بعد از اجرای طرح خودگردانی بیمارستان‌ها که طی چند سال به معضلی در مسیر درمان مردم تبدیل و با انتقادهای مختلف مواجه شد و حاصل اجرای این طرح چیزی جز اخذ پول بیشتر از مردم و در نتیجه مشکلات بیشتر اقشار کم‌درآمد نبود،دوباره این طرح در جلسه اخیر کمیسیون بهداشت و درمان مجلس بررسی و مقرر شد که طرح خوداتکایی بیمارستان‌های دولتی و نتایج حاصل از واگذاری مدیریت «بیمارستان هاشمی‌نژاد» تهران به کادر آن بررسی شده و درصورت موفق بودن، نتایج آن به سایر بیمارستان‌های دولتی کشور تعمیم داده شود.
دکتر علیرضا مرندی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در این خصوص در گفت‌وگو با ایسنا، گفت: طرح خودگردانی بیمارستان‌ها نوعی مدیریت است؛ مشروط بر اینکه در مقابل هزینه‌ها، پول به موقع پرداخت شود.
اگر خودگردانی به این مفهوم باشد که دخل و خرج مدیریت شود، کار بدی نیست؛ منتهی مشروط بر اینکه پیش‌بینی لازم برای هزینه صورت گیرد و سرانه بر مبنای هزینه‌ها محاسبه شود و بیمه نیز آن را منظور و پرداخت کند.
وی با انتقاد از آنچه در روند کنونی به‌عنوان خودگردانی بیمارستان‌ها انجام می‌شود، اظهار داشت: الان آنچه اجرا می‌شود اسمش خودگردانی است، ولی واقعا هیچ حساب و کتابی ندارد؛ یعنی بیمارستان مجبور است هزینه کند اما پولش‌را به او نمی‌دهند، در این صورت اتفاق بسیار بدی رخ می‌دهد و آن این است که مردم ضرر می‌کنند؛
بدین معنا که وقتی بیمارستان پول نداشت نمی‌تواند دارو را به موقع خریداری کند و داروساز هم مقداری از دارو و تجهیزات را به آن نمی‌دهد و مردم باید آزمایش‌ها، دارو‌ها و ملزومات خود را از بیرون تهیه کنند.
نماینده تهران با بیان اینکه نمی‌شود که برخی خدمات در بیمارستان‌ها ارائه نشود، از موادی همچون غذا به لحاظ حذف یا کاهش برخی مواد مانند گوشت در غذای بیماران و یا کاهش کیفیت غذا به‌عنوان نتایج نامطلوب این روند یاد کرد و بیان داشت: در نتیجه این وضعیت، آن عده از افرادی که امکان حضور در بیمارستان‌های خصوصی را ندارند باز به بیمارستان دولتی می‌روند و چون پول و امکانات وجود ندارد، برخی از کارهای آنها انجام نمی‌شود و عده‌ای هم با فروختن وسایل زندگی و قرض کردن به بخش خصوصی می‌روند.
در پی چنین وضعیتی، بخش دولتی تضعیف می‌شود، یعنی در حالی که سال‌ها قبل مردم برای بخش دولتی سر و دست می‌شکستند و بخش خصوصی بیمارستانی خالی بود، اکنون وضعیت برعکس شده است.
وی با بیان اینکه این موضوع، خسارت زندگی را به بخش دولتی تحمیل می‌کند، ابراز کرد: خود افرادی که مدعی هستند به‌شدت مدافع بخش دولتی هستند، با عملکرد خود در حال نابود کردن آن و پروار کردن بخش خصوصی بیمارستانی هستند.
وقتی ضریب اشغال تخت بیمارستان دولتی پایین آمد، هزینه‌ها بالا می‌رود و هزینه نخست بیمارستان که عمدتا حقوق پرسنل است هزینه می‌شود اما خدمت کاهش می‌یابد، لذا درآمد بیمارستان افت می‌کند و این باعث می‌شود که بیمارستان بدهکارتر شود.
مرندی با بیان اینکه نام این وضعیت خودگردانی نیست، یادآور شد: این خودگردانی نیست، خودکشی است، این منهدم کردن بخش دولتی به نفع بخش خصوصی است، آن هم به دست کسانی که مدعی‌اند به بخش دولتی اعتقاد دارند و نمی‌خواهند فاصله طبقاتی زیاد شود.
نماینده تهران با اظهار تأسف از اینکه برخی مسئولان کشور به‌دنبال تحت فشار گذاشتن وزارت بهداشت جهت خرید تجهیزات گران‌قیمت و بیش‌از‌حد برای کشور هستند، تأکید کرد: کشور ظرفیت این تجهیزات پیچیده پزشکی را ندارد و ضرورتی ندارد که این هزینه به بودجه کشور تحمیل شود.
وی خاطرنشان ساخت: تجهیزات مدرن پزشکی کمتر از 4 درصد در سلامت مردم نقش دارند. وی با بیان اینکه درصورتی‌که این وضع ادامه یابد در آینده نزدیک ورشکستگی کامل حوزه سلامت را پیش‌بینی می‌کنم، تصریح کرد: ما باید شبکه بهداشت - درمان، مسائل ارتقای سلامت، پیشگیری و هزینه را درست ببینیم.
کمبود بودجه یا نقص مدیریت!
به اعتقاد کارشناسان با به‌کارگیری ابزار نوین مدیریتی، مدیریت نیروی انسانی، بهینه‌سازی فضای درمانی، تصمیم‌گیری مشارکتی و ایجاد نگرش سیستمی، جذب بیماران دارای بیمه مکمل و تغییر نظام پرداخت کارانه از روزمزدی به کارمزدی می‌توان بهره‌وری را حداقل تا 20درصد ارتقا داد.
دکتر مسعود اعتمادیان، رئیس بیمارستان هاشمی‌نژاد که قرار است به‌عنوان الگو‌ی موفق در اجرای طرح هیات امنایی شدن در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس مورد بررسی قرارگیرد، به همشهری گفت: این سیستم که بسیاری از سازمان‌های موفق جهان از آن تبعیت می‌کنند، بر پایه مشتری مداری، بهبود مستمر و مشارکت کارکنان شکل گرفته و به‌کارگیری آنها در هر سازمانی مستلزم پیروی از الگوها و مدل‌هایی از مدیریت است که هر کدام ابزارها و روش‌های اجرایی خاص خود را دارند.
او به تحولی که در بیمارستان هاشمی نژاد ایجاد شده اشاره و ابراز کرد: بررسی وضع پیشین مرکز، نشان‌دهنده بی‌بهره بودن از سیستم‌های مدیریت نو و استفاده از روش‌های سنتی مدیریت بود؛
به‌طوری که تعریف یا بیانیه خاصی مبنی بر وجود آرمان، ماموریت و ارزش‌های سازمان وجود نداشت، اهداف و شاخص‌های عملکردی تعیین نشده بود و سنجش مستمر رضایت مشتریان و کارکنان جز در برخی واحدها انجام نمی‌شد.
از طرفی، برای ارتقای کیفیت امور در سازمان کمیته‌ای وجود نداشت و از واحد‌های گوناگون ارزیابی همه جانبه‌ای صورت نمی‌گرفت.
همچنین برای توانمندسازی کارکنان در زمینه‌های گوناگون برنامه‌ریزی همه جانبه‌ای انجام نشده بود و آموزش، منحصر به آموزش‌های درون واحدی گروه پزشکی و پرستاری بود.
دکتر اعتمادیان درخصوص مدیریت حاکم در اکثر مراکز دولتی اضافه می‌کند: مقررات حاکم براساس مدیریت موجود در اکثر مراکز دولتی، به‌نحوی است که مدیران، اختیارات و ابزارهای انگیزشی لازم را در اختیار ندارند و ساختارهای سردرگم تشکیلاتی، قوانین منسوخ و متناقض، مقررات دست‌وپاگیر و روش‌های کهنه، قدرت تصمیم‌گیری آنان را بسیار محدود کرده است.
او تاکید می‌کند که در شرایط جدید، مدیریت بیمارستان نسبت به گذشته از اختیارات اداری و مالی بیشتری برخوردار شده است و این امر زمینه مساعدی برای تحولات بعدی را فراهم آورده و بدیهی است که بدون واگذاری اختیارات کامل نمی‌توان مسئولیتی را متوجه مدیران کرد.
طرحی که چارچوب قانونی ندارد
حسینعلی شهریاری، نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در رابطه با طرح خودگردانی بیمارستان‌ها، گفت: در این خصوص قانونی نداشته‌ایم و عوامل مختلف دست‌به‌دست هم داده تا تفکر دولت در رابطه با خودگردانی بیمارستان‌ها در اداره امور خود دچار مشکل شود.
شهریاری گفت: متأسفانه سال 75 به خاطر کسری اعتباراتی که سازمان برنامه و بودجه داشت، گفتند که پیرو قانون بیمه درمانی که سال 73 تصویب شده بود، چون قرار است آحاد جامعه دفترچه بیمه خدمات درمانی دریافت کنند، بیمارستان‌های دولتی می‌توانند مقداری از مشکلات خود را با درآمدهایی که دارند اداره کنند.
سیامک مره صدق، یکی دیگر از اعضای کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز در ارزیابی از طرح خودگردانی بیمارستان‌ها، گفت: شاید این طرح در مراکز استان‌ها جوابگوی مشکلات بیمارستان‌ها باشد، ولی در مناطق محروم و دورافتاده و بیمارستان‌هایی که ضریب اشغال تخت بالایی ندارند، این طرح با مشکل روبه‌روست
