نوروز، تهرانگردی می‌کنم | آداب و رسوم نوروز ایرانی به روایت آقای دیپلمات

هشمهری آنلاین- پروانه بهرام‌نژاد: علیزاده این ایام را فرصتی برای تماشای دیدنی‌های تهران می‌داند و از جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به عنوان دو کشور فعال در گرامیداشت عید نوروز یاد می‌کند. سفیر جمهوری آذربایجان در یک روز پرکار با سعه صدر پذیرای ما می‌شود و با اینکه به زبان فارسی مسلط است ترجیح می‌دهد به زبان مادری و آذری با هم صحبت کنیم. گفت‌وگوی عیدانه ما را با او از دست ندهید.

سفر نوروزی؛ از تهران تا باکو

با اینکه از مدت حضورش در تهران زمان زیادی نمی‌گذرد، اما آشنایی کافی با اینجا دارد. وقتی از او درباره پایتخت می‌پرسیم لبخند می‌زند و می‌گوید: «حدود ۵، ۶ ماه است که به تهران آمده‌ام. در این مدت اندکی درباره اینجا معلومات پیدا کرده‌ام. به برج میلاد رفته‌ام، اما نوروز تهران را ندیده‌ام که امسال آن را هم تجربه خواهم کرد.» صحبت به نوروز که می‌رسد ادامه می‌دهد: «در تبریز ۶ سال سرکنسول بودم. ایرانی‌های بسیاری را دیدم که نوروز به آذربایجان سفر می‌کردند. قبل از پاندمی هم شاهد سفر بسیاری افراد بودم که می‌گفتند نوروز آذربایجان را دوست دارند. حالا هم که ویزا و پرواز هوایی از ایران به آذربایجان برقرار شده (موقتاَ انجام نمی‌شد) رفت و آمد مردم از هر دو طرف آسان شده است. چندین عید را در تبریز بودم. آنجا مراسم مختلفی برگزار می‌شد. مردم جلو خانه‌ای که در آن زندگی می‌کردم،می‌آمدند و همدیگر را می‌دیدیم و عید را تبریک می‌گفتیم.»

«سمنی» سبز می‌کنیم

نوروز در ایران و آذربایجان جشنی بسیار مهم به حساب می‌آید. سفیر جمهوری آذربایجان با تأکید بر این موضوع صحبت‌هایش را چنین پی می‌گیرد: «عید نوروز برای مردم ما یکی از جشن‌های نشاط‌بخش و از اعیاد واجبی است که تا امروز هم آن را پیش برده‌ایم. حتی در سال‌های دور که در آذربایجان محدودیت‌هایی بود، مردم عید نوروز را گرامی می‌داشتند و مراسم آن را برپا می‌کردند. بعد از استقلال جمهوری آذربایجان نیز نوروز با مراسم بسیار متنوع و آداب خاصش به‌ خوبی اجرا می‌شود. ما برای این ایام آداب و رسومی داریم. سمنی یا همان سبزه، سبز و آتش برپا می‌کنیم و از روی آن می‌پریم و می‌گوییم: هرچی درد و مریضی داریم بماند در تو ای آتش. همچنین فستیوال‌های متفاوت و برنامه‌های مختلف مردمی، اجرای رسوم ملی با حضور قهرمانان و پهلوانان را داریم و شخصیت «کوسا» که نویدبخش نوروز است به میان مردم می‌آید. در کنار اینها، تخم‌مرغ‌زنی و کلاه‌اندازی هم داریم. دوستان، آشنایان و فامیل یک جا جمع می‌شوند و ضمن پاسداشت این عید، وحدت مردم را به نمایش می‌گذارند.»

سبزی پلو یا شاه‌پلو؟

به اعتقاد سفیر جمهوری آذربایجان، نوروز در ایران و آنجا خیلی فرق ندارد؛ با این تفاوت: «به نظر من جمهوری آذربایجان یکی از کشورهایی است که عید نوروز در آن بسیار شاد و متنوع برگزار می‌شود. در آذربایجان فستیوال و کنسرت‌های مردمی و خیابانی متعدد با حضور هنرمندان اجرا می‌شود.» وقتی از او درباره غذاهای شب عید می‌پرسیم‌ و اینکه سبزی پلو با ماهی خورده است یا نه، لبخندزنان ادامه می‌دهد: «غذاهای بسیاری برای عید پخته می‌شود. شاه‌پلو یک غذای ویژه است که در آن مواد اولیه از جمله برنج، آلو، قیسی، شاه‌بلوط، کشمش و زعفران و... استفاده می‌شود. در کشور ما تعطیلات رسمی عید ۵ روز است و اگر مصادف با روزهای غیرکاری شود تعدادش به ۷ روز می‌رسد که همراه با برپایی جشن‌های محلی و شادی‌های مستمر است.»

هفت سین نه؛ اما چهارشنبه سوری داریم

علیزاده به آداب و رسوم ایرانیان هم اشراف دارد. او درباره یکی از مهمترین اختلافات نوروزی ما و این کشور می‌گوید: «یک فرق مهم که ما با ایرانیان در این زمینه داریم چیدن سفره هفت‌سین است. ما هفت‌سین نداریم. اما برای این ایام سبزه، انواع شیرینی‌ و آجیل مثل پسته، گردو و... تهیه می‌کنیم. همچنین ۴ چهارشنبه قبل از نوروز را با نام‌های سو چرشنبه‌سی یعنی چهارشنبه آب، ُاود چرشنبه‌سی به معنای چهارشنبه آتش، یئل چرشنبه‌سی یعنی چهارشنبه باد و تورپاق چرشنبه‌سی به معنای چهارشنبه خاک، نوبتی برگزار می‌کنیم.» او می‌افزاید: «ما رابطه دوستانه خوبی با ایران داریم. نوروز هم جزو اشتراکات فرهنگی ماست. تا جایی که من می‌دانم عید نوروز در کشورهای مختلف برگزار می‌شود که به نزدیکی ملت‌ها کمک کرده است. از اینجا به مردم ایران و آذربایجان، آمدن بهار و نو شدن را تبریک می‌گویم.»