ماجرای سماور ساززن دختر مظفرالدین شاه چه بود؟ | حمام برنجی؛ سوغات متفاوت روس‌ها

همشهری آنلاین - بهاره خسروی : در دوره قاجار و زمان صدارت امیر کبیر این وزیر ایران دوست تصمیم بر حمایت از صنعتگران و تولیدات داخلی شد . به همین دلیل صنعتگران را برای ساخت و تولید سماور تشویق شدند اما متاسفانه با قتل امیر کبیر این ماجرا مسکوت ماند و یکی دو نفری هم که به این صنعت روی آوردند حسابی ادب شدند تا درس عبرتی برای دیگران باشند. با همه روایت ها و ماجراها  امروز که به صندوقچه خاطرات قدیمی‌ها سرک می‌کشیم‏‏، سماور جز جدا نشدنی فصل مشترک آن‌ها است.

در میان روایت‌ها و خاطراتی که از سماور و حواشی آن نقل شده یکی از ماجرای‌های جالب سماور ساززن دختر فتحعلی شاه بود که با شیطنت‌هایش باعث شد که استفاده از سماور را ممنوع اعلام کنند. اما ماجرا چی بود؟ قمرالسطنه دختر مظفر الدین شاه و همسر «میرزا حسین‌خان سپهسالار» صدراعظم ناصرالدین‌شاه، بود. این بانو هیچ اولادی نداشت اما در عوض ثروت فراوانی داشتند که به واسطه آن سرگرمی‌های زیادی در خانه فراهم می‌کردند. 

این شازده خانم قاجاری همیشه دنبال سرگرمی‌های تازه و عجیب و غریب بود. از میان همه سرگرمی‌هایی که داشت یکی از آنها سماور ساززن بود. سماوری که سوغات روس‌ها بود. اما اصل ماجرا چه بود و صدای ساز از کجا نشات می گرفت؟

وقتی آب در این سماور به جوش می‌آمد، در اثر خروج بخار آب صدایی ایجاد می‌شد و مردم فکر می‌کردند سماورساز می‌زند. قمرالسلطنه وقتی مهمانی داشت، خواجه زرنگی را که خوب می‌دانست به اصطلاح چطورساز سماور را کوک کند که تا آخر مجلس‌ساز بزند، مأمورساز زدن سماور کرده بود. این سماور به ویژه در روزهای مهمانی و عید که مهمانان مقرب پیش قمرالسلطنه می‌آمدند وارد مجلس می‌شد و با صدای ساز خودنمایی می‌کرد.

اتفاقا در یک سال هم در ایام نوروز که خانواده‌های اعیان دعوت بودند،‌ قمرالسلطنه بعد از ناهار خانم‌‎ها را به تالار آیینه دعوت به خوردن چای و عصرانه کرد. این ماجرای شیطنت آمیز حواشی‌های زیادی را همراه داشت و باعث شد تا حسادت  خانم‌های قجری کار و کاسبی این سماور ساز زن را کساد کرد. این خانم‌ها به بهانه  اینکه سماور ساززن و حرام بودن ساز مجلس را ترک کردند. عاقبت این سماور به دستور شاه برای جلوگیری از سر و صدا و اختلافات خانم‌ها به انبار شاهی برده شده و تا زمان احمدشاه نیز موجود بوده است.