همشهری‌آنلاین - فتانه احدی: کشورهای حوزه خلیج فارس در سال ۲۰۱۶ و پس از قطع روابط دیپلماتیک عربستان سعودی با ایران، سطح روابط دیپلماتیک خود را با تهران کاهش داده بودند. در پی قطع روابط ایران و عربستان در سال ۱۳۹۴، کویت و نیز امارات متحده عربی به عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران در سالهای اخیر به تبعیت از ریاض، سطح روابط سیاسی و دیپلماتیک خود را با تهران کاهش دادند و این روابط از سطح سفیر به کاردار تنزل پیدا کرد.
امارات همچنین در آن سال تصمیم گرفت که تعداد دیپلمات های ایرانی موجود در آن کشور را کاهش دهد.
اکنون و پس از ۷ سال امارات و کویت دوباره سفرای خود را به ایران اعزام کرده‌اند.
حسن هانی زاده در این باره معتقد است که دولت سیزدهم از سال گذشته تلاش کرد از طریق سفرها و همچنین همکاری با کشورهای منطقه به نوعی یک سیاست اعتماد سازی در منطقه ایجاد کند. تلاش برای اعتماد سازی نه تنها در کشورهای حوزه خلیج فارس بلکه در کشورهای آسیای میانه نیز صورت گرفته است و ارتباطات جدید حاصل این تلاش‌ها و اعتمادسازی است که ایران به دنبال آن بوده است.
گفت وگوی همشهری آنلاین با حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل خاورمیانه را بخوانید.
بازگشت سفرای کشورهایی چون امارات و کویت به ایران به چه معناست؟ آیا ناشی از تغییر سیاست ها در ایران است یا تغییر سیاست ها در این کشورها منجر به این اتفاق شده است؟
کویت پس از ۷ سال برای نخستین بار سفیر خود را به تهران اعزام می‌کند در حالیکه در طول سالهای اخیر سفارت کویت در سطح کاردار در تهران فعال بوده است.
اعزام سفیر کویت به تهران و همچنین رویکرد جدید امارات برای اعزام سفیر جدید خود به تهران نتیجه سیاسیت همگرایی دولت سیزدهم و موفقیت دستگاه دیپلماسی دولت سیزدهم برای کاهش تنش‌ها و اختلافات موجود بین ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس بوده است.
دولت سیزدهم از سال گذشته تلاش کرد از طریق سفرها و همچنین همکاری با کشورهای منطقه به نوعی یک سیاست اعتماد سازی در منطقه ایجاد کند. تلاش برای اعتماد سازی نه تنها در کشورهای حوزه خلیج فارس بلکه در کشورهای آسیای میانه نیز صورت گرفته است. سفر روسای جمهور قزاقستان و ترکمنستان، تاجیکستان و همچنین رئیس جمهور روسیه به تهران، سفر امیر قطر به تهران، نخست‌وزیر عراق به تهران و سفرهای رئیس جمهور و وزیرخارجه به کشورهای منطقه، نشان می‌دهد که دولت سیزدهم برای ایجاد وفاق و همدلی با کشورهای منطقه کاملا جدی بوده است.
رفتارهای متعادل دولت سیزدهم برای ایجاد اعتماد در کشورهای منطقه نتیجه داد و الان کشورهای حوزه خلیج فارس به این نتیجه رسیده‌اند که باید در برابر سیاست های جدید ایران باید واکنش مثبتی از خود نشان دهند.
آیا مذاکرات هسته ای و یا نتیجه احتمالی آن بر این تغییر سیاست نقش دارد؟
طبیعی است که پیش‌نویس جدید توافقنامه بین ایران و آمریکا و رویکرد جدید اتحادیه اروپا و نرمشی که احتمالا آمریکا برای نقض تحریم‌ها و بازگشت به برجام از خود نشان داده است، نشان می‌دهد که ایران در حوزه اعتماد سازی با کشورهای اروپایی کاملا جدی است.
اگر توافقنامه جدید امضا شود، طبیعتا تاکید خود را بر مناسبات ایران با کشورهای منطقه و جهان خواهد داشت. علاوه بر اینکه آورده اقتصادی و یک نوع گشایش اقتصادی در ایران خواهد داشت، تعاملات اقتصادی و بازرگانی ایران با کشورهای منطقه افزایش پیدا خواهد کرد.
تحلیل شما از آینده روابط ایران با این کشورها چیست؟
طبیعی است که سیاست‌ها و ریل‌گذاری سیاست جدید دولت سیزدهم در مقابل کشورهای منطقه و جهان کاملا مثبت ارزیابی می‌شود.و به نظر می‌رسد که دولت سیزدهم کاملا در برقراری مناسبات جدی است. مذاکراتی هم که بین ایران و عربستان از یک سال و نیم گذشته آغاز شده و ایران هم به طور جدی در صدد حل مشکلات خود با عربستان است.
این مذاکرات که در بغداد جریان دارد، قرار است به زودی در فاز سیاسی آغاز شود و بعد از خروجی مثبت آن، وزرای خارجی ایران و عربستان در بغداد دیدار خواهند کرد. که پس از آن بیانیه مشترکی خواهند داد و مناسبات ایران و عربستان از سر خواهد گرفته شد و این امر تاثیر فزاینده‌ای در همکاری های ایران و کشورهای عرب منطقه خواهد داشت.
اگر مذاکرات احیای برجام به نتیجه برسد یا به هر دلیلی توافق صورت نگیرد، آیا در روند مناسبات ایران با کشورهای عربی تغییری ایجاد می‌شود؟
طبیعی است که توافقنامه جدید تاثیر مثبت بر مناسبات ایران خواهد داشت، اما این توافقنامه بیشتر بر عرصه‌های اقتصادی داخلی ایران تاثیر می‌گذارد و اقتصاد ایران شکوفاتر می‌شود. مذاکرات و روابط ایران و آمریکا نمی تواند بر مناسبات ایران و کشورهای منطقه و حوزه خلیج فارس موثر باشد.
نظر شما