کدام‌یک از استان‌های رکورددار سکته مغزی هستند؟ | نقش کرونا در سکته‌های مغزی

به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر علیرضا مهدوی معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به شعار روز جهانی سکته مغزی مبنی بر «یک نفر از هر چهار بزرگسال سکته مغزی را تجربه خواهند کرد. فعال بودن (فعالیت بدنی) به کاهش این خطر کمک می‌کند.» گفت: سلول‌های مغزی از خون، اکسیژن و مواد غذایی دریافت می‌کنند که به هر دلیلی اگر خون‌رسانی بافت مغز مختل شود می‌گوییم سکته مغزی رخ داده است. این حالت ممکن است با بسته شدن رگ براساس ترومبوز در همان محل اتفاق افتد یا لخته خونی از نقطه دیگری از بدن به رگ‌های مغزی برسد و کار خون‌رسانی به بافت مغز دچار اختلال شود.

وی افزود: اگر این ترومبوز یا لخته خونی در کمتر از ۲۴ ساعت از بین برود، حمله‌ای گذرا یا سکته مغزی کوتاه نام می‌گیرد که ممکن است بخشی از مغز را به مدت موقت از کار بیندازد و بخشی از عوارض هم با بیمار باقی بماند. از طرف دیگر ممکن است رگ‌های مغز پاره شود و خون بر مغز فشار وارد کند که چندان شایع نیست، اما در صورت رخ دادن معمولا کشنده است. پس سکته مغزی به دلایلی رخ می‌دهد که مرتبط با بسته شدن رگ‌های خونی مغز باشد.

مهدوی با اشاره به نقش فشار خون بالا در بروز سکته‌های مغزی توضیح داد: فشارخون بالا به مرور زمان سبب ایجاد مشکل در خون‌رسانی به مغز می‌شود. سکته‌های مغزی از قبل فاقد علامت هستند و زمانی که آغاز می‌شوند ممکن است فرد احساس بی‌حسی، ضعف ناگهانی، فلج شدن بخشی از بدن، اختلال در تکلم، کاهش درک کلامی، مشکل بلع، تاری دید، سردرد شدید و ناگهانی و... را تجربه کند.

به گفته معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، براساس خوداظهاری‌های صورت‌گرفته از طرف مردم، استان‌های گلستان، البرز و چهارمحال و بختیاری بیشترین شیوع سکته‌های مغزی را داشتند.

کرونا و سکته مغزی

وی در پاسخ به سوالی درباره نقش ویروس کرونا در بروز سکته‌های مغزی گفت: از روزهای ابتدایی شروع بیماری اطلاعات ما دائما در حال تغییر است. اوایل شیوع بیماری مشکلات تنفسی ناشی از آن برای همه محرز بود، اما مدتی بعد سایر عوارض مانند مشکلات قلبی ـ عروقی، کلیوی و... هم نمود پیدا کرد. از طرف دیگر حتی ممکن است داروهایی که برای مبتلایان به کرونا تجویز می‌شود، عارضه داشته باشند. بنابراین در حال حاضر نمی‌توان گفت تغییرات احتمالی در بروز موارد سکته مغزی نسبت به سالیان قبل به دلیل شیوع کروناست؛ زیرا این موضوع زمان‌بر است.

مهدوی ادامه داد: بیشترین گروهی که با شیوع بیماری کووید۱۹ در معرض آسیب هستند، سالمندان‌اند؛ آنها بیشتر از سایرین به مشکلات قلبی ـ عروقی مبتلا هستند و ممکن است علت اصلی فوت در زمان حاضر کرونا باشد، اما نمی‌توان از نقش بیماری‌های زمینه‌ای آنها غافل بود. زمانی که از بروز سکته‌های مغزی یا قلبی و یا سایر بیماری‌های زمینه‌ای صحبت می‌کنیم که ممکن است مرگ بر اثر آنها رخ داده باشد و باید به فاکتور مهمی مانند سن نیز توجه کنیم. جمعیت ما در حال حرکت به سمت سالمندی است و سکته‌های مغزی و قلبی نیز در این بین می‌تواند افزایش پیدا کند. با حذف اثر سن در بروز سکته‌های مغزی و قلبی می‌توان به این نتیجه رسید که نقش کرونا در بروز این سکته‌ها چه اندازه بوده است.

معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: براساس گزارش سیستم‌های مرگ در سال ۱۳۹۱ حدود ۸ هزار نفر بر اثر سکته قلبی و ۲۲ هزار نفر بر اثر سکته مغزی در کشور فوت کردند؛ پس از تقریبا ۸ ماه که ویروس وارد کشور شده است حدودا ۳۰ هزارنفر بر اثر ابتلا به آن جان باخته‌اند که مرگ بسیاری از آنها نیز به علت بیماری‌های زمینه‌ای بوده است. نکته مهم اینجاست که حدودا نصف مرگ‌ومیرها مربوط به سکته‌های مغزی و قلبی است، ولی کرونا سرانجام روزی به پایان خواهد رسید در حالی که بیماری‌های زمینه‌ای با ما هستند اما به اندازه کرونا برایمان ملموس نیست. سکته‌های قلبی و مغزی در صورتی که قبل از ۷۰ سالگی رخ دهد و منجر به مرگ شود به آن مرگ زودرس می‌گوییم.

وی با اشاره به کاهش آمار مرگ‌ومیر جاده‌ای در سال جاری گفت: این در حالی است که در طول سالیان گذشته حوادث ترافیکی سومین علت مرگ‌ها بوده است و کرونا توانسته این موضوع را تحت تاثیر قرار دهد. بیماری‌های زمینه‌ای قلبی، عروقی، ریوی، دیابت و... مرگ‌ومیر زیادی در سراسر جهان دارند و اهمیت پیشگیری از ابتلا به آنها مشخص است.

مهدوی توضیح داد: اصلاح شیوه زندگی و داشتن تغذیه سالم، فعالیت بدنی کافی و... برای سلامت فرد موثر است. در پاندمی کووید۱۹ به مردم می‌گوییم قرنطینه شوند و همین سبب کاهش فعالیت بدنی آنها شده است، اما می‌توانند در خانه فعالیت کنند یا در مکان‌های خلوت خارج از خانه پیاده‌روی کنند. بر همین اساس آذرماه امسال کمپینی برای فعالیت بدنی برگزار خواهیم کرد تا زندگی در کنار کرونا را یاد بگیریم.

وی در ادامه درباره میزان شیوع سکته‌های مغزی در زنان و مردان گفت: درصد شیوع میان دو جنس چندان متفاوت نیست. همچنین شیوع بیماری میان مناطق روستایی و شهری تفاوت چندانی ندارد اما در میان ثروتمندان و فقیران کسانی که وضعیت مالی بهتری داشتند کمتر دچار سکته مغزی شده‌اند.

معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: براساس خوداظهاری‌های صورت‌گرفته از طرف مردم، استان‌های گلستان، البرز و چهارمحال و بختیاری بیشترین شیوع سکته‌های مغزی را داشتند.

مهدوی گفت: ساعات اولیه بروز علائم بسیار تعیین‌کننده هستند و هرچه سریع‌تر به بیمار رسیدگی شود، احتمال بروز عارضه طولانی‌مدت کاهش می‌یابد.