این توجه، اگرچه گاه به موضوعی بیش از حد لازم، فانتزی و غیرکاربردی تبدیل می‌شود، اما وجوه قابل بحث و بررسی فراوانی نیز با خود به همراه می‌آورد که یکی از مهم‌ترین آنها، نظارت بر چاپ و انتشار قرآن بی‌اشکال و به تعداد کافی است.
مدیرکل دفتر نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم سازمان دارالقرآن در باره فرایند چاپ و انتشار قرآن می‌گوید: «همه سازمان‌ها می‌توانند قرآن منتشر کنند، اما نظارت بر چاپ و نشر آن برعهده ماست.
سازمان‌ها و نهادهای مختلفی چون وزارت اوقاف، سپاه، ارتش و سازمان تبلیغات اسلامی قرآن چاپ می‌کنند، اما به‌طور کلی2گروه ناشر وجود دارند، یکی ناشران خصوصی و دیگری ناشران دولتی که گروه‌های فوق جزو ناشران دولتی هستند.»
به گفته حسن تفکری، سال گذشته در مجموع بیش از 7 میلیون قرآن توزیع شده است و مشکلی در تعداد قرآن منتشره نیست؛
«مشکل، قیمت بالای آن برای برخی مناطق است. مسئله مهم کلاس‌های قرآنی است که در روستاهای دور افتاده برگزار می‌شوند و قیمت 3 هزار تومان برای هر جلد قرآن برای آنها زیاد است و توان پرداخت آن را ندارند.»
قیمت بالای کاغذ برای ناشران خصوصی، علت اصلی بالا رفتن قیمت هر جلد قرآن است، اما تفکری پیشنهاد می‌کند: «سازمان دارالقرآن سال گذشته حدود 752 هزار قرآن چاپ کرده که برخی از آنها را زیر قیمت تمام شده یا رایگان در اختیار مردم قرار داد. اگر هر ارگانی بتواند این کار را انجام دهد بسیار خوب است. این قرآن‌ها نفیس نیست و با کاغذ تحریر اما در 2 رنگ متنوع با صحافی مناسب چاپ و توزیع شده است.»
اما تنوع چاپ
در نمایشگاه قرآن امسال نیز مثل سال‌های گذشته، قرآن‌های نفیس و زیبایی به نمایش درآمده‌اند که یکی از جالب‌ترین آنها، قرآن استاد میرزا احمد نیریزی، هنرمند برجسته عصر صفوی است.
از نیریزی بیش از 12 نسخه خطی جامع و بی‌نقص باقی مانده است که در این بین «قرآن مذهب نیریزی» اصیل‌ترین و با‌شکوه‌ترین یادگار باقیمانده از این استاد خط نسخ است. این قرآن آن طور که سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران گزارش کرده سال1380 در آلمان چاپ شده است و مؤسسه نشر شهر توزیع‌کننده انحصاری آن است.
اما اگرچه به‌علت‌های بسیار، بسیاری از آثار نفیس مکتوب از جمله قرآن کریم، در کشورهای دیگر منتشر می‌شوند، در ایران نیز تلاش دارالقرآن کریم، ایجاد تنوع در چاپ کتاب خداست.
تفکری می‌گوید: «در برخی از کشورها مانند عربستان چاپ قرآن، دولتی است و چاپخانه وسیعی با امکانات زیاد وجود دارد که قرآن را با ترجمه‌های مختلف و با کیفیت خوب چاپ می‌کنند. اما در ایران تنوع کار زیاد است.
ناشران خصوصی به انتشار قرآن‌های متنوع و نفیس اقدام می‌کنند، اما مصلحت نیست که قرآن انحصاری شود و تنها بخش دولتی مسئولیت چاپ قرآن را برعهده گیرد که در آن صورت جلوی بسیاری از نوآوری‌ها گرفته می‌شود.»
مدیرکل دفتر نظارت بر چاپ و نشر قرآن کریم، علت چاپ قرآن‌های ایرانی را در کشورهای دیگر، کیفیت و سرعت بالای ماشین آلات خارجی می‌داند، اما معتقد است «ایران از نظر تذهیب حرف اول را می‌زند و هیچ کشوری نمی‌تواند با ایران رقابت کند.»
از سوی دیگر، ایران در حوزه تفسیر، تحلیل و دایره‌المعارف‌نویسی یا به عبارت دیگر، کارهای فکری و پژوهشی مرتبط با قرآن نیز یکی از جدی‌ترین کشورها محسوب می‌شود.
به‌عنوان نمونه، بزرگ‌ترین دایره‌المعارف جهان اسلام در ایران تدوین می‌شود. این دایره‌المعارف در 26 جلد و توسط مرکز فرهنگ و معارف قرآن، وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی چاپ می‌شود و تاکنون 6 جلد از آن منتشر شده است.
علاوه بر این، دایره‌المعارف، همین مرکز، کتاب دیگری را در نمایشگاه قرآن امسال عرضه کرده است که با نام «فرهنگ قرآن» کلید راهیابی به موضوعات و مفاهیم قرآن است و تاکنون 19 جلد از 30 جلد آن چاپ شده است.
ترجمه انگلیسی 46 کیلویی
هرچند همه تلاش مسئولان برگزاری نمایشگاه قرآن، حرکت در مسیر مفاهیم قرآنی است، اما بدون شک یکی از جذابیت‌های نمایشگاه، هر سال، قرآن‌های خاص است که با اندازه‌ها و جنس‌های نامعمول، توجه بازدیدکنندگان را جلب می‌کنند.
امسال تازه‌ترین ترجمه قرآن‌کریم به زبان انگلیسی با 46 کیلوگرم وزن در غرفه آستان قدس رضوی به نمایش در آمده است.
به نوشته مهر، این ترجمه حاصل کار رحیم دولتی، استاد دانشگاه آکسفورد است که به کتابخانه آستان قدس اهدا شده و ترجمه آن 8 سال طول کشیده است.
