همشهری آنلاین-پوپک قاسمی: استان زنجان گنجینه‌ای غنی از گیاهان دارویی به‌شمار می‌رود و براساس برخی مطالعات انجام شده، ۲۱۲گونه گیاه دارویی دراین استان شناسایی شده‌است. شناخت ظرفیت کشت و بهره‌برداری از این نوع گیاهان می‌تواند در رونق اشتغال‌زایی و حتی توسعه اقتصادی بسیاری از شهرستان‌ها و روستاهای زنجان بسیار موثر باشد، اما در سال‌های اخیر از این ظرفیت بالقوه موجود دراستان غفلت شده‌است.
به باور کارشناسان، خرید تضمینی محصولات گیاهان دارویی از کشاورزان، ایجاد مراکز تخصصی فراوری و فروش و راه‌اندازی غرفه‌های معرفی و فروش گیاهان دارویی در نمایشگاه‌های مواد غذایی، دارویی و همچنین نمایشگاه‌های میراث‌فرهنگی ازجمله راهکارهای تقویت صنعت کشت و فروش گیاهان دارویی است.
شناسایی و معرفی گیاهان دارویی
دراین میان طرح جمع‌آوری و شناسایی گیاهان دارویی استان زنجان از سال ۱۳۷۹ به مدت ۴سال در مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام استان زنجان انجام شد که هدف اصلی آن، جمع‌آوری و شناسایی همه گیاهان دارویی موجود در استان و تدوین مجموعه گیاهان دارویی زنجان بود.
درحالی‌که ۴۹گونه گیاه دارویی زنجان در گذشته برای مردم شناخته شده بود، با اجرای این طرح ۱۶۳گونه جدید، شناسایی و معرفی شد. با این وجود، تاکنون برنامه‌ریزی اصولی برای استفاده از گیاهان دارویی در توسعه اقتصادی زنجان انجام نشده و همه بهره‌برداری‌ها تاکنون بیشتر به روش سنتی بوده‌است.
حمایت از متقاضیان
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان زنجان دراین باره می‌گوید: براساس مطالعات انجام شده، ۱۲نوع گیاه دارویی که اسانس خوب و صرفه اقتصادی دارند در استان زنجان شناسایی شده‌است که ازجمله آنها می‌توان به گل محمدی و آویشن اشاره کرد.
«خلیل آقاجانلو» درباره برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای توسعه کشت گیاهان دارویی در استان اظهار می‌کند: در زنجان زیرساخت‌های موردنیاز برای کشت گیاهان دارویی وجود دارد و اداره منابع‌طبیعی به افرادی که متقاضی کشت گیاهان دارویی هستند، تسهیلات مناسبی پرداخت می‌کند.
وی با بیان اینکه اداره منابع طبیعی آمادگی لازم برای برگزاری کلاس‌های آموزشی کشت گیاهان دارویی را هم دارد، می‌افزاید: توسعه کشت گیاهان دارویی رونق اشتغال و به‌تبع آن، توسعه اقتصادی را در استان به‌دنبال دارد. این درحالی‌است که تاکنون از جنبه ثروت‌آفرینی گیاهان دارویی غفلت شده‌است و باید ضمن معرفی این ظرفیت، از متقاضیان فعالیت دراین عرصه نیز حمایت کرد.
آقاجانلو با تأکید بر بومی و سازگار بودن گیاهان دارویی با شرایط جغرافیایی خاص هر منطقه، اضافه می‌کند: دراین استان، شهرستان‌های زنجان، ابهر و سلطانیه بیشترین متقاضی را برای کشت گیاهان دارویی دارند.
ضرورت تجاری‌سازی
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز دراین زمینه می‌گوید: دراین استان کشت گل محمدی، رازیانه، زیره سبز و زعفران بیشتر مورد استقبال متقاضیان است و تولید کنندگان مشکل بازاریابی ندارند.
«مظفر یوسفی‌پور» اظهار می‌کند: هرچند گیاهان دارویی بیشتر به‌صورت سنتی جمع‌آوری و عرضه می‌شوند، اما درحال‌حاضر ۴واحد فراوری گیاهان دارویی در استان فعالیت می‌کنند که کار گلاب‌گیری، تهیه عرقیات و روغن‌های گیاهی را انجام می‌دهند.
وی عنوان می‌کند: برای بهره‌برداری اقتصادی‌تر از ظرفیت‌های موجود در زمینه کشت گیاهان دارویی نیاز به جذب سرمایه‌گذاران بخش‌خصوصی محسوس است. با جذب شرکت‌های داروسازی تأثیر رونق کشت گیاهان دارویی بر اقتصاد استان را بیش از پیش شاهد خواهیم بود.
یوسفی‌پور می‌افزاید: تجاری‌سازی و استفاده از بسته‌بندی مدرن، می‌تواند در زمینه توسعه کشت گیاهان دارویی نتایج مناسبی به‌دنبال داشته باشد، اما دراین عرصه نیازمند مشارکت و همکاری مسئولان و دستگاه‌های اجرایی مربوط هستیم. وی به تأثیر توسعه پرورش گیاهان دارویی در حفظ محیط زیست نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: کشت انواع مختلف گیاهان دارویی باهدف تغییر در الگوی کشت، باید مورد توجه کشاورزان استان قرار گیرد، چراکه با وجود سازگاری به آب و هوای استان، خسارت کم‌تری به زیست‌بوم زنجان تحمیل می‌شود و ازسوی دیگر سودآوری و توجیه اقتصادی بیشتری هم دارد.
یک فعالیت سودآور
یکی از فعالان جمع‌آوری و فروش گیاهان دارویی نیز دراین زمینه می‌گوید: صنعت تولید و فراوری گیاهان دارویی در دنیا درحال تبدیل شدن به یکی از سودآورترین فعالیت‌های تولیدی و اقتصادی در بخش‌های بهداشتی، درمانی و آرایشی است.
«اسماعیل عزتی» می‌افزاید: شمال‌غرب کشور ازجمله مناطق مستعد برای پرورش انواع گیاهان دارویی محسوب می‌شود، به‌طوری‌که به‌عنوان «بهشت گیاهان دارویی» مطرح می‌شود و براساس گفته‌های کارشناسان، بیش‌از ۵۰۰نوع گیاه دارویی دراین منطقه شناسایی شده‌است.
وی اضافه می‌کند: درحالی‌که این روزها مردم به عارضه کم و تأثیر زیاد گیاهان دارویی پی برده‌اند، اما نبود آگاهی کافی از نحوه استفاده از این گیاهان سبب شده‌است از این ظرفیت به‌درستی استفاده نشود. ازسوی دیگر لازم است با به‌کارگیری روش‌های نوین و صنایع تبدیلی و تکمیلی و توجه به بسته‌بندی مدرن، سطح تولید وفروش این نوع گیاهان در استان افزایش یابد.
نظر شما