شمارش معکوس برای پرتاب «خیام» از بایکونور

به گزارش همشهری آنلاین، پرتاب ماهواره‌ها از این پایگاه برای همه کشورها عادی به‌حساب می‌آید اما ایران به دلایل سیاسی و تحریم‌های آمریکا تاکنون از حق پرتاب ماهواره‌های خود از پایگاهی بین‌المللی محروم بوده است. به همین دلایل دانشمندان و مهندسان ایرانی تلاشی بی‌وقفه برای ساخت پرتابگر ایرانی ماهواره داشته‌اند. با موفقیت‌های اولیه پرتابگرهای ایرانی این تلاش برای رسیدن به مدارهای بالاتر زمین ادامه دارد.
براساس اعلام سازمان فضایی ایران در یک همکاری مشترک با کشور روسیه، ماهواره خیام ظهر سه‌شنبه از ایستگاه فضایی بایکونور قزاقستان توسط ماهواره بر سایوز به فضا پرتاب خواهد شد. گزارش‌ها نشان می‌دهد که وزن بیشتر از نیم‌تن این ماهواره باعث شده تا ایران در همکاری با روسیه از پرتابگر سایوز استفاده کند. ماهواره خیام که مالکیت آن در اختیار سازمان فضایی ایران است، با سنجنده‌های دقیق طیف‌های مختلف، زیرساختی مناسب برای هوشمندسازی بخش‌های گوناگون کشور خواهد بود. ارتقای بهره‌وری در حوزه کشاورزی، پایش دقیق منابع آبی کشور، مدیریت مخاطرات طبیعی، پایش تغییرات کاربری، ساخت و سازهای غیرمجاز و مقابله با جنگل‌خواری، پایش مخاطرات زیست‌محیطی، پایش معادن و اکتشافات معدنی، پایش مرزهای کشور و بسیاری از کاربردهای دیگر ازجمله کاربردهای داده‌های دریافت شده از ماهواره خیام خواهد بود. سازمان فضایی ایران، ضمن توسعه توانمندی‌های داخلی در حوزه ساخت و پرتاب ماهواره‌های مورد نیاز کشور و توسعه ایستگاه‌های زمینی مربوطه، نیازهای فعلی کشور در حوزه تامین داده‌های ماهواره‌ای را از طریق همکاری‌های پیشرفته علمی و فناورانه با کشورهای پیشرو در صنعت فضایی جهان ادامه خواهد داد تا علاوه بر تامین نیازمندی‌های کشور، با انتقال دانش و تجربه، مسیر بومی‌سازی‌ فناوری فضایی در داخل کشور را تسریع کند.

ویژگی‌های ماهواره جدید ایران 
براساس گزارش‌های منتشر شده ماهواره خیام از نوع سنجشی و دارای دقت بالای تصویربرداری و با تصاویر با وضوح یک متر است. همچنین این ماهواره قابلیت تصویربرداری از سطح زمین طیف‌های مختلف تصویری را دارد. این ماهواره که تحت حاکمیت و بهره‌برداری جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، از ایستگاه‌های زمینی در خاک جمهوری اسلامی ایران هدایت و کنترل خواهد شد و اطلاعات و تصاویر ارسالی آن نیز در همین ایستگاه‌ها دریافت خواهد شد. به‌دلیل وزن بالای این ماهواره ایرانی، پرتاب آن به آژانس فضایی روسیه واگذار شده است تا به‌وسیله ماهواره‌بر سایوز به فضا پرتاب شود و در مدار قرار گیرد.
پرتابگر سایوز در میان پرتابگرهای کشورهای مختلف دنیا از بیشترین درصد قابلیت اطمینان برخوردار است و تاکنون بیشترین تعداد ماموریت موفق فضایی در دنیا توسط این پرتابگر صورت گرفته است.

 ادامه تلاش‌های فضایی ایران 
براساس اعلام سازمان فضایی ایران تا پایان سال توانمندی تزریق ماهواره‌های تا ۱۰۰کیلوگرم به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین تثبیت خواهد شد و این مسیر تا رسیدن فناوری بومی تزریق ماهواره‌های چندصد کیلوگرمی ادامه دارد. برنامه توسعه حامل‌های ماهواره (پرتابگر) بومی نیز در ایران، با یک برنامه مدون و از پیش تعریف شده و با تکیه بر فناوری‌های بومی با جدیت و قوت در حال پیگیری است. در این راستا، سال گذشته با پرتاب ماهواره تماماً ایرانی «نور ۲» با ماهواره‌بر بومی قاصد، فناوری کاملاً بومی تزریق ماهواره‌های زیر 50 کیلوگرم به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین امتحان خود را با موفقیت پس داد. طبق برنامه‌ریزی صورت گرفته، این مسیر ادامه پیدا خواهد کرد و با همت دانشمندان و متخصصان بخش‌های مختلف کشور، تا انتهای سال‌جاری توانمندی تزریق ماهواره‌های تا ۱۰۰کیلوگرم به مدار ۵۰۰کیلومتری زمین تثبیت خواهد شد و این مسیر تا رسیدن فناوری بومی تزریق ماهواره‌های چندصد کیلوگرمی تا پایان دولت سیزدهم ادامه پیدا خواهد کرد. 
با توجه به وزن بیش از نیم‌تنی ماهواره خیام و نیز درصد بسیار بالای موفقیت پرتابگر سایوز، پرتاب این ماهواره به کشور روسیه واگذار شده است. لازم به ذکر است با توجه به ضریب اطمینان بالای پرتابگر سایوز در پرتاب و مدارگذاری ماهواره‌ها، بسیاری از کشورهای صاحب چرخه کامل فناوری فضایی که خود توانایی پرتاب ماهواره را دارند نیز از پرتابگرهای روسی استفاده می‌کنند.


رد شایعات استفاده کشورهای دیگر 
سازمان فضایی ایران همچنین شایعات برخی رسانه‌ها درباره استفاده روس‌ها از این ماهواره را رد و اعلام کرده شایعات درباره استفاده از تصاویر این ماهواره برای مقاصد نظامی سایر کشورها صحت ندارد. مرکز کنترل عملیات ماهواره، ارسال فرامین و ایستگاه‌های اخذ داده‌های ماهواره‌ای ماهواره خیام تنها در خاک جمهوری اسلامی ایران و تحت مدیریت سازمان فضایی ایران است و مهندسان و محققان ایرانی در آن مستقر هستند. ارسال فرامین و دریافت اطلاعات از این ماهواره تماما طبق الگوریتم رمزنگاری شده‌ای که قبلا توسط محققان سازمان فضایی در آن تعبیه شده است، انجام شده و در این فرایند هیچ کشور دیگری امکان دسترسی به اطلاعات آن را ندارد. همانطور که مسیر توسعه ماهواره‌های بومی در کشور یک مسیر غیرقابل حذف و غیرقابل انکار است، همکاری‌های بین‌المللی نیز نه‌تنها صنعت فضایی ایران را وارداتی نخواهد کرد، بلکه به‌زودی و با لطف الهی و عزم جدی محققان ایرانی، این صنعت در کشور تبدیل به یک صنعت صادرکننده خواهد شد.