به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، استان هرمزگان با داشتن تنوع معادن و انواع کانی‌های سطحی و زیرزمینی ظرفیت‌های ارزشمند در حوزه توسعه صنایع‌معدنی دارد و علاوه بر تولید موادمعدنی در زمینه فرآوری و تبدیل آن به مواد اولیه فولاد و مصالح ساختمانی می‌تواند در سال جهش تولید نقش‌آفرین باشد.
ذخایر معدنی هرمزگان با ظرفیت بالا در مناطق مختلف این استان از مرکز تا شرق و غرب آن گسترده شده که در صوت برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری هر چه‌بهتر برای بهره‌برداری بهینه از آن، می‌تواند چرخ محرکه اقتصاد کشور در سال جهش تولید باشد.
معادن و صنایع‌معدنی از جمله مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد هر کشوری محسوب می‌شود که در این میان ایران با داشتن بیش از ۶۸ نوع ماده معدنی (غیرنفتی) با ذخایر حدود ۴۳ میلیارد تن از غنی‌ترین کشورها در این حوزه محسوب شده و از مناطق ارزشمند معدنی همچون استان هرمزگان برخوردار است.
کارشناسان اقتصادی و فعالان حوزه معادن بر این باور هستند که توجه هر بیشتر برنامه ریزان و کارگزاران حوزه اقتصاد به این بخش و توسعه آن می‌تواند افزایش درآمدهای ملی و کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی را به دنبال داشته باشد.
از سوی دیگر با توجه به اینکه بسیاری از مواد اولیه حوزه صنایع از معادن تأمین می‌شود، می‌توان با توسعه این بخش گام مهمی در برای خودکفایی کشور در حوزه صنعت برداشت که هرمزگان این توانمندی را دارد.
سهم معدن در تولید ناخالص ملی می‌تواند تا ۵۰ درصد افزایش یابد و بر اساس آمارهای موجود، اکنون ۹۷ درصد معادن کشور در اختیار بخش خصوصی و ۳ درصد در اختیار بخش دولتی است که با فرآوری و ایجاد صنایع تبدیلی در هرمزگان جلو خام فروشی را می‌گیرد.
نگاهی بر معادن هرمزگان
معادن پایه استان هرمزگان شامل سنگ گچ، سنگ‌آهن، سنگ نمک، سنگ کرومیت و خاک سرخ است و می‌توان برای ۲۰ نوع ماده معدنی در این استان اکتشاف انجام داد.
در حال حاضر ۱۲۵ معدن فعال در استان هرمزگان وجود دارد که علاوه بر آن‌یک واحد معدن گچ جدید نیز در استان آماده بهره‌برداری است.
مواد معدنی استخراج‌شده از معادن هرمزگان در صنعت ساختمان، صنایع فولاد، تولید گچ، شن و ماسه، صنایع سیمان و تهیه آجر کاربرد دارد که علاوه بر مصرف داخلی، به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و چین صادر می‌شود.
توسعه معادن از برنامه‌های مهم در هرمزگان است
امسال از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی به نام سال جهش تولید نام‌گذاری شده و به‌طور یقین حوزه معادن می‌تواند نقش بسزایی در برای تحقق اهداف پیش‌بینی‌شده این سال داشته باشد و از همین رونیز توسعه معادن در هرمزگان با جدیت دنبال می‌شود.
استاندار هرمزگان در نشست اخیر شورای معادن استان اظهار کرد: یکی از ظرفیت‌ها و فرصت‌های بسیار ارزشمند برای رشد اقتصادی کشور بدون اتکای به درآمدهای نفتی، معادن است که در این میان وجود تنوع مواد معدنی، هرمزگان را در زمره مناطق معدنی شاخص کشور مطرح کرده است.
فریدون همتی بخش معدن را یکی از محورهای مهم جهش تولید در هرمزگان عنوان کرد و گفت: تاکنون درنتیجه مطالعات پهنه‌های اکتشافی ۱۱۰ میلیون تن ذخیره قطعی مواد معدنی در استان شناسایی و احصا شده است.
وی تصریح کرد: با تمرکز و توجه بسیار خوبی که در حوزه معادن استان انجام‌شده، سال ۹۸ میزان اکتشاف پهنه‌های معدنی در استان ۴۰۰ درصد نسبت به سال قبل از آن افزایش یافت.
همتی با تأکید بر تلاش هر چه بیشتر دستگاه‌های مسئول به‌منظور رفع موانع موجود در مسیر توسعه معادن، افزود: درنتیجه تلاش‌های انجام‌شده، پارسال ۲۵ معدن غیرفعال و راکد در استان با مجموع سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیارد ریال و ایجاد اشتغال برای ۲۷۰ نفر فعال شد.
استاندار هرمزگان خاطرنشان کرد: از ابتدای سال ۹۹ تاکنون نیز چهار معدن غیرفعال دیگر در هرمزگان فعال‌شده است.
فعال‌سازی ۵۴ معدن غیرفعال هرمزگان در سال جهش تولید
طبق اعلام معاونت امور معادن و صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت، از مجموعه بیش از ۱۰ هزار معدن موجود در کشور، حدود چهار هزار و ۴۰۰ معدن غیرفعال است که فعال‌سازی یک هزار فقره از آن‌ها در سال جهش تولید در دستور کار است که از این شمار وارد مدار کردن ۵۴ معدن در هرمزگان در دست پیگیری است.
معاون امور معادن صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان ضمن تایید این مطلب اظهار کرد: احیای معادن غیرفعال و افزایش تولیدات معدنی، نقش مهمی در عملیاتی شدن شعار جهش تولید دارد.
ابراهیم سعدینی بیان کرد: برای فعال‌سازی ۵۴ معدن غیرفعال در هرمزگان حدود یک هزار میلیارد ریال اعتبار نیاز است که با بهره‌برداری از آن‌ها برای حدود ۵۰۰ نفر اشتغال‌زایی خواهد شد.
معاون امور معادن صنایع معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان تأکید کرد: به هر میزان که بتوان از ظرفیت‌های معدنی موجود در بخش اکتشاف، استخراج و فرآوری بهره برد، به همان میزان نیز زمینه رشد اقتصادی هرمزگان و در کنار آن کشور ایجاد خواهد شد.
سعدینی با اشاره به استقبال بخش خصوصی از حوزه معادن هرمزگان، تصریح کرد: ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در حوزه معادن هرمزگان وجود دارد و همواره بستر جذابی برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است.
سعدینی در خصوص وضعیت مجوزهای معدنی شهرهای هرمزگان نیز گفت: در شهرستان میناب مواد معدنی «کرومیت و مصالح ساختمانی شامل شن و ماسه»، رودان «کرومیت و منگنز»، بشاگرد «منگنز، کرومیت و حتی مس و طلا» و حاجی‌آباد نیز در بخش کوهشاه احمدی «کرومیت و منگنز» و باغات «سنگ‌آهن و معادن سنگ چینی» است.
اکتشاف پهنه‌های معدنی در مناطق محروم هرمزگان
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان گفت: برخی از مناطق کم برخوردار استان ازجمله منطقه کوهشاه احمدی حاجی‌آباد و شهرستان بشاگرد از ظرفیت‌های خوبی در حوزه معدن برخوردار هستند که اکتشاف پهنه‌های معدنی در این مناطق در دستور کار مسئولان این استان قرار دارد.
خلیل قاسمی ادامه داد: با توسعه فعالیت‌های معدنی در مناطق محروم می‌توان اقتصاد مردم این مناطق را تقویت و به دنبال آن مهاجرت مردم این مناطق به شهرها و دیگر نقاط استان را که به‌منظور کسب درآمد و اشتغال انجام می‌شود، کاهش داد.
وی افزود: بخش معدن علاوه بر اشتغال‌زایی مستقیم، با توجه به زنجیره ارتباط آن پس از استخراج مواد معدنی با بخش حمل‌ونقل، مسکن، راه، صنعت و دیگر حوزه‌ها، می‌تواند اشتغال‌زایی غیرمستقیم بسیاری نیز داشته باشد.
قاسمی بیان کرد: هرمزگان از ظرفیت‌های قابل‌توجهی در حوزه معادن برخوردار است و در این بخش توانایی تولید ثروت و ایجاد اشتغال گسترده به‌خصوص در حوزه فرآوری مواد معدنی در این استان فراهم است.
وی تأکید کرد: به هراندازه بتوانیم فرآوری محصولات معدنی استخراج‌شده را در کنار معادن انجام دهیم، درآمد استان از این حوزه مهم اقتصادی افزایش خواهد یافت و در همین راستا به دنبال جذب سرمایه‌گذاران برای احداث واحدهای فرآوری در کنار معادن با رعایت اصول زیست‌محیطی هستیم.
تمدید مجوزهای صادرشده برای معادن کوهشاه احمدی
استاندار هرمزگان اعلام کرد: مطالعات گسترده‌تر برای اکتشاف پهنه‌های معدنی از جمله در مناطق کوهشاه احمدی شهرستان حاجی‌آباد و همچنین شهرستان بشاگرد انجام‌شده که نتایج این مطالعات اکتشافی در روزهای آینده مشخص می‌شود و بر اساس نوع و ظرفیت مواد معدنی در هرکدام از این پهنه‌ها، سرمایه‌گذاری انجام خواهد شد.
همتی افزود: اکتشاف و فعال‌سازی معادن یکی از اقداماتی است که برای تکمیل زنجیره تولید فولاد در هرمزگان و رسیدن به هدف تولید ۱۰ میلیون تن فولاد در این استان بسیار مؤثر خواهد بود.
وی بیان کرد: مجوزهای صادرشده برای معادن منطقه کوهشاه احمدی شهرستان حاجی‌آباد به مدت شش ماه تمدیدشده تا سرمایه‌گذاران دریافت‌کننده این مجوزها، معادن را فعال کنند و در صورت فعال نشدن معادن ناچار به گرفتن مجوز از آنان و جذب سرمایه‌گذاران جدید برای ایجاد اشتغال و تولید در این منطقه هستیم.
نیاز معادن هرمزگان به فعالیت صنایع تبدیلی
یکی از نیازهای مهم در حوزه معادن فرآوری محصولات و مواد معدنی است که هرمزگان در این بخش با کمبود مواجه است و باید مسئولان این استان با برنامه‌ریزی هر چه بهتر در این مسیر گام بردارند تا شاهد ارزش‌آفرینی بیشتری در این بخش بود.
در حال حاضر بیشتر معادن استان هرمزگان به‌واسطه نبود صنایع تبدیلی به‌صورت خام و نیمه‌خام تولید و به بازارهای مصرف ازجمله در داخل و خارج کشور صادر می‌شود.
از جمله این موادخام شن و ماسه در اندازه‌های مختلف است که به‌صورت فله از بندر شهید رجایی به کشورهای حوزه خلیج‌فارس صادر می‌شود.
البته برخی از معادن مثل مواد اولیه سیمان به دلیل وجود کارخانه سیمان پس از تولید به‌صورت فله و پاکتی وارد بازار مصرف می‌شود.
برخی از معادن مانند سنگ‌آهن نیز زمینه تولید و فرآوری در شمال استان هرمزگان را فراهم کرده و تأمین‌کننده مواد اولیه کارخانه‌های فولاد در استان است.
رئیس شورای عالی معادن هرمزگان در نشست‌های مختلف بارها بر فعالیت صنایع تبدیلی در حوزه معادن تأکید کرده و از مسئولان مربوط خواسته تا با جدیت بیشتری در این حوزه عمل کنند.
همتی دریکی از این نشست‌ها تصریح کرد: مخالف خام فروشی موادمعدنی هستیم و باید با ارائه تسهیلات مناسب به معدن کاران و شرکت‌ها برای فرآوری محصولات معدنی گام‌های محکمی برداشته شود.
وی ادامه داد: توسعه صنایع تبدیلی در استان موجب جلوگیری از خام فروشی در بخش معدن می‌شود و از این مسیر می‌توان ارزش‌افزوده چند برابری به دست آورد که منجر به رشد اقتصادی بیشتر منطقه خواهد شد.
توسعه معادن در حد شعار باقی نماند
کارشناسان اقتصادی بر این موضوع تأکید دارند که ازنظر ارزش‌افزوده بخش معدن مزیت‌های بالاتری نسبت به بخش‌های تجاری، مسکن و بسیاری از صنایع دارد و در صورت حمایت و رفع مشکلات این بخش می‌توان سرعت رشد موتور اقتصاد کشور را چند برابر افزایش داد.
حوزه معادن در هرمزگان به گفته فعالان این بخش با مشکلاتی از قبیل بالا بودن هزینه‌های بندری و حمل‌ونقل دریایی، کمبود زیرساخت‌های لازم برای صادرات مواد معدنی و درنتیجه افزایش قیمت تمام‌شده و کاهش توان رقابت در بازار بین‌المللی، کمبود نقدینگی و توان مالی تولیدکنندگان به دلیل افزایش هزینه‌های جاری و نبود حمایت‌های کافی از سوی بانک‌ها و مؤسسات مالی مواجه است.
رئیس سازمان نظام‌مهندسی معدن استان هرمزگان ضمن تایید این موارد، بیان کرد: در کنار این مشکلات، نوسانات بازار ارز و گرانی قطعات موردنیاز ماشین‌آلات معدنی نیز به مجموع مشکلات حوزه معادن هرمزگان اضافه‌شده است.
محمد مقیمی اضافه کرد: در تأمین ماشین‌آلات سنگین با مشکلات بسیاری مواجه هستیم، در حال حاضر معدن کاران علاوه بر چالش گرانی قطعات موردنیاز ماشین‌آلات معدنی که به دلیل نوسانات بازار ارز است، با مشکل نحوه پرداخت هزینه‌ها نیز مواجه شده‌اند که لزوماً باید به‌صورت نقدی این هزینه‌ها پرداخت شود.
در حوزه معادن برای رونق گرفتن هر چه بیشتر این بخش باید موانع پیش روی آن را شناخت و برای حل آن‌ها اقدام اساسی و عملیاتی انجام داد و صرفاً با تشکیل جلسه و دستور برای پیگیری، کار را رها نکرد.
اهداف عملیاتی برای فعالیت معادن باید مشخص و برابر آن تصمیم‌گیری و بر اساس تصمیمات، اقدام شود.
کلام آخر
همان‌گونه که در این گزارش عنوان شد، هرمزگان معادن فلزی و غیرفلزی ارزشمندی از جمله کرومیت، آهن، منگنز، گچ و حتی مس دارد، بنابراین توسعه اکتشاف پهنه‌های معدنی هرمزگان با همکاری سازمان توسعه، نوسازی معادن و صنایع معدنی (ایمیدرو) و سازمان زمین‌شناسی کشور در حال انجام است.
طبق گفته مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان، این استان با فقر مطالعاتی در حوزه زمین‌شناسی نسبت به سایر استان‌های هم‌جوار کشور مواجه است که در این راستا نیاز به کمک و حمایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور دارد.
ضرورت دارد سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور توجه بیشتری برای شناخت ظرفیت‌های بیشتر حوزه معادن هرمزگان داشته باشد و طرح‌های پی‌جویی و پهنه‌بندی ظرفیت‌های معدنی در این استان با جدیت بیشتری انجام شود.
هرمزگان به علت ذخایر متنوع معدنی و قرار گرفتن در پهنه معدنی خلیج‌فارس ظرفیت‌های زیادی در معادن ناشناخته دارد و در همین راستا نیز مطالعه پهنه‌های معدنی در هرمزگان برای واگذاری به بخش خصوصی باید با سرعت بیشتری انجام شود زیرا سرعت و جامعیت پژوهش‌های معدنی برای آنکه بتوان بر اساس نوع و ظرفیت پهنه‌های معدنی نسبت به راهنمایی سرمایه‌گذاران و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این بخش اقدام کرد، اهمیت ویژه‌ای دارد.
اما در کنار کشف ظرفیت‌های جدید در حوزه معادن، رفع مشکلات این بخش به‌ویژه توسعه صادرات مواد معدنی و پیشگیری از خام فروشی آن نیز باید به‌طورجدی در دستور کار باشد.
با توسعه واحدهای فرآوری مواد معدنی امکان ایجاد ارزش‌افزوده بیش از ۵ برابری در این بخش فراهم می‌شود با توسعه زیرساخت‌های این بخش، ظرفیت‌های صادراتی این ماده ارزشمند بیش از گذشته خواهد بود.
نظر شما