90 دقیقه هیچکدام از بازیکنان گلی نزدند. بازی به وقت‌های اضافه کشید. یادم است در آن لحظات آقای هاشمی از هیات دولت تماس گرفتند و گفتند که: «چی شد؟ بازی مساوی نمی‌شود؟» در واقع یک جورهایی همه دوست دارند که این مسابقه مساوی شود. به نظر من، مطلوب‌ترین نتیجه همین است. البته به بازیکن ایرانی نمی‌توان تفهیم کرد که باید یک بازی نتیجه مساوی داشته باشد. چون بازیکنان ایرانی باهوش هستند و به غیرتشان برمی‌خورد. اما آنها هم ته دلشان مساوی می‌خواهند» اما امکان این اتفاق نبود؛ زیرا فینال جام حذفی باید یک برنده می‌داشت.
دلایل اجتماعی
یک روانشناس اجتماعی در مورد اینکه «چگونه می‌شود در یک رقابت عوامل درونی و بیرونی آرزوی تساوی داشته باشند؟» می‌گوید: «در چنین مسابقه‌هایی معمولا بحث امنیت هم مطرح است. مثلا چه کسی دوست دارد که بعد از دربی شیشه‌های اتوبوس‌ها شکسته شود؟ چه کسی عصبانیت علاقه‌مندان فوتبال را می‌خواهد که می‌تواند مشکلات فراوانی در جامعه به وجود بیاورد؟ مسلما باید جلوی ناهنجاری‌ها را گرفت. به خصوص اینکه دربی در تاریخ و ساعت معینی برگزار می‌شود می‌توان اتفاقات آن را پیش‌بینی کرد. بنابراین می‌شود از بروز اتفاقات ناخوشایند جلوگیری کرد.»
عباس گلدوست ادامه می‌دهد: «عوامل بیرونی به مسئولان مربوطه برمی‌گردد که با تمهیدات لازم از مشکلات دربی کم کنند. البته تلاش آنها می‌تواند باعث افت دربی و دست آخر به دست آمدن نتیجه مساوی شود؛ موضوعی که از جذابیت دربی می‌کاهد. عوامل درونی نیز شخصیت و ظرفیت مربیان و بازیکنان در مواجهه با دربی را دربرمی‌گیرد. مسئله روانی بازیکنان و خود مربی می‌تواند در نتیجه مسابقه تاثیر مستقیم بگذارد.»
وضعیت پرسپولیس و استقلال
استقلال، صدرنشین لیگ با 60 گل زده، بهترین وضعیت ممکن را در این فصل دارد. تیمی با مربیگری امیر قلعه‌نویی که بعد از سه سال دوری از این باشگاه در ابتدای این فصل دوباره به استقلال بازگشت. این مربی که در تیم ملی به این نتیجه رسید که نمی‌تواند با چهار دفاع خطی موفق باشد، در استقلال به بازی با سه دفاع رضایت داد. البته با داشتن مهره‌هایی چون منتظری، قربانی و...
قلعه‌نویی البته معتقد بود که خط حمله کارساز می‌تواند ضعف‌های دفاع را هم بپوشاند. به این ترتیب که اگر تیمش گلی دریافت کرد، مهاجمان جبران کنند. برای همین توجه‌اش بیشتر به مهاجمان بود؛ فرهاد مجیدی، برهانی، علیزاده و اکبرپور. قلعه‌نویی از همان ابتدا به اکبرپور و برهانی اطمینان کرد. دو مهاجمی که یادآور زوج اکبرپور و عنایتی در خط حمله استقلال هستند. با این تفاوت که امسال بازیکنی مثل مجتبی جباری پشت این دو بازیکن قرار می‌گرفت. جالب اینکه مصدومیت جباری هم سبب نشد که مهاجمان استقلال به گلزنی ادامه ندهند. به خصوص با حضور جان واریو و خسرو حیدری در سمت راست این تیم.
قلعه‌نویی بازیکنان نیمکت‌نشین را هم به کار گرفت؛ علیرضا عباسفرد و هاشم بیک‌زاده که هر دو دوران افت خود را می‌گذراندند. اما حالا احیا شده‌اند. منصور پورحیدری، سرمربی سابق استقلال در مورد وضعیت این روزهای آبی‌ها می‌گوید: «در هفت، هشت سال پیش سابقه نداشته که استقلال اینقدر خوب بوده باشد. آنها در حال حاضر یک تیم کامل هستند. این تیم از هر جهت بهتر از بقیه تیم‌هاست. البته مشخص است که استقلال در دربی نمی‌تواند به سادگی به پرسپولیس گل بزند.»
در حالی که پرسپولیس وضعیت مناسبی در لیگ ندارد. افشین قطبی در ابتدای فصل سیستم 1-3-2-4 را برای بازی در نظر گرفت. او حیدری و باقری‌ها را در قلب خط دفاعی قرار داد و شیری و محمد را در جناحین. اما این دفاع جواب نداد و در هفته پنجم با اضافه‌شدن آتسو، این بازیکن خارجی کنار حیدری قرار گرفت. اما آتسو در دربی رفت با اشتباهش سبب گل برهانی شد و پس از این بازی پرسپولیس مقابل ابومسلم چهار گل دریافت کرد. قطبی این بار تصمیم گرفت شیری را به قلب خط دفاع انتقال دهد. در حالی که حیدری همچنان یکی از دو مدافع این پست باقی ماند. تنها در مسابقه با پیام این مدافع را یک نیمه روی نیمکت نشاند اما با رفتنش، پیروانی سپهر حیدری را به نیمکت پیچ کرد. پیروانی البته سیستم تیم را هم به 2-4-4 تغییر داد. در این سیستم مازیار زارع در نقش یک هافبک دفاعی ظاهر شد و باقری پشت دو مهاجم بود.
در این حالت باقری که پیش از آن برای پرسپولیس یک گلزن بود، دیگر گلی نزد. البته پیروانی بعد از باخت به ملوان و بعد ذوب‌آهن همان سیاست قطبی را در پیش گرفت. اما باز هم مشکلات این تیم برطرف نشد به خصوص اینکه مصدومیت اول فصل خلیلی آلترناتیوی نداشت و حضور دی‌کارمو هم مشکلاتی را به همراه داشت. در حالی که حضور علی کریمی و توره خطر جدی‌ای برای مدافعان ایجاد می‌کند. با این تفاوت که در دربی خبری از توره نیست.
