کوچ استارت‌آپ‌ها به سکوهای داخلی | کاهش موانع مهم‌تر از حمایت است

به گزارش همشهری آنلاین، از آنجا که محتوای بسته اعلام‌شده، مبتنی بر مهاجرت به پلتفرم‌های داخلی بود، بخشی از کسب‌وکارهای مجازی که سال‌های متمادی در پلتفرم‌های خارجی فعالیت می‌کردند و اعتبار و مشتری‌های قابل‌توجهی جذب کرده بودند، چندان روی خوش نسبت به این بسته نشان ندادند. از سوی دیگر، تعدادی از فعالان به این بسته با نگاه مثبت نگریستند و آن را مشوق مناسبی برای حضور در پلتفرم‌های داخلی دانستند. این در حالی است که برخی کارشناسان معتقدند که کاهش موانع کسب‌وکار مهم‌تر از حمایت است و معتقدند که حمایت‌های دولتی احتمال ایجاد رانت برای عده‌ای خاص را فراهم می‌کند.
 
قابلیت‌های پلتفرم‌های داخلی
احمد سیف، عکاسی است که سال‌ها به هنر عکاسی مشغول است و آثار خود را در اینستاگرام منتشر می‌کند. او با اشاره به اینکه در زمان حاضر تنها بستری که در آن مشغول هستم اینستاگرام است، می‌گوید: «با توجه به قابلیت‌هایی که در اپلیکیشن‌های داخلی وجود دارد، با بسته حمایتی دولت شامل معافیت‌های مالیاتی و تخفیف در تبلیغات این زمینه برای من فراهم می‌شود تا بتوانم به شیوه‌ای حرفه‌ای آثار خود را عرضه کنم و بفروشم.»
این عکاس معتقد است، اگرچه سال‌هاست اینستاگرام زمینه‌ای فراهم کرده تا کسب‌وکارهای اینترنتی بتوانند در آنجا فعالیت و محصولات خود را عرضه کنند، درصورتی که نرم‌افزارهای داخلی بتوانند بستر لازم برای فعالیت چنین مشاغلی را فراهم کنند بسیاری از صاحبان این کسب‌وکارها از اینستاگرام به این فضاها نقل‌مکان خواهند کرد.
 
محدودیت‌های دست‌وپاگیر
این در حالی است که یکی از فعالان صنفی معتقد است که «متأسفانه نرم‌افزارهای داخلی با محدودیت‌های زیادی مواجه هستند که دست‌وپای فعالان کسب‌وکار در این فضا را می‌بندد».
محبوبه کورانی با اشاره به اینکه حمایت دولت از پلتفرم‌های داخلی و توسعه زیرساخت‌ها در این بخش می‌تواند موجب اعتمادسازی‌ بیشتر شده و مردم را به این سمت سوق بدهد، به ایرنا می‌گوید: «چند روز پیش برای تبلیغ کارهای خود و فروش محصولات خود به سمت پلتفرم‌های داخلی رفتیم، اما سرعت پایین، کیفیت بد تصاویر، عکس و صدا باعث شده تا امروز آنچنان که باید بازدهی نداشته باشیم.»
او توسعه زیرساخت‌های این پلتفرم‌ها را که در بسته حمایتی دولت دیده شده، زمینه‌ساز استقبال بیشتر از آنها می‌داند و ادامه می‌دهد: «مشکل دیگر ما این است که مشتری‌ها به‌دلیل تبلیغاتی که شاید بتوان گفت از سوی رسانه‌های خارجی صورت می‌گیرد، اعتماد زیادی به نرم‌افزارهای داخلی ندارند و متقاعدکردن مشتری برای حضور در این اپلیکیشن‌ها برای من به‌عنوان فروشنده سخت است.»
 
بسته قابل تقدیر
همچنین مهدی ابراهیمی که در حوزه مبل و صنایع چوب، هم در بازار حضوری و هم در فضای مجازی فعالیت می‌کند، بسته حمایتی دولت از کسب‌وکارهای اینترنتی را اقدامی ارزشمند می‌داند، اما در عین حال معتقد است که همه جوانب باید در این مورد سنجیده شود. او با اشاره به فعالیت در فضای مجازی علاوه بر حضور در بازار فیزیکی، از این بسته استقبال می‌کند و می‌گوید: «اینستاگرام کمک کرد تا به کسب‌وکارم رونق دهم که متأسفانه تا حدود زیادی محدودیت‌های مجازی ما را با زیان‌هایی مواجه کرده است.»
 
حمایت و رانت
رضا کرمی، ‌عضو هیأت مدیره دوره پنجم سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران با اشاره به ۲رویکرد «حمایتی» و «رفع موانع» از سوی نهادهای حاکمیتی و دولتی، رویکرد دوم را بسیار مؤثرتر می‌داند. او توجه دولت به صنف آی‌تی را ارزشمند می‌داند و با اشاره به اینکه کاهش موانع کسب‌وکار به‌مراتب مهم‌تر از حمایت‌ است، تأکید می‌کند که گاهی این حمایت‌ها شکل رانت پیدا می‌کنند و بهره‌مندی برخی از شرکت‌ها بیشتر می‌شود و همین موضوع شرایط غیررقابتی ایجاد می‌کند و فضای کسب‌وکار را بدتر می‌کند.
به‌گزارش همشهری، از سوی دیگر «علیرضا شاه‌میرزایی» معاون وزیر صمت هم چندی پیش در مورد برخی از آمارهایی که به‌صورت غیرواقعی از زیان کسب‌وکارها با قطعی اینترنت ارائه شده است، می‌گوید: «۸۵درصد از کسب‌وکارهای کشور از فضای مجازی و اینستاگرام استفاده می‌کنند و اینگونه نیست که همه فروش آنها از طریق آنها باشد. فقط ۳درصد از فروش کسب‌وکارها از طریق فضای مجازی است و ۹۷درصد آن از راه‌های دیگر و پلتفرم‌های داخلی انجام می‌شود.»
این سخنان واکنش‌هایی به همراه داشت. ازجمله اینکه برخی این پرسش را مطرح کردند که اگر ۹۷درصد فروش کسب‌وکارها از راه‌های دیگر و پلتفرم‌های داخلی است، ضرورت ارائه بسته حمایتی دولت و همچنین کمک ۲هزار میلیارد تومانی وزارت صمت چیست.
امیرحسین اسدی، مدیرکل دفتر خدمات کسب‌وکار وزارت صنعت، معدن و تجارت هم پیش از رونمایی از بسته حمایتی دولت گفته بود: «قرار است هزار میلیارد تومان بسته تبلیغات ویژه صداوسیما و هزار میلیارد بسته تبلیغات ویژه شبکه‌های اجتماعی برای حمایت از کسب‌وکارهای متضرر از قطعی اینترنت اختصاص دهیم.» علاوه بر اینکه، تعدادی از کارشناسان این پرسش را مطرح کردند که برای حمایت از کسب‌وکارها چرا هزار میلیارد تومان به صداوسیما اختصاص می‌یابد، شورای رقابت هم وارد موضوع شد. شورای رقابت با اشاره به بسترهای متعدد دیگر برای تبلیغات علاوه بر صداوسیما، ارتکاب برخی رویه‌های ضدرقابتی در اجرای تبعیض‌آمیز این حمایت را محتمل دانست.