همشهری آنلاین- شهاب مهدوی: «هناس»، «بدون قرار قبلی»، «والدین امانتی»، «بی‌صدا حلزون» و «نقره‌داغ» ۵ فیلمی هستند که از فردا روی پرده سینماها خواهند آمد؛ ترکیبی که هر کارشناس اکرانی می‌تواند شکست محتومش را پیش‌بینی کند. از این فیلم‌ها، تقریبا هیچ نمونه‌ای که بتواند مخاطب گسترده بیابد، به چشم نمی‌خورد. طبیعتا در اینجا بحث درباره کیفیت فیلم‌ها موضوعیت ندارد و موضوع جذابیت احتمالی برای جذب مخاطب گریزپای این روزهاست. «بدون قرار قبلی» که از فیلم‌های موفق جشنواره فجر بود و منتقدان آن را ملودرامی خوش‌ساخت نامیدند، احتمالا جذاب‌ترین گزینه این اکران است.
هرچند نباید این نکته را فراموش کنیم که در یکی دو سال اخیر فقط فیلم‌های کمدی تا حدودی موفق به کسب توفیق در گیشه شده‌اند. تنها کمدی موجود در این ترکیب هم ظاهرا فیلم «نقره‌داغ» است که با حضور اکبر عبدی و پوریا پورسرخ ساخته شده است؛ فیلمی به تهیه‌کنندگی غلامرضا گمرکی که اگر پوسترش را ببینید، باور نمی‌کنید مربوط به این روزگار باشد. هناس جزو تولیدات استراتژیک سینمای ایران است که معمولا گیشه هدف اصلی آنها نیست.
بی‌صدا حلزون هم با موضوع مشکلات ناشنوایان قاعدتا نمی‌تواند پیشنهاد جذابی برای گیشه باشد. والدین امانتی هم که نماینده سینمای کودک است و متعلق به ژانری که مدیریت سینما پیش از این اعلام کرده بود قصد حمایت از آن در عرصه اکران را دارد. در این ۵فیلم، هیچ اثری که بتواند چشم‌اندازی امیدوارکننده برای اکران ترسیم کند، به چشم نمی‌خورد؛ اتفاقی که برخی معتقدند محصول حذف شورای صنفی است.
ترکیب ضعیف اکران در غیبت نمایندگان اصناف
موضوع اختلاف نمایندگان اصناف با سازمان سینمایی مورد اشاره خبرگزاری دولت هم قرار گرفته است. ایرنا در تحلیلی ماجرا را اینگونه روایت کرده است: این نکته حائز اهمیت است که رئیس سازمان سینمایی در جلسه انتخاب فیلم برای اکران حضور داشته باشد چراکه تا پیش از این، چنین وظیفه‌ای به دوش شورای صنفی نمایش بوده که حالا با روی کار آمدن شورای راهبردی، این امکان، در اختیار این شورا قرار گرفته است. اما نکته‌ای که در این زمینه مهم است، این است که هنوز اعضای این شورا معرفی نشده اند. در ابتدا، از حضور چند سینماگر در این شورا، اخباری منتشر شد که بعدها، برخی زمزمه‌ها، گمانه‌هایی را مبنی بر استعفای آن اعضا مطرح کرد.
با این حال، انتخاب برای اکران ۱۸خردادماه، می‌توانست یک انتخاب برآمده از یک تیم، متشکل از نمایندگان صنوف سینمایی باشد. اکران عید به‌دلیل تقارن با ماه مبارک رمضان، فروش خاصی نداشت. اکران عیدفطر نیز به دلایلی چون گرمای هوا و آغاز امتحانات دانش‌آموزان و دانشجویان، چندان با استقبال خاصی مواجه نشد. حالا و اما در آخرین فرصت طلایی۶ ماهه ابتدای امسال، شورای راهبردی، فیلم‌هایی را برای یک بازه ۵۰روزه تا آغاز محرم انتخاب کرده است که باید منتظر ماند تا میزان استقبال از آنها مشخص شود.
۵۰روز پیش‌رو، یک فرصت طلایی و حتی به‌نوعی، حساس‌تر و بهتر از دوره نوروز و عیدفطر است؛ ۵۰روزی که اعیادی چون غدیر، قربان، میلاد امام رضا(ع) و... را در خود جای داده و خانواده‌ها، آسوده از امتحانات فرزندان خود، می‌توانند استقبال خوبی از سینماها به عمل بیاورند که پیش بینی می شود ترکیب جدید اکران درنظر گرفته شده انتظارات گیشه را تامین نکند. این انتخاب‌ها در شرایطی محقق شده که ۵۰روز آینده، یکی از بهترین زمان‌های سال برای سینماهاست و انتخاب آثار خوب، می‌تواند زیان‌های ۱۰۰روز اخیر سینماها را به‌نوعی جبران کند.
آنچه اما در مورد این ۵فیلم، تقریبا می‌تواند محتمل باشد، این است که این آثار شاید نتوانند به فروش خوبی دست یابند و احتمالا به مرز یک فروش معمول نیز نخواهند رسید. این ۵فیلم بهترین انتخاب ممکن برای اکران بعد از ایام عاشورا می‌تواند باشد که باید فیلم‌های ملایم‌تری روی پرده بروند اما اینکه شورای راهبردی برای یک بازه ۵۰روزه که هیچ محدودیتی به لحاظ مناسبت‌های عزاداری و کرونا وجود ندارد، دست به چنین انتخاب‌هایی زده، قطعا جای تامل بیشتری دارد. این شورا نمی‌تواند انتخاب این ۵فیلم را در نتیجه کارشناسی‌های صورت‌گرفته عنوان کند و احتمالا عدم‌آمادگی صاحبان فیلم‌ها برای نمایش در این بازه زمانی عنوان می‌کند که این مورد هم نمی‌تواند درست باشد.
با توجه به محدودبودن سرگروه‌های سینمایی و قوی‌بودن این احتمال که کف فروش این ۵فیلم خیلی زود می‌افتد، دیگر نمی‌توان در اثنای تیر که زمان اندکی تا ماه محرم باقی‌مانده، صاحبان یک فیلم بفروش را راضی به آغاز نمایش کرد. بنابراین باید برخی از فیلم‌های اکران جدید، با چند فیلم بفروش کمدی و اجتماعی تعویض شود؛ یعنی همانطور که سازمان سینمایی در دومین هفته اسفندماه۱۴۰۰، ۲فیلم فهرست قطعی اکران نوروز را بیرون کشید، اکنون هم باید در این فهرست، دست برده و حداقل ۲فیلم پرفروش را در این ترکیب بگنجاند.
مشکلی که باید حل شود
داستان اختلاف اصناف با سازمان سینمایی به آتشی دامن زده که دودش به چشم سینمای ایران و مخاطبانش خواهد رفت. اینطور که مهر روایت کرده نمایندگان ۴صنف کارگردانان، تهیه‌کنندگان، پخش‌کنندگان و سینماداران، چندی پیش در اعتراض به برخی بندهای آیین‌نامه اکران۱۴۰۱ از ادامه حضور در شورای راهبردی اکران انصراف دادند تا این شورا تنها با حضور نمایندگان دولت جلسات خود را تشکیل دهد.
طی هفته‌های اخیر جلسات این شورا در غیاب نمایندگان صنوف برگزار شده تا مصوبات آن به‌ویژه در زمینه معرفی فیلم‌های جدید برای ورود به چرخه اکران، با ابهامات جدی مواجه شود. بنابر تازه‌ترین اخبار رسیده اختلاف‌نظر میان سازمان سینمایی و صنوف بر سر افزایش نقش نمایندگان صنوف در تصمیم‌گیری برای حوزه اکران و مشخصا احیای مجدد شورای صنفی نمایش در کنار فعالیت‌های نظارتی شورای راهبردی اکران، همچنان اصلی‌ترین دلیل صنوف برای کناره‌گیری از این شورا محسوب می‌شود.
در تازه‌ترین تحول کانون کارگردانان همایون اسعدیان را به‌عنوان نماینده خود به شورای راهبردی اکران معرفی کرده است اما ۳صنف دیگر یعنی تهیه‌کنندگان، پخش‌کنندگان و سینماداران، همچنان از موضع خود عقب‌نشینی نکرده و معرفی نماینده خود را منوط به اصلاح آیین‌نامه اکران۱۴۰۱ می‌دانند. شورای راهبردی اکران طی هفته‌های اخیر جلسات خود را بدون حضور نمایندگان صنوف برگزار کرده و سازمان سینمایی هم هنوز موضع رسمی درباره شرایط قانونی مصوبات این شورا در این موقعیت نداشته است. ادامه این وضعیت تصمیم‌گیری در حوزه اکران سینمای ایران را با چالش‌های قانونی جدی مواجه خواهد کرد.
نظر شما