توماس سووایخ، کارشناس سابق وزارت خارجه آمریکا که در بخش مبارزه با خرید و فروش هروئین در افغانستان خدمت می‌کرد، در مقاله‌ای در نیویورک تایمز نوشت: حامد کرزی به دلایل سیاسی از سرکردگان گروه‌های مواد‌مخدر حفاظت می‌کند و فساد در زمینه مواد‌مخدر به سطوح بالای دولت افغانستان(حداقل 20نفر) می‌رسد.
برخی معتقدند احمدوالی کرزی، برادر حامد کرزی هم یکی از سران گروه‌های مواد‌مخدر افغانستان است.
سووایخ در ادامه از بی‌تفاوتی انگلیس و آمریکا از افزایش کاشت مواد‌مخدر در افغانستان پرده برداشته و تاکید کرد: پنتاگون و ارتش بریتانیا پس از شکست طالبان، رسیدگی به مسئله ریشه کنی خشخاش را به مراحل بعد واگذار کردند.
وی در بخش دیگری از مقاله جنجالی خود افزود: فرماندهان ناتو و ارتش آمریکا برای ورود به عملیات مبارزه با مواد‌مخدر اشتیاقی نداشته‌اند زیرا می‌ترسیدند که تخریب مزارع، قبایل را برنجاند و باعث افزایش حمایت از جریان افراط شود.
سووایخ که تا ماه ژوئن هماهنگ‌کننده وزارت خارجه آمریکا در مبارزه با مواد‌مخدر و اصلاحات قضائی افغانستان بود، تاکید می‌کند: رئیس‌جمهوری افغانستان برای گام برداشتن علیه سردسته‌های قاچاق در جنوب کشور آمادگی ندارد، چرا که این منطقه پایگاه قدرت اوست.
براساس آمار بیشترین حجم مواد‌مخدر افغانستان در جنوب این کشور تولید می‌شود. وی سپس به‌دلیل سکوت کرزی در این‌باره اشاره کرده و تاکید می‌کند: کرزی دشمنانی در میان طالبان داشت که از مواد‌مخدر سود می‌بردند، اما تعداد هواداران او که از این مواد سود می‌بردند خیلی بیشتر است.
سووایخ همچنین وزارت دفاع آمریکا و فرماندهان نظامی انگلیس را متهم به مانع تراشی در مسیر تلاش‌ها برای ریشه‌کنی خشخاش کرد.
وی نوشت: برخی از متحدان ما در ناتو و همینطور وزارت دفاع آمریکا در برابر عملیات تهاجمی برای مقابله با تریاک مقاومت کرده‌اند و بیشتر ترجیح می‌دهند این اقدام پس از پایان جنگ انجام شود.
هماهنگ‌کننده سابق وزارت خارجه آمریکا در مبارزه با مواد‌مخدر و اصلاحات قضائی افغانستان در ادامه مقاله خود در نیویورک تایمز صراحتا دولت انگلیس را بخشی از جریان افزایش کشت خشخاش در افغانستان معرفی کرده و تاکید می‌کند: انگلیس کرزی را ترغیب کرده بود طرح وزارت خارجه آمریکا برای مبارزه با کشت خشخاش را رد کند و هرچند وزارت خارجه بریتانیا از تلاش‌های مبارزه با مواد‌مخدر به استثنای ریشه کنی هوایی حمایت می‌کرد، اما ارتش انگلیس به‌شدت از طرح مبارزه با مواد‌مخدر ابا داشت.
وی تاکید می‌کند: نیروهای انگلیسی مستقر در هلمند عملا با چاپ اطلاعیه و پخش آگهی رادیویی اعلام می‌کردند که ارتش انگلیس نقشی در تلاش‌های مبارزه با خشخاش ندارد.
واکنش افغانستان
همایون حمیدزاده، سخنگوی ریاست‌جمهوری افغانستان تاکنون واکنشی به گزارش نیویورک تایمز نشان نداده اما حامد کرزی خود چندی پیش در گفت‌وگو با خبرنگاران گفته بود که دولتش در زمینه مبارزه با مواد‌مخدر در حال کسب موفقیت است.
وی افزود: در7 سال گذشته هیچ کس به خوبی ما در زمینه مبارزه با مواد‌مخدر عمل نکرده است. کرزی گفت: من افغان‌ها را به خاطر قاچاق مواد‌مخدر مقصر نمی‌دانم. آنها ممکن است این کار را از روی درماندگی انجام دهند.
همچنین با وجود انتشار گزارش جنجالی نیویورک تایمز، دولت بوش روز پنجشنبه باردیگر بر حمایت خود از دولت افغانستان تاکید کرد.
