همشهری آنلاین _ معصومه حق‌جو: این نمایش که به کارگردانی «جواد رحیمی» روی صحنه رفت، اجراهایی به نفع قربانیان اسیدپاشی داشت. بازیگران توانمند این نمایش، به‌جز یکی از هنرمندان، جزو افرادی بودند که با اسید مورد سوءقصد قرار گرفته‌اند. آنها با هنرمندی توانستند در صحنه اجرا بدرخشند. این نمایش با توجه به پیام مهم خود، با اطلاع‌رسانی و تبلیغات، می‌توانست بیشتر دیده شود. به همین بهانه، با «محسن مرتضوی» یکی از بازیگران نمایش، که عضو هیئت‌مدیره انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی (احقا) است و «جواد رحیمی» کارگردان و نویسنده، گفت‌وگو کردیم. رحیمی معتقد است اجرای چنین نمایش‌هایی در طولانی‌مدت می‌تواند در فرهنگسازی و تغییر نگاه مردم به قربانیان حوادث مشابه مؤثر باشد.
رحیمی، کارگردان و نویسنده، اجرای چنین نمایش‌هایی را که دغدغه اجتماعی دارند در تمام مناطق شهرداری یک ضرورت می‌داند: «نمایشی مانند «قصاص» که به نوعی نقد اجتماعی هم محسوب می‌شود باید بیشتر تبلیغ و اطلاع‌رسانی می‌شد، ولی با توجه به اینکه بیشتر تمرکز برنامه‌های نمایش در قلب پایتخت است، این امکان برای چنین اجراهایی فراهم نیست تا در دیگر نقاط شهر هم مخاطبان را به خود جذب کنند. به‌طور حتم، اگر در همه مناطق شهرداری، به‌خصوص مناطقی که نیاز به فرهنگسازی بیشتری هست، اجرا می‌شد در کاهش آمار بروز حادثه‌هایی از این دست می‌توانست مؤثر واقع شود. خیلی‌ها حتی نمی‌دانند چنین فجایعی در جامعه رخ می‌دهد و کسی به فکر آنهایی که قربانی این خشونت شده‌اند، نیست.
مردم با این دست کارها بیشتر با قربانیان اسیدپاشی آشنا می‌شوند.» رحیمی معتقد است عملکرد فرهنگسراها در زمینه نمایش مدت‌هاست ضعیف است: «قبلاً این مراکز نقش پررنگ‌تری داشتند، ولی امروز خبری از نمایش در فرهنگسراها نیست و اغلب به مکانی برای برگزاری کلاس‌های مختلف تبدیل شده‌اند. فرهنگسراها در گذشته برای اجرای نمایش یا برگزاری کلاس‌های بازیگری فرصتی در اختیار افراد قرار می‌دادند، ولی متأسفانه امروز ماهیت خود را فراموش کرده‌اند. می‌توان در سال ۱۴۰۰ دوباره سالن‌های نمایش فرهنگسراها را راه‌اندازی کرد. البته این کار مستلزم سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های متمرکز است.»
- نمایش؛ سفیر مبارزه با اسیدپاشی
این کارگردان و نویسنده می‌گوید اگر نهادها و ارگان‌ها کمک کنند، می‌توان این نمایش را به‌عنوان سفیر مبارزه با اسیدپاشی در خارج از ایران هم روی صحنه برد: «شهرداری تهران می‌تواند با سایر شهرها در کشورهای همسایه رایزنی کند تا این نمایش به‌عنوان سفیر اجرای مبارزه با اسیدپاشی معرفی شود.»
می‌توان از ظرفیت شورای اسلامی شهر و شهرداری، به‌خصوص در حوزه سلامت، حتی برای معرفی انجمن هم استفاده کرد. او ادامه می‌دهد: «جای حمایت اداره سلامت شهرداری از انجمن خالی است. نشست‌های این اداره در سال آینده بستر مناسبی برای معرفی انجمن است تا هم مورد حمایت قرار بگیرد هم با معرفی آن در زیرمجموعه‌های سلامت شهرداری بتوان قربانیان این حوادث تلخ را با انجمن آشنا کرد بلکه بار دیگر به جامعه بازگردند. همه تلاش ما این بود که اگر حتی یک نفر همچنین‌کاری از ذهنش گذشت، بتوانیم او را از این اتفاق‌ها و مشکلات بعدی آگاه کنیم. به نظرم گوشه‌ای از این رسالت برعهده شهرداری است.»
رحیمی، پشتکار و علاقه بازیگران نمایش را قابل توجه می‌داند و می‌گوید: «بازیگران این نمایش بدون حامی مالی و با امکانات محدودی که وجود داشت در دفتر انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی (احقا) تمرین‌های خود را انجام دادند. خوشبختانه بعد از یک سال تمرین، اجرای خوبی روی صحنه داشتند.»
کارگردان نمایش «قصاص» امیدوار است در سال جدید، با وجود اسپانسر، این نمایش در دیگر فرهنگسراهای تهران اجرا شود، او ادامه می‌دهد: «کارهایی از این قبیل چون طنز نیست، گیشه ندارد. این تئاترها اجرا می‌شوند و بعد از اتمام اجراها پرونده‌شان برای همیشه بسته می‌شود.»
- زیرساخت‌های مناسب در قلب پایتخت
«محسن مرتضوی» عضو هیئت‌مدیره انجمن حمایت از قربانیان اسیدپاشی و یکی از بازیگران این نمایش است. او می‌گوید برای اجراهایی از این نوع که در فرهنگسازی نقش پررنگی دارند، خوشبختانه زیرساخت‌های مناسبی در قلب پایتخت فراهم است: «بسیاری از مخاطبان ما جزو کسانی بودند که خودشان در زمینه نمایش فعالند. شاید اگر در مناطق دیگر اجرا داشتیم تا این حد با استقبال مواجه نمی‌شدیم. البته صرفاً این تمرکز در قلب پایتخت چندان هم مطلوب نیست. اگر تمرکز فقط در این منطقه نباشد، نه تنها اجرای ما، بلکه اجراهایی از این دست که پیام اخلاقی مهمی دارند می‌توانند بیشتر دیده شوند و مسلماً اثرگذاری بیشتری هم دارند.»
به گفته او، نمایش «قصاص» می‌تواند نقش پررنگی در زمینه آگاه‌سازی مردم نسبت به عمل اسیدپاشی داشته باشد: «ما در این نمایش سعی کردیم نشان بدهیم که نه تنها فرد، بلکه خانواده هم در رخداد چنین اتفاق‌های تلخی می‌توانند مؤثر باشند. از این جهت که ممکن است در انتخاب‌ها و روابط اعضای خانواده با دیگر افراد دقت لازم را نداشته باشند و همین بی‌توجهی‌ها آنها را گرفتار افراد نامناسبی کند و اتفاق تلخی رقم بخورد.»
- چراغ هدایت خشونت‌دیدگان
مرتضوی می‌گوید: «در این اجرا سعی کردیم چراغ هدایت بقیه افراد باشیم. در جامعه افراد زیادی هستند که به نوعی مورد خشونت‌هایی از این قبیل قرار گرفته‌اند. دوستان زیادی هم دارم که دچار معلولیت شده‌اند یا مشکل فیزیکی و حرکتی دارند، اما با وجود همه استعدادهایی که دارند، خانه‌نشینی را انتخاب کرده‌اند. تیم ما با اجرای خود سعی کرد نشان بدهد امید هنوز هست و می‌توان مؤثر بود و صدای خود را به گوش همه برسانیم.»
بازیگر نمایش قصاص ادامه می‌دهد: «متأسفانه افرادی که قربانی اسیدپاشی یا مشکلات جسمی هستند بعد از چنین اتفاق‌هایی گوشه‌گیری و انزوا را انتخاب می‌کنند و از جامعه فاصله می‌گیرند، در حالی که آنها می‌توانند در حوزه‌های مختلف آموزش ببینند و بدرخشند. این موضوع را پشتکار و اجرای خوب هم‌بازی‌های من در این نمایش، نشان داد. با اینکه زمان تمرین ما به علت جراحی‌های متعدد، طولانی شد اما دست از تلاش برنداشتیم.»
مرتضوی درباره تبلیغات محیطی این نمایش می‌گوید: «شهرداری می‌توانست نقش پررنگ‌تری برای معرفی تئاترهایی از این دست داشته باشد. برای چنین نمایش‌هایی می‌توان با نصب بیلبورد در نقاط مختلف شهر مردم را آگاه کرد که قطعاً نتیجه این اتفاق، حضور بیشتر تماشاچی برای دیدن نمایش و در نهایت رسیدن و نزدیک‌تر شدن ما به هدف فرهنگی این نمایش می‌توانست باشد.»
مرتضوی نقش شورایاری‌ها را هم در معرفی انجمن مؤثر می‌داند: «شورایاری‌های محله‌های مختلف در حال حاضر بیشترین تمرکزشان روی افرادی است که مشکلات جسمی دارند، اما می‌توانند برای انجمن قربانیان اسیدپاشی هم تبلیغ کنند تا افرادی که دچار این حاثه شده‌اند به ما معرفی شوند بلکه بتوانیم در انجمن شرایطی فراهم کنیم به جامعه برگردند. باید تلاش کنیم که معلولی به معلولان اضافه نشود. امیدوارم روزی برسد که مشکلات را فقط با گفت‌وگو حل کنیم نه با اسید یا هر خشونت دیگری.»
نظر شما