از تازه‌ترین این نوع جنگ‌ها، جنگ برسر اتباع کشورهاست. به عبارت دیگر دولت‌های متخاصم با نقض حقوق سیاسی شهروندان، عملا حاکمیت طرف مقابل را به چالش می‌کشند.
منوچهر متکی وزیرامورخارجه اخیرا خبرهای جدیدی از این نوع حوادث را که علیه اتباع ایران درسایر کشورهای جهان سازماندهی می‌شود ارائه داده است. یکی ا زنشانه‌های حکومت‌های دمکراتیک و مقتدر در جهان کنونی حساسیتی است که دولت‌ها نسبت به سرنوشت تک‌تک افراد ملت خود دارند، به‌طوری که اگر شهروند آنها به لحاظ خون و خاک هم تابعیت آنها را نداشته و به دلایل دیگر تبعه آنها شده باشد، باز هم مورد حمایت جدی قرارمی‌گیرد، حتی اگر آن فرد از سوی کشوری مورد تهدید واقع شود که تبعه اصلی آنجا بوده یا هست. این حکومت‌ها حتی در برابر شهروندان خطاکار خود هم حساسیت دارند و درهرصورتی از حقوق آنها حمایت می‌کنند. حساسیت روی این موضوع دلایل متعددی دارد.
برای این حساسیت چند دلیل مهم می‌توان برشمرد: نخست آن که در جوامع دمکراتیک و مقتدر پدیده‌ای به نام دولت- ملت شکل گرفته است. عناصری که به مردم یک کشور هویت ملی می‌بخشد، متعدد هستند، اما بدون تردید، حمایت سیاسی دولت از شهروندان رکن رکین این هویت‌بخشی است.
حمایت سیاسی بدین معناست که وقتی تبعه یک کشور شناسنامه یا گذرنامه آن کشور را در اختیار دارد، به‌طور طبیعی در هر نقطه از جهان که به‌سر برد، خود را تحت حمایت سیاسی و کنسولی دولت صادرکننده آن گذرنامه می‌داند و از طریق این حمایت سیاسی و کنسولی است که با آن دولت و ملت همبسته و دارای هویت مشترک می‌شود.
نکته مهم در حمایت سیاسی از شهروندان این است که هردولتی تعرض به شهروندان خود را خط قرمز حاکمیت خود محسوب می‌کند. به عبارت دیگر چشم‌پوشی از حمایت سیاسی و کنسولی از اتباع خود مثل چشم‌پوشی از سرزمین و تمامیت ارضی است و این مسئله کاملا قابل درک است زیرا نقض قدرت و اقتدار دولت تلقی می‌شود.
ماجرای تعرض به حقوق اتباع ایران درکشورهای دیگر درچند سال اخیر شکل حادتری به خود گرفته است. 26 سال است که ازربودن 4 دیپلمات ایرانی درلبنان می‌گذرد ولی هنوز از سرنوشت آنها خبری نیست.
منوچهر متکی وزیر امور خارجه ایران روز شنبه 22 تیر ماه طی سخنانی در مراسم یادواره چهار دیپلمات ایرانی ربوده شده در لبنان، خبرهای جدیدی از برخورد کشورهای مختلف با اتباع ایران به خبرنگاران داد.او از تلاش آمریکا برای دستگیری برخی اتباع ایران در تایلند، لهستان و گرجستان خبرد اد که تنها درگرجستان آنها موفق به گرفتن تبعه ایرانی شده‌اند. این حادثه یک سال پیش رخ داده ولی خبر آن روز 22تیرماه سال‌جاری از سوی متکی در مراسم یادواره 4 دیپلمات ایرانی، اعلام شد.
منوچهر متکی با اشاره به این که در طول 26 سال گذشته آدم ربایی‌های فراوانی را داشتیم؛ گفت: طراحی‌های جدیدی که در چند سال اخیر انجام داده‌اند این گونه است که با اتهامات واهی برخی شهروندان ایرانی را درکشورهای دیگر متهم می‌کنند و با فشار سیاسی به دولت‌ها خواستار استرداد آنها می‌شوند. در لهستان پرونده‌ای داشتیم که علیه آمریکا رای داده شد و تبعه ما آزاد شد. در تایلند تبعه دیگر ما با این ترفند آمریکایی‌ها در دستور کار استرداد (به آمریکایی‌ها) قرار گرفته است که در مرحله اول رای دادگاه به نفع ایران صادر شده است.
متکی ادامه داد: در تنها جایی که آمریکایی‌ها موفق شدند (یک تبعه ایرانی را به آمریکا منتقل کنند) در شرایط بی‌ثبات سال گذشته گرجستان بود که دادستان جوانی که با ارتباطات ویژه، یک قرارداد استرداد را ظرف 24 ساعت با آمریکا امضا کرد و بلافاصله آمریکا این درخواست را از گرجستان مطرح کرد و حکم استرداد جوان ایرانی صادر شد.
دادستان جوان گرجستانی هم مزد خود را گرفت و وزیر خارجه گرجستان شد. وی از دولت‌هایی (لهستان و تایلند) که به خواسته‌های زورمدارانه آمریکایی‌ها در این بازی جدید تمکین نکردند، قدردانی کرد.خبرنگارما برای اطلاع از دلایل محاکمه اتباع ایرانی با سفارتخانه‌های ایران دراین3 کشور تماس گرفت اما تماس تلفنی فقط با سفارت ایران درگرجستان برقرار شد. وابسته مطبوعاتی سفارت ایران در تفلیس از اظهارات متکی درباره استرداد تبعه ایران در گرجستان به آمریکا ابراز بی‌اطلاعی می‌کرد و در نهایت تلاش ما برای کسب جزئیات بیشتر بی‌نتیجه ماند.
نمونه‌های قدیمی
متکی به نمونه‌های قدیمی‌برخورد با اتباع ایران درکشورهای دیگر نیز اشاره کرد. او از ربودن معاون سابق بازنشسته وزارت دفاع جمهوری اسلامی (علیرضا عسگری) در سفر شخصی‌اش به ترکیه گفت. کسی که بنا به اعلام برخی خبرگزاری‌ها از سوی سازمان‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی (موساد) و آمریکا (سیا)، در اواخر سال 85 ربوده شد. دولت ایران در آن زمان به شدت به‌دنبال روشن شدن این حادثه بود و از دولت ترکیه نیز خواست تا توضیح روشنی را در این مورد به ایران ارائه بدهد. ولی هنوز خبری از سرنوشت عسگری نیست. وزیر امور خارجه در ادامه به موضوع درخواست آمریکا از انگلیس برای استرداد تاجیک سفیر سابق ایران در لندن و موافقت انگلیس با این امر نیز اشاره کرد.
وی با بیان اینکه دولت انگلیس الان در معرض این آزمایش سخت قرار دارد، گفت: درخواست استرداد تاجیک، سفیر سابق جمهوری اسلامی که در آن کشور مشغول تحصیل بود در یک خیمه شب بازی بسیار آشکار که توسط عناصر سیا (CIA) طراحی شد، مطرح شده است.وی به دولت انگلیس نسبت به تبعات چنین اقدامی هشدار داد و گفت: مجدانه خواستار آن هستیم که با توجه به شرایط بسیار سخت جسمانی، روحی و روانی که برای این تبعه جمهوری اسلامی در آنجا ایجاد شده نسبت به رفع محدودیت‌ها و تسهیل بازگشت آن به ایران و نزد خانواده اش اقدام کنند.
یکی دیگر از اتباع ایران که توسط دولت انگلیس دستگیر و قرار بود به آمریکا تحویل داده شود. هادی سلیمان پور سفیر سابق ایران در آرژانتین بود. با تلاش‌های وزارت امورخارجه سلیمان پور ازاتهامات وارده تبرئه و آزاد شد.درباره آنچه متکی به‌عنوان روش‌های جدید آدم ربایی یاد می‌کند این نکته قابل توجه است که براساس قانون استرداد مجرمین که بین دولت‌ها به امضا می‌رسد. توافق می‌شود مجرمینی که به کشورهای دیگری فرار می‌کنند به کشور اصلی خود مسترد شوند. مشخص نیست آمریکا براساس کدام قانون خواستار استرداد شهروندان ایرانی از دولت‌هایی نظیر گرجستان یا لهستان یا تایلند شده است؟ زیرا این افراد باید مرتکب جرمی‌در آمریکا شده باشند درحالی که چنین جرمی‌رخ نداده است.
به‌نظر می‌رسد آمریکا با استفاده از قوانین داخلی خود در مبارزه با تروریسم، از روابط با دیگر کشورها برای گرفتن اتباع ایران استفاده می‌کند. درحالی که روش قانونی و بین‌المللی مبارزه با تروریسم از طریق پلیس بین‌الملل است. اما از آنجا که تصمیمات در پلیس بین‌الملل در مجمع عمومی‌آن و با دریافت اسناد و مدارک معتبر برای اثبات جرم شهروند یک کشورگرفته می‌شود درصورتی که نتواند اتهام را ثابت کند قادر به گرفتن رای مجمع عمومی‌نخواهد شد. به همین دلیل ترجیح می‌دهد با استفاده ازروابط دو جانبه با کشورها علیه اتباع ایرانی اقدام کند.
اتباع ایران درعراق
ربودن اتباع ایران درعراق نیز از ابعاد گسترده تری برخوردار است. تاکنون نزدیک به 30 نفر از اتباع ایرانی درعراق ربوده یا دستگیر شده‌اند. علاوه بر 5 نفری که درحمله به کنسولگری ایران دراربیل ربوده شده و تنها 2نفر آنها آزاد شده‌اند در مهرماه سال 1386 نیز خبرگزاری العالم از توقیف یک بازرگان تبعه ایران درعراق توسط آمریکایی‌ها خبرداد که موجب خشم بغداد و تصمیم جمهوری اسلامی‌ایران در بستن مرز خود با شمال عراق شد، ژنرال کوین برگنر، سخنگوی ارتش آمریکا در آن زمان این تبعه ایران را متهم به فراهم ساختن تسلیحات و تعلیم شورشیان در عراق کرد.
سربازان آمریکایی مسعود فرهادی بازرگان ایرانی را در کردستان عراق توقیف کردند. جلال طالبانی رئیس‌جمهوری عراق این توقیف را غیر قانونی خواند و گفت‌که آمریکا وظایف امنیتی در شمال عراق را به کردها منتقل کرده بود. در آن زمان تام کیسی در واکنش به بازداشت چند ساعته 8ایرانی در بغداد، با کم‌اهمیت شمردن این موضوع گفت: این اساساً اتفاقی تمام شده است. من واقعاً تصور نمی‌کنم تاثیر زیادی چه بر روابط آمریکا با ایران یا در روابط کلی با عراق بگذارد.
تلویزیون آسوشیتدپرس تصاویری ویدئویی را از نحوه دستگیری گروه ایرانی که هیأتی از کارشناسان وزارت نیرو بودند، به نمایش گذاشت که به سرعت در تمام شبکه‌های تلویزیونی دنیا پخش شد. در این تصاویر نظامیان آمریکایی، 8 تبعه ایرانی را در حالی که چشمانشان بسته شده و دستبند بر دستانشان بود، از هتلی در بغداد خارج کردند.ارتش آمریکا ادعا کرده بود که گروه کارشناسان ایرانی را به‌دلیل در اختیار داشتن سلاح‌های غیرمجاز توسط محافظین آنها دستگیر کرده، اما پس از اینکه نتوانستند هیچ مدرکی از اتاق‌های آنها در هتل شرایتون بغداد بیابند، آزادشان کردند.
ارتش آمریکا اعلام کرد که یک دستگاه لپ‌تاپ، یک دستگاه تلفن همراه و یک کیف حاوی پول را از هیأت ایرانی توقیف کرده‌اند.
