این بدبینی از آنجا ناشی شده است که سفرهای جاده‌ای ما در تعطیلات نیمه خرداد امسال 74 نفر قربانی گرفت.
به همین دلیل به‌نظر می‌رسد تا یکی دو هفته آینده که هنوز سفرها، به دلیل امتحانات کنکور به اوج خود نرسیده می‌توان هشدارهایی را از ذهن گذراند تا تابستان و سفری خوش برای امسال در خاطره‌هایمان باقی بماند.
سرهنگ علیرضا اسماعیلی، فرمانده پلیس راه کشور درباره تصادفات جاده‌ای تعطیلات نیمه خرداد امسال گفته بود: 54 فقره تصادف منجر به مرگ و 377 فقره تصادف منجر به جرح در جاده‌های ایران رخ داد که 74 نفر در آن جان باختند. اگر بخواهید تعطیلات تابستانی شیرین و خاطره‌انگیز را با خودروی خود تجربه کنید باید برخی قواعد رانندگی و اصول حاکم به سرعت و خودرو را به خوبی بدانید.
از این دست قواعد، اصل طلایی 6/0 ثانیه برای تصمیم‌گیری در واکنش به خطر در رانندگی است. این قاعده را برای رانندگی در سفری مطمئن حتماً بیاموزید.
امروزه حوادث و تصادفات رانندگی یکی از بلاهای اجتماعی عصر محسوب می‌شود که هر روز در گوشه و کنار جهان اتفاق می‌افتد و برگ تازه‌ای بر کتاب غم‌انگیز سوانح روزانه زندگی آدمیان می‌افزاید. افرادی که به قصد بهره‌برداری با اتومبیل درمی‌آمیزند ولی خود به‌کام آن فرو می‌روند ما را به این امر مهم واقف می‌کند که از کنار حوادث رانندگی به‌سادگی نمی‌توان گذشت. آمار حوادث رانندگی راه‌ها، در جامعه ما بسیار پائین است. اگرچه عوامل دیگری خود زمینه‌ساز وقوع حوادث رانندگی است اما با وجود بسیاری از نارسایی‌ها می‌توان با آموزش ایمنی رانندگی و رعایت مقررات راهنمایی و رانندگی، شمار حوادث رانندگی را به حداقل کاهش داد.
متأسفانه عده‌ای از شهروندان عزیز تصور می‌کنند رشد نامتوازن راه‌ها و وسائط نقلیه شاید یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش خونبار آمار حوادث رانندگی در کشور باشد اما با بررسی به 3 عامل اصلی بروز حوادث رانندگی، زمینه نقلیه خود به‌خود نمی‌تواند حادثه‌ساز باشد و یا «راه» هم عامل تعیین‌کننده در بروز حوادث مرگبار رانندگی نخواهد بود، زیرا 90 درصد اتفاقات ناشی از عوامل رانندگی به نقش عامل انسانی (راننده-عابر) و خطای او به‌عنوان یک عامل اصلی در تصادفات مطرح بوده است.
همچنین بررسی آمار حوادث رانندگی از نظر سنی نشانگر این واقعیت است که حوادث رانندگی بیشترین قربانیان خود را از بین جوانان انتخاب می‌کند. جوانانی که به تبع سن و سال خویش، شور و شوق فراوانی را در زیستن دارند که خود بیشترین قربانیان این ماجرا هستند. شهروندان عزیز به‌خوبی به این امر واقفند که گواهینامه رانندگی تنها یک امتیاز برای استفاده از وسیله نقلیه است اما راندن و رانندگی با اتومبیل نیازمند به علم و هنر و مهارت رانندگی است زیرا رانندگی رفتاری فطری و غریزی نیست، بلکه رفتاری اکتسابی و آموخته است و کمتر رفتاری است که مانند رانندگی تا این حد به ایمنی جان و مال خود و دیگران و در نتیجه به نظم اجتماع مربوط می‌شود. این نکته قابل باور است که با افزایش آگاهی عمومی و توجه دقیق به مقررات و رعایت اصول ایمنی رانندگی می‌توان از تخلفات و ضایعات رانندگی جلوگیری کرد.
اصولاً رانندگی بی‌خطر به عوامل زیادی بستگی دارد که در مجموع به سلامت راننده و اتومبیل مربوط می‌شود و شما راننده عزیز به‌عنوان تعیین‌کننده اصلی سلامت رانندگی محسوب می‌شوید و درصورت وجود هرگونه ناراحتی روحی و جسمی جداً از رانندگی پرهیز کنید، زیرا راننده در سفرهای روزانه خود، حین رانندگی دائماً در معرض حوادث و رویدادهای جدیدی است که هرکدام حال و هوای خودش را دارد و کمتر به هم شبیه‌اند. رانندگی یک عمل جدی است و هرچه بیشتر درباره آن دقت شود، مطمئن‌تر پشت فرمان می‌نشینید. رانندگی مثل ورزش دست‌جمعی، یک کار گروهی است و لازمه در جمع بودن همکاری در کار گروهی است و عدم‌ناهماهنگی دریک کار دسته‌جمعی مثل بازیکنی از یک تیم ورزشی است که به تیم خودش گل می‌زند.
وقتی راننده‌ای در حال رانندگی، خطری را مشاهده می‌کند، باید وسیله نقلیه خودش را متوقف کند و یا از سرعت خود بکاهد. از مرحله رؤیت خطر تا زمانی که پای راننده روی پدال ترمز قرار بگیرد اصطلاحاً زمان عکس‌العمل راننده به خطر گفته می‌شود و در افراد عادی مدت این زمان 6/0 ثانیه و در افراد مسن و اشخاصی که عکس‌العمل سریع و به‌موقع را دارا نیستند، این زمان افزایش پیدا می‌کند، به عبارت دیگر از زمانی که چشم خطر را می‌بیند و آن را جهت تصمیم‌گیری به مغز مخابره می‌کند و مغز تصمیم لازم را گرفته و به اندام‌های اجرایی یعنی دست و پا فرمان اجرا را می‌دهد، 6/0 ثانیه طول می‌کشد و در همین زمان اتومبیل با استفاده از شتاب و سرعت اولیه مسافتی را بدون عکس‌العمل لازم از سوی راننده طی کرده و به موضع خطر نزدیک‌تر می‌شود.
به‌عنوان مثال: وسیله نقلیه‌ای که با سرعت 72 کیلومتر در ساعت حرکت می‌کند مسافت طی شده توسط این وسیله نقلیه در مدت یک ثانیه 20 متر خواهد بود و در زمان 6/0 ثانیه 12 متر. یعنی اشخاص عادی، پس از رسیدن خطر و تصمیم‌گیری و اقدام به ترمز کردن، اتومبیل 12 متر مسافت طی شده بدون عکس‌العمل لازم از سوی راننده را خواهد داشت و بعد از این مسافت راننده بر ترمز می‌کوبد تا اتومبیل متوقف شود و این مسافت طی شده دقیقاً رابطه مستقیم با میزان سرعت وسیله نقلیه دارد.
اگر رانندگان عزیز به این امر واقف باشند که توانایی انسان در مقابله با حوادث رانندگی به‌طور عادی 75 درصد خواهد بود، هرگز با سرعت 140 کیلومتر در ساعت رانندگی نخواهند کرد، زیرا در این سرعت اتومبیل در هر ثانیه 40 متر طی طریق می‌کند و همچنین اگر رانندگان محترم از طول خط ترمز در سرعت‌های مختلف اطلاع داشته باشند و بدانند که با سرعت 120 کیلومتر در ساعت حدود 50 متر خط ترمز برجای خواهد ماند و بالاخره اگر عزیزان راننده بدانند که برخورد با اتومبیلی که سرعت حدود 100 کیلومتر در ساعت را دارد، مانند سقوط از یک ساختمان 12 طبقه خواهد بود، هرگز در امر رانندگی بی‌توجهی نخواهند کرد.
*کارشناس ارشد علوم انتظامی
