به‌گزارش همشهری آنلاین، همین چند روز قبل بود که بدر عبدالله المنیخ، سفیر جدید دولت کویت درایران، در دیدار با وزیر امورخارجه کشورمان، رونوشت استوارنامه خود را تقدیم کرد تا روابط تهران و کویت پس‌از حدود ۷ سال وارد مرحله جدیدی شود. این در شرایطی است که کارشناسان معتقدند روند روبه‌جلوی مذاکرات ایران و عربستان تأثیر بسزایی بر بهبود روابط جمهوری‌اسلامی و کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس داشته است.
دراین میان به‌نظر می‌رسد بعد از دوره‌ای تنش در روابط تهران و برخی کشورهای عربی، دیپلماسی همسایگی دولت سیزدهم با استقبال کشورهای منطقه همراه شده و عصر نوینی در مناسبات منطقه‌ای جمهوری‌اسلامی، به‌ویژه در حوزه خلیج‌فارس و کشورهای عربی درحال رقم خوردن است.
در روزهای اخیر خبر رسید وزارت امور خارجه امارات اعلام کرده‌است سفیر این کشور درایران به‌زودی کار خود را در تهران ازسر می‌گیرد. گفته می‌شود ارتقای مناسبات ایران - امارات در چارچوب تمایل رهبری امارات برای تحکیم روابط با جمهوری اسلامی به‌وقوع می‌پیوندد.
وزارت امورخارجه امارات اعلام کرده‌است دولت این کشور در اجرای تصمیم قبلی خود مبنی بر ارتقای سطح نمایندگی دیپلماتیک به درجه سفیر و نیز در راستای تماس تلفنی ۲۶ژوئیه ۲۰۲۲ (۴ مردادماه ۱۴۰۱) میان شیخ‌عبدالله بن‌زاید آل‌نهیان، وزیر امورخارجه امارات با همتای ایرانی خود، طی روزهای آینده سیف محمد الذابی، سفیر امارات را عازم تهران خواهد کرد.
این وزارتخانه همچنین اعلام کرده‌است این تصمیم براساس هماهنگی‌های مستمر با وزارت امورخارجه ایران و براساس موازین دیپلماتیک جاری بین کشورها صورت می‌گیرد. براین اساس تصریح شده‌است الذابی در راستای پیشبرد روابط دوجانبه و دستیابی به منافع مشترک دو کشور همسایه و منطقه، در روزهای آینده به تهران بازمی‌گردد.
واکنش‌ها
با توجه به همین رویکرد هم بود که مشاور رئیس دولت امارات در امور دیپلماتیک تأکید کرد بازگشت سفیر این کشور به تهران در راستای رویکرد منطقه‌ای ابوظبی برای ترمیم پل‌ها و تقویت روابط است. انور قرقاش در توئیتی نوشت: «تصمیم رهبری امارات برای بازگشت سفیرش به تهران در راستای رویکرد منطقه‌ای این کشور مبنی بر ترمیم پل‌ها و تقویت روابط برای ایجاد فضای اعتمادسازی و تفاهم و همکاری است. ما براین باوریم که همکاری و هماهنگی عربی و منطقه‌ای برای ایجاد منطقه‌ای باثبات و آینده‌ای شکوفا، امری ضروری است.
علاوه‌بر مشاور رئیس دولت امارات، عبدالخالق عبدالله، استاد دانشگاه و مشاور پیشین محمد بن‌زاید نیز در توئیتی به این موضوع واکنش نشان داد و افزایش سطح روابط دوجانبه را ثمره گفت‌وگوی مستمر ایران- امارات از ۲۰۱۹ تاکنون دانست. وی همچنین تأکید کرد که ارتقای سطح روابط ارتباطی به موضوع مذاکرات هسته‌ای ندارد و هدف از آن، کاستن از تنش‌ها در منطقه است.
این درحالی است که سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا نیز در نشست‌خبری اخیر خود، به بازگشت سفیر امارات به تهران واکنش نشان داد و اظهارکرد که آمریکا از کاهش تنش در منطقه حمایت می‌کند. ند پرایس با بیان اینکه امارات بارها نشان داده می‌تواند با تقویت روابط دیپلماتیک خود نقشی سازنده و مؤثر در کاهش تنش‌های منطقه‌ای داشته باشد، عنوان کرد که رویکرد گسترده‌تری به سمت کاهش تنش در منطقه ایجاد شده که واشنگتن کاملا از آن حمایت می‌کند.
دستاوردهای رویکرد همگرایانه
ارتقای سطح روابط دیپلماتیک ایران با کشورهای عربی، ازجمله کویت و امارات در شرایطی است که این روابط در سال‌های گذشته دستخوش فراز و نشیب‌های بسیاری بوده و دربرخی مقاطع شکل خصمانه نیز به‌خود گرفته‌است، اما اکنون با تحول در رویکردهای سیاست‌خارجی دولت سیزدهم، توسعه روابط همسایگی دراین منطقه شکل جدیدی به‌خود گرفته و تحلیل‌گران معتقدند موفقیت‌آمیز بودن مذاکرات تهران - ریاض، برخی کشورهای عربی که سطح روابطشان با ایران را کاهش داده بودند، به ازسرگیری مناسبات دیپلماتیک ترغیب کرده‌است.
یک تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه و تحولات اخیر در مناسبات تهران با کشورهای عربی منطقه، به همشهری گفت: سیاست‌خارجی دولت سیزدهم که اولویت ویژه‌ای برای گسترش روابط منطقه‌ای قائل است، زمینه‌ساز ایجاد همگرایی ایران با کشورهای حوزه خلیج‌فارس شده‌است؛ رویکردی که در منطقه آسیای مرکزی نیز با دستاوردهای قابل‌توجهی همراه بوده‌است.
حسن هانی‌زاده افزود: طی یک سال‌گذشته و پس‌از آغازبه‌کار دولت سیزدهم شاهد تلاش‌های مؤثری ازسوی تهران باهدف تقویت دیپلماسی همسایگی و رفع اختلاف‌های موجود با برخی کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس و همچنین کشورهای حوزه آسیای مرکزی بوده‌ایم که می‌توان گفت موفق بوده و زمینه‌ساز توسعه مناسبات منطقه‌ای ایران شده‌است. وی عنوان کرد: رویکرد جدید تهران در سیاست‌خارجی باهدف برقراری روابط معتدل و مبتنی بر احترام متقابل با کشورهای منطقه موفقیت‌آمیز بوده و با استقبال طرف‌های مقابل نیز همراه شده‌است. با توجه به چنین راهبردی، شاهد ارتقای سطح روابط دیپلماتیک تهران با کویت و امارات در روزهای گذشته بوده‌ایم.
تأثیرات بهبود روابط تهران - ریاض
این کارشناس مسائل منطقه به تأثیر مذاکرات تهران - ریاض بر بهبود مناسبات منطقه‌ای جمهوری‌اسلامی نیز اشاره کرد و گفت: گفت‌وگوها میان ایران و عربستان که از حدود یک‌سال و نیم قبل آغاز شده‌است، پس‌از ۵ دور مذاکره، خروجی قابل‌قبولی داشته و توانسته دوطرف را برای ازسرگیری روابط دیپلماتیک ترغیب کند.
هانی‌زاده افزود: شواهد موجود حکایت از آن دارد که قرار است دوطرف طی مرحله ششم گفت‌وگوها، در فاز سیاسی مذاکرات خود را پیش ببرند؛ موضوعی که اگر با موفقیت همراه شود، به صدور بیانیه مشترک در بغداد و ازسرگیری روابط دیپلماتیک میان تهران - ریاض منتهی خواهد شد.
وی ادامه داد: با توجه به همین روند روبه‌جلوی مذاکرات ایران و عربستان هم بود که شاهدیم کویت پس‌از حدود ۷ سال، سفیر خود را به تهران بازگردانده و دولت امارات نیز اعلام کرده در آینده نزدیک سفیرش را به کشورمان اعزام خواهد کرد. چنین تحولاتی نشان می‌دهد دولت سیزدهم در تلاش‌های خود برای تقویت دیپلماسی همسایگی تاحدود زیادی موفق بوده‌است.
هانی‌زاده عنوان کرد: سفرهای یک سال‌گذشته رئیس‌جمهور و وزیر امورخارجه کشورمان به کشورهای منطقه، حضور روسای‌جمهور کشورهایی مانند قزاقستان، تاجیکستان، ترکمنستان، روسیه، ترکیه و همچنین نخست‌وزیر عراق و امیر قطر در تهران حکایت از آن دارد که اکنون جمهوری‌اسلامی به کانون همگرایی منطقه‌ای تبدیل شده و تلاش‌های دولت سیزدهم دراین حوزه به ثمر نشسته است.
برجام و تکاپوی منطقه‌ای
هانی‌زاده، تحلیل‌گر مسائل خاورمیانه به برگزاری نشست سران ۵ کشور عربی مصر، اردن، امارات، بحرین و عراق اشاره کرد و گفت: طبیعی است دراین اجلاس، که شهر جدید «علمین» درمصر میزبان آن بود، روابط این کشورها با ایران یکی از اصلی‌ترین محورها خواهد بود. او با بیان اینکه نزدیک شدن مذاکرات برجامی به حصول توافق رایزنی‌ها دراین حوزه را شدت بخشیده‌است. او افزود: مصر تا اندازه‌ای تحت‌تأثیر آمریکا و عربستان قرار دارد و با توجه به اینکه شاهد تحولاتی دراین حوزه و تغییر جهت برخی کشورهای منطقه هستیم، به‌نظر می‌رسد باید در انتظار تحولات مثبتی در مناسبات ایران و مصر باشیم. وی ادامه داد: هر قدمی که دولت سیزدهم در راستای کاهش تنش‌های منطقه‌ای بردارد، شاهد بازتاب مثبت آن در مناسبات فی‌مابین خواهیم بود.
دراین چارچوب هم بود که اخیرا شاهد ابراز تمایل کشورهایی مانند مصر و اردن برای بهبود روابط با جمهوری‌اسلامی بودیم. البته باید درنظر داشت تحقق چنین موضوعی، بیش‌از هرچیز به ازسرگیری روابط تهران - ریاض بستگی دارد. هانی‌زاده همچنین با اشاره به تأثیر مذاکرات برجامی بر تحولات منطقه‌ای اضافه کرد: درصورتی که در روزهای آینده شاهد به‌دست آمدن توافقی در گفت‌وگوهای برجامی باشیم، تأثیر مستقیم آن را می‌توان در روابط منطقه‌ای جمهوری‌اسلامی نیز مشاهده کرد.
با توجه به همین موضوع هم هست که شاهدیم کشورهای منطقه در انتظار حصول توافق هستند؛ موضوعی که هم ثمرات اقتصادی قابل‌توجهی دارد و هم می‌تواند زمینه‌ساز بهبود مناسبات دوجانبه و چند جانبه منطقه‌ای و حتی بین‌المللی شود.
نظر شما