همشهری آنلاین - فتانه احدی: راهپیمایی در روز اربعین از زمان امامان شیعه در بین شیعیان رایج بوده است. بنا بر تاکید پژوهشگران این راهپیمایی سنت و رفتار مداوم شیعیان از زمان ائمه بوده است که در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت پایبند بوده‌اند. گفته شده در دوره هایی فراموش شد تا اینکه محدث نوری آن را احیا کرد.
اینک اما در سال‌های اخیر راهپیمایی اربعین در کنار اینکه یک حرکت دینی و مذهبی جهان شمول به حرکتی سیاسی تبدیل شده است تا جهان استکبار وحدت مسمانان را بیش از پیش درک کند. به عقیده دکتر غلامرضا ابراهیم آبادی راهپیمایی اربعین ادامه دهنده و به نوعی تکمیل‌کننده روز عاشوراست. این راهپیمایی یادآور فداکاری‌ها و البته مصیبت‌هایی است که بر امام حسین و یارانش پس از آن بر اسرای کربلا گذشت. به گفته این پژوهشگر، اربعین تداوم راه امام حسین (ع) و یارانش در زنده نگهداشتن دین اسلام و جلوگیری از تحریف و انحراف در آن است.
او اربعین را پیام وحدت و همبستگی میان مسلمانان و حتی آزادیخواهان می‌داند. از این رو معتقد است که، این همایش چند میلیونی خود می‌تواند پادزهری باشد بر اقدامات تفرقه افکن و تفرقه‌انگیز دشمنان که در یک دهه اخیر از سوی دشمنان جهان اسلام برای اختلاف میان جوامع اسلامی به کار گرفته شده است.
در ادامه گفت‌وگوی همشهری آنلاین با غلامرضا ابراهیم آبادی پژوهشگر را بخوانید.
اهمیت راهپیمایی اربعین و آثارسیاسی این حرکت بزرگ سیاسی و مذهبی چیست؟
اهمیت راهپیمایی اربعین بیش از همه متاثر از نام و عظمت امام حسین (ع) است. در میان ائمه اطهار و پیامبران تنها امام حسین است که اربعین دارد. این موضوع نیز به علت عظمت رویدادی است که در سال ۶۱ هجری به وقوع پیوست. رویدادی که عبارت بود از جان‌گذشتگی حضرت و یارانش برای زنده نگهداشتن و احیای دین اسلام. بنابراین راهپیمایی اربعین در وهله نخست به این علت اهمیت دارد که ادامه دهنده و به نوعی تکمیل‌کننده روز عاشوراست. این راهپیمایی یادآور فداکاری‌ها و البته مصیبت‌هایی است که بر امام حسین و یارانش و نیز پس از آن بر اسرای کربلا گذشت.
از این رو نخستین پیامد و اثر راهپیمایی اربعین، تداوم راه امام حسین (ع) و یارانش در زنده نگهداشتن دین اسلام و جلوگیری از تحریف و انحراف در آن است.
پیامد و اثر دوم این رویداد، به ویژه در سال‌های گذشته، پیام وحدت و همبستگی میان مسلمانان و حتی آزادیخواهان است. این همایش چند میلیونی که امروزه به نماد پرشکوه وحدت و اتحاد میان مسلمانان به وجودآمده، خود می‌تواند پادزهری باشد بر اقدامات تفرقه افکن و تفرقه‌انگیز دشمنان که در یک دهه اخیر از سوی دشمنان جهان اسلام برای اختلاف میان جوامع اسلامی به کار گرفته شده است.
پیامد سوم، راهپیمایی اربعین به همایش و نمایش قدرت مسلمانان جهان تبدیل شده که پیام آشکاری را برای بدخواهان جهان اسلام دارد و عرض اندامیست در برابر زورگویان و ستمگران و مستکبران جهان امروز.
راه گسترش همبستگی کشورهای همسو با ایران و دیگر شیعیان در این راهپیمایی چیست؟
راهپیمایی اربعین تجلی‌گاه و محل حضوری برای همه اقشار و همه مذاهب اسلامی و حتی ادیان توحیدی است. در این راهپیمایی جدا از حضور جدی اهل تشییع، شاهد حضور دوستداران اهل تسنن نیز هستیم که به عشق و حمایت از آرمان‌های امام حسین و قیام عاشورا در این راهپیمایی شرکت می کنند. حضور خاخام‌های یهودی و اسقف‌های مسیحی جلوه دیگری از این راهپیمایی عظیم و باشکوه است. که در مسیر عشق و دلدادگی قدم گذاشته و در مکتب انسانیت وآزادگی شاگردی امام حسین را می‌کنند.
این همه، نشان از جهان شمولی و سبقه جهانی آموزه‌های مکتب امام حسین دارد. که بدون تردید، صرف حضور در این راهپیمایی خود می‌تواند عامل بسیار مهمی برای گسترش، همبستگی و وحدت نه تنها میان شیعیان که کل آزادگان جهان باشد.
وجه غیردولتی و مردمی بودن این راهپیمایی در کنار آرمان‌های بلند نهضت حسینی، یکی از علل اصلی شکوه آن در همنوا ساختن مردم از پیر و جوان و زن و مرد و در هر دین و آیینی در این مراسم است.
این موضوع بیانگر این است که تاکید بر آموزه‌های معنوی و روحانی دین اسلام، که بخش عمده‌ای از آن در قیام عاشورا خود را تجسم بخشید، فارغ از هر گونه سیاست و دولت‌زدگی می‌تواند ایجادکننده یک کنش جمعی مبتنی بر وحدت و همبستگی، نه تنها بین مذاهب که بین ادیانی باشد.
راهپیمایی اربعین و قرار گرفتن میلیون‌ها نفر انسان از نژادها و ملیت‌های زبان‌های سراسر جهان کنار هم، به نوعی تمرین عملی برای ایجاد همبستگی و اتحاد میان مذاهب با ادیان توحیدی است. چرا که این راهپیمایی برگرفته و منادی قیامی جاودانه در تاریخ است که آموزه‌های آن در مسیر و مبتنی بر فطرت و آزادی‌خواه و ستم‌گریز انسانی قرار دارد و جوهره آن بر صلح و عدالت است.
بنابراین تداوم وجه مردمی بودن راهپیمایی و پرهیز از منسوب ساختن آن به دولت خاص و سیاسی کردن آن می‌تواند تاثیر بسیار مهمی از گسترش آن داشته باشد.
فعلا شاهد حضور پررنگ عراق و ایران هستیم. با توجه به حضور پر تعداد شیعیان در کشورهایی مانند پاکستان، افغانستان، هند و حتی آسیای مرکزی، چگونه می‌توان دیگر کشورهای منطقه و نیر نهادهای مردمی و مدنی آنها را نیز با نهادهای مردمی ایران و عراق هماهنگ کرد؟
راهپیمایی اربعین یک رویداد جریان‌ساز بین‌المللی است که مانند مغناطیس و جاذبه آزادیخواهان و ستمگریزان را از هر دین و آیینی به خود جذب می‌کند. بی تردید اهتمام بر تبلیغ و اطلاع‌رسانی در خصوص اهمیت کارکردهای این راهپیمایی بر قدرت این جاذبه بیفزاید.
این راهپیمایی خود به اندازه تاریخ قیام عاشورا سابقه دارد. و از اربعین سال ۶۱ تا به امروز همواره مورد توجه و مومنان عالمان دین بوده و است. حدیثی از امام حسن عسگری (ع) است که می‌فرماید از جمله نشانه‌های مومن زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین است.
در طول تاریخ نیز عالمان دین اسلام، همواره بر اهمیت راهپیمایی اربعین تاکید کرده‌اند. در طول تاریخ علیرغم محدودیت‌ها و ممنوعیت‌های حاکمان جور زمان خود باید متحمل می‌شدند، بر انجام این راهپیمایی و پیاده‌روی اهتمام داشته و دارند.
در جهان امروز نیز که دشمنان دین اسلام با راه‌اندازی پروژه‌های عظیم رسانه‌ای اسلام هراسی و تفرقه‌افکنی میان جوامع اسلامی در تلاشند، تعالیم اسلامی را خدشه‌دار کنند و وحدت میان مسلمانان جهان را از بین ببرند.
راهپیمایی اربعین و آموزه‌هایش و کوشش برای شناسایی جایگاه واقعی آن، می‌تواند راهگشای بسیار موثری برای هماهنگ‌سازی و همسوسازی مسلمانان کشورهای مختلف جهان با همدیگر و در بی اثرسازی تلاش دشمنان موثر باشد.
به نظر می‌رسد که تبدیل شدن راهپیمایی اربعین به یک ابر رسانه، اقدامی است که در واقع تا حد زیادی انجام امروز انجام گرفته و باید بر انجام بیشتر و موثرتر آن اهتمام ورزید.
نظر شما