به گزارش همشهری آنلاین به نقل از آرمان، سفر انگلیس در این گفت‌وگو ضمن اشاره به برخی اختلاف نظرهای دو طرف به‌ویژه در موضوع برجام، به بیان مواضع دولت متبوعش پرداخته است که در ادامه متن آن را می‌خوانید.
- شیوع ویروس کرونا هزینه‌های جانی و مالی زیادی بر مردم بریتانیا وارد آورده است. به‌نظر شما لندن تا چه‌اندازه در مقابله با بیماری کووید ۱۹ موفق بوده است؟
ویروس کرونا بزرگترین چالشی است که بریتانیا در دهه‌های گذشته با آن مواجه شده است و ما تنها کشوری نیستیم که در این وضعیت هستیم. ما در سر تا سر دنیا شاهد تاثیر ویرانگر این بیماری هستیم. این بیماری تهدیدی است برای تغییر نوع زندگی ما و نیز گرفتن جان عزیزان ما. همانند بسیاری از کشورهای دیگر، بریتانیا هزینه گزافی پرداخته است. اگر به خاطر تلاش‌های فوق‌العاده دکترها و پرستارهای ما نبود و همچنین دولت بریتانیا به این سرعت در جهت افزایش ظرفیت سازمان خدمات بهداشت ملی بریتانیا NHS عمل نکرده بود ما شاهد وضعیت متفاوتی می‌بودیم. علاوه بر تاسیس بیمارستان‌های صحرایی جدید، ما تعداد تخت‌های مخصوص بیماران در وضعیت حاد را بیش از دو برابر و نیز تعداد تست‌های روزانه کرونا را به بیش از ۱۰ برابر افزایش داده‌ایم. ویروس کرونا اقتصاد نه تنها بریتانیا بلکه سایر کشورها را نیز تحت تاثیر قرار داده است. ما به سرعت یک مکانیسم حمایتی برای مشاغل و کارمندان مستقر کردیم و یک استراتژی ملی برای بهبود اوضاع اقتصادی کشور تدوین کرده‌ایم. اما همزمان، در همکاری با گروه ۷ و نیز گروه ۲۰ اقداماتی را اتخاذ کرده‌ایم تا در عین اینکه در حال گذار از این بیماری همه‌گیر هستیم از ایجاد هرگونه تاثیر عمیق و بلندمدت ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی جلوگیری شود. البته تنها ما نیستیم که درگیر این بیماری همه‌گیر جهانی شده‌ایم ولی به هر ترتیب در حال ایفای یک نقش عمده در پاسخ جهانی به این ویروس هستیم. تلاش‌های ما از طریق سازمان‌های بین‌المللی کلیدی و سفارتخانه‌هایمان و همچنین شرکای بریتانیا در سراسر جهان در جریان است. بریتانیا در خط مقدم ارائه پاسخ مناسب به این ویروس بوده است و به همین منظور به‌طور مشترک میزبان دو رویداد به نام‌های «نشست پاسخ جهانی به ویروس کرونا»[۲] در تاریخ ۴ ماه مه (۱۵ اردیبهشت) و «نشست ائتلاف جهانی واکسن»[۳] در۴ ژوئن (۱۵ خرداد) بوده‌ایم.
- چه سیاست‌هایی برای مقابله با ویروس کرونا در نظر گرفته شده و همراهی مردم بریتانیا با این سیاست‌ها چگونه بوده؟
دولت بریتانیا، با کمک راهنمایی‌های مشاوران علمی خود، در ابتدا اقدامات سختگیرانهای را در جهت اعلام قرنطینه و اجرای فاصله‌گذاری‌های اجتماعی اتخاذ نمود. با وجود رخ دادن تاسف بار تلفات انسانی، بریتانیا به لطف همکاری مردم این کشور توانست سرعت پخش ویروس کرونا را کاهش دهد. بریتانیا همچنین در تلاش برای کاهش آسیب‌های دیگری است که قرنطینه ایجاد کرده است؛ از جمله صدماتی که به روحیه مردم و معیشت آنها وارد شده است. اما این خطر وجود دارد که هنگام برداشتن محدودیت‌ها، موج دوم از ابتلای این ویروس شروع شود و در نتیجه تمام تلاش‌های ما به هدر رود. ما باید خود را با یک واقعیت جدید سازگار کنیم؛ واقعیتی که بر مبنای آن جامعه می‌تواند تا جایی که امکان دارد به زندگی عادی بازگردد در حالی که همزمان اقدامات مراقبتی برای محافظت از گسترش این بیماری همچنان اتخاذ شود. اقدامات سختگیرانهای که در ماه مارس اعمال شدند به تدریج در حال برداشته شدن هستند و اقدامات جدیدی اعمال شده‌اند. اقدامات جدید در مرزهای بریتانیا، که مشتمل هستند بر قرنطینه شخصی دو هفته‌ای همه افرادی که وارد کشور می‌شوند از جمله خود شهروندان این کشور با هدف کمک به محافظت از مردم، آماده شدن در برابر موج دوم ابتلا، کمک به شناسایی و جداسازی موارد ابتلایی جدید و پایین نگه داشتن نرخ ابتلا طراحی شده‌اند.
- یکی از موضوعاتی که در خصوص برخورد کشورهای اروپایی با بیماری کووید ۱۹ گفته می‌شود «غافلگیری» این کشورهاست. در مورد بریتانیا نیز در ابتدای امر پاتریک والانس مشاور علمی دولت آقای بوریس جانسون گفته بود که «اگر تعداد کشته‌شدگان کرونایی ۲۰هزار نفر باشد، یک خروجی خوب برای دولت است». امروز این رقم بسیار بالاتر رفته است. سناریوهای بعدی دولت شما چیست؟
اکنون که روند ابتلا در بریتانیا در حال کنترل است و کشورهای دیگر نیز در حال برداشتن محدودیت‌های اعمال شده هستند، دولت بریتانیا نه تنها روی حفاظت از جان انسان‌ها، بلکه بر حمایت از معیشت خانواده‌ها متمرکز شده است. با وجود این، همه کشورها مشخص ساخته‌اند که به همراه برداشتن محدودیت‌ها، اقدامات لازم برای جلوگیری از بروز موج دوم ویروس کرونا نیز باید اتخاذ شود. این اصل به‌ویژه از این جهت مهم است که جانفشانی‌هایی که در طول اعمال قرنطینه برای به کنترل درآوردن ویروس انجام شدند نباید به هدر روند. دولت بریتانیا به‌زودی یک اپلیکیشن را ارائه خواهد کرد که شهروندان می‌توانند آن را دانلود کنند و با استفاده از آن متوجه شوند آیا در تماس با موارد مبتلا به ویروس کرونا بوده‌اند و اگر چنین بوده است می‌توانند خود را قرنطینه خانگی کنند تا گسترش ویروس تحت کنترل درآید. دولت ۵ مرحله تست را مشخص کرده است که باید قبل از اینکه کشور به تدریج و با احتیاط محدودیت‌ها را بردارد انجام شوند. این تست‌ها که هم اکنون اجرایی شده‌اند به قرار زیر هستند: ۱ - دریافت شواهدی که نشان دهد سازمان خدمات بهداشت ملی توانایی رسیدگی به تعداد بیماران کرونا در سراسر کشور را دارد، ۲ – مشاهده کاهش پایدار در نرخ مرگ روزانه حاصل از ویروس کرونا، ۳ –شواهدی که نشان دهد روند ابتلا در حال کاهش است، ۴ – اطمینان از اینکه اقلام مورد نیاز برای انجام تست و نیز تجهیزات محافظت فردی کادر درمانی در حد نیاز وجود دارد، ۵ – ابراز اطمینان از اینکه موج دوم شیوع رخ نخواهد داد. همچنین، دولت یک سامانه جدید هشدار سطح گسترش ویروس کرونا در حال راه‌اندازی دارد. این سامانه میزان گسترش ویروس کرونا در بریتانیا را آنطور که ارزیابی شده ارائه می‌کند و مشخص می‌سازد چه سطحی از فاصله‌گذاری‌های اجتماعی باید اعلام شود. پنج مرحله هشدار به قرار زیر هستند: - سطح ۱ ویروس کرونا یعنی این ویروس معلوم نیست در کشور وجود داشته باشد - سطح ۲ ویروس کرونا یعنی این ویروس در کشور وجود دارد اما نرخ انتقال بیماری کم است - سطح ۳ الف ویروس کرونا یعنی اپیدمی در حال گسترش است - سطح ۴ الف یعنی اپیدمی در حال گسترش است، نرخ انتقال بالاست یا خطر بالارفتن انتقال به سرعت وجود دارد - سطح ۵ مانند سطح ۴ است و یک خطر جدی وجود دارد که ظرفیت بخش خدمات بهداشتی برای پاسخ به بیماری در حال تمام شدن باشد. برای ثبت پیشرفتمان، ما مشغول تاسیس یک سیستم هشداردهنده سطح کرونا هستیم. این سیستم هشداردهنده مشخصا از طریق تعیین نرخ ابتلا و تعداد موارد کرونا مشخص می‌شود. این سیستم هشداردهنده مشخص می‌کند که اقدامات مربوط به فاصله‌گذاری اجتماعی چقدر موثر بوده است. هرچه سطح هشدار پایین‌تر باشد، فاصله‌گذاری‌ها کمتر و هرچه سطح هشدار بالاتر باشد فاصله‌گذاری‌ها سخت‌گیرانه‌تر خواهند شد. ۵ سطح وجود دارد و در سطح ۱ نرخ ابتلا کم است و در سطح ۵ نرخ ابتلا بالاست.
- دانشمندان بریتانیایی نیز احتمالا مانند دانشمندان دیگر کشورها به‌دنبال رسیدن به واکسن کرونا هستند؟ چه پیشرفت‌هایی در این زمینه حاصل شده است؟
دانشمندان بریتانیایی در دانشگاه آکسفورد و کالج سلطنتی لندن رهبری تلاش‌ها برای دستیابی به یک واکسن موثر را در دست گرفته‌اند. آزمایش‌های بالینی روی این واکسن‌ها در دانشگاه آکسفورد آغاز شده است و دولت بریتانیا بیش از ۴۲میلیون پوند برای پشتیبانی از آزمایش‌های بالینی در اختیار هر دو دانشگاه قرار داده است. بریتانیا همچنین برای کشف واکسن‌های جدید و نیز انجام سریع روند آزمایش و درمان برای همه افراد نیازمند به این خدمات در حال همکاری با شرکای بین‌المللی خود است. در تاریخ چهارم ماه مه سال جاری (۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹)، بریتانیا به‌طور مشترک میزبان نشستی به نام «تامین هزینه بین‌المللی پاسخ جهانی به ویروس کرونا» بود. هدف از این نشست شروع یک پویش یک‌ماهه برای جمع‌آوری کمک‌های مالی جهت تامین هزینه‌های تحقیق و توسعه برای کشف واکسن‌های جدید ویروس کرونا و نیز انجام آزمایش و درمان این ویروس بود. در این رویداد، بریتانیا به تامین ۳۸۸میلیون پوند کمک مالی برای حمایت از تحقیقات مربوط به توسعه واکسن، انجام تست و درمان ویروس شد. از این مبلغ، ۲۵۰میلیون پوند در اختیار ائتلاف ابتکارهای آمادگی در برابر اپیدمی‌ها خواهد شد که بیشترین تعهد مالی از هر کشور دیگری بود. این یک تلاش جهانی است – چرا که این کاری است که نه فقط یک کشور و نه فقط یک شرکت دارویی خواهند توانست به تنهایی انجام دهند. کشور بریتانیا از ابتدای تاسیس ائتلاف جهانی واکسن سازمانی کمک می‌کند تا نیمی از جمعیت کودکان جهان در برابر کشنده‌ترین بیماری‌ها واکسینه شوند - حامی جدی آن بوده است و یکی از اهداف این نهاد تشویق این گفتمان بوده که چگونه می‌توان واکسن‌ها را به‌صورت مساوی و عادلانه در اختیار دنیا گذاشت. نشست جهانی واکسن که توسط بریتانیا برگزار شد بیش از ۸میلیارد دلار از ۳۲ دولت اهداکننده و ۱۲ نهاد، شرکت و سازمان برای ایمن‌سازی ۳۰۰میلیون کودک و حمایت از مبارزه جهانی علیه ویروس کرونا تامین شد.
- فکر می‌کنید این بیماری چه تاثیری بر مناسبات بین‌المللی بریتانیا خواهد گذاشت؟ بیماری کووید ۱۹ کشور شما را به سوی ملی‌گرایی بیشتر رهنمون خواهد ساخت یا بریتانیا را نسبت به ضرورت همکاری‌های بیشتر در عرصه بین‌المللی آگاه کرده است؟
همزمان با در نظر گرفتن این که ویروس کرونا نشان داده است که برای به کنترل درآوردن این اپیدمی همکاری بین‌المللی بسیار حیاتی است، باید همچنین توجه داشت که بریتانیا همیشه برای برطرف کردن نگرانی‌های جهانی با جامعه بین‌الملل همکاری کرده و این روند مسلما ادامه خواهد داشت. بریتانیا تاریخچه طولانی از کمک به کشورها در سراسر جهان برای آماده ساختن آنها در برابر موارد وسیع شیوع بیماری‌ها دارد. ما به تنهایی در حال انجام این کار نیستیم بلکه این کار را در همکاری با شرکای بین‌المللی خود همچون گروه ۷، گروه ۲۰، اتحادیه اروپا، کشورهای مشترک المنافع، ناتو، سازمان ملل و دیگر نهادهای چندملیتی انجام می‌دهیم و هدف نهایی این است که به شیوع بیماری‌ها یک پاسخ جهانی موثر ارائه نماییم. به همین منظور از جمله اقداماتی که انجام می‌دهیم ارائه کمک‌های مالی مستقیم به کشورهای آسیب‌پذیر است تا کمک کنیم ساختار بهداشتی خود را آماده سازند. اقدامات دیگر شامل ارائه کمک مالی مستقیم به سازمان‌های بین‌المللی همچون سازمان بهداشت جهانی است تا سرعت گسترش ویروس کاهش یابد.
- نظر دولت بریتانیا در خصوص عملکرد سازمان بهداشت جهانی در دوره شیوع پاندمی کرونا چیست؟ موضع شما نسبت به اقداماتی نظیر قطع کمک‌های مالی به این سازمان چگونه است؟
دولت بریتانیا علنا اعلام کرده است که سازمان بهداشت جهانی و در یک سطح وسیع‌تر سازمان ملل باید مورد حمایت قرار گیرند تا بتوانند رهبری ارائه یک پاسخ بهداشت عمومی موثر و مبتنی بر شواهد را در قبال ویروس کرونا به دست گیرند. گفتنی است که از ملزمات چنین پاسخی مشتمل است بر افزایش کارآیی ساختارهای بهداشتی که بسیار آسیب‌پذیر هستند. بریتانیا به همکاری با شرکای بین‌المللی خود همچون گروه ۷، گروه ۲۰، اتحادیه اروپا، کشورهای مشترک المنافع، ناتو، سازمان ملل و دیگر نهادهای چند ملیتی ادامه خواهد داد تا به این ویروس یک پاسخ جهانی محکم داده شود. انجام این امر شامل خواهد بود بر تامین کمک‌های مالی مستقیم به کشورهای آسیب‌پذیر تا بتوانند ساختارهای بهداشتی خود را آماده سازند و نیز کمک به سازمان‌های بین‌المللی همچون سازمان بهداشت جهانی تا بتوانند سرعت گسترش ویروس کرونا را کاهش دهند.
- آیا همکاری‌هایی میان دولت ایران و دولت بریتانیا برای مقابله با این ویروس وجود دارد؟
ایران تجارب بسیاری برای به اشتراک گذاشتن با دنیا دارد. این کشور تجربه به کنترل در آوردن بیماری‌ها را دارد. درک این امر مهم است که دیگران چه کارهایی در حال انجام دادن هستند و چه اقداماتی را برای یافتن زمینه‌های همکاری بین کشورها و انجام هماهنگی‌ها با آنها در موثربودن مبارزه با این بیماری انجام داده‌اند. ما در حال رایزنی با وزارتخانه‌های ایران در حوزه‌هایی که روش‌های سازنده برای همکاری متخصصان ما وجود دارد هستیم. اوایل سال جاری میلادی، این سه کشور اروپایی یک بسته حمایتی شامل کمک‌های مادی و مالی به ارزش ۵میلیون یورو برای کمک به جلوگیری از گسترش ویروس کرونا در اختیار ایران قرار دادند.
- در اسفند ۱۳۹۸ سفارت بریتانیا در تهران، شرایط صدور ویزا را برای اتباع ایرانی محدود کرد. آنچنان که این سفارتخانه توضیح داده دلیل این «محدودیت مقطعی»، تعلیق پروازها با همه‌گیری ویروس کرونا است. چه زمانی این محدودیت برداشته خواهد شد؟
سازمان امور ویزا و مهاجرت بریتانیا، که زیر مجموعه وزارت کشور است، مسئول ارائه خدمات ویزا در سطح جهان است. با وجود اینکه این سازمان به علت محدودیت‌های مرزی، مسافرتی و بهداشتی که هنوز وجود دارند در حال حاضر قادر به ارائه خدمات نیست، اما وزارت کشور همچنان در حال نظارت و بررسی وضعیت است. به محض اینکه اوضاع تغییر کند، سازمان امور ویزا اطلاعات جدیدی را در مورد خدمات و وضعیت خدمت رسانی مرکز صدور ویزا در تهران اعلام خواهد کرد.
- به رغم شیوع ویروس کرونا در ایران و تاثیرات مخربی که شیوع این ویروس بر زندگی و سلامت مردم گذاشت، مردم ایران همچنان تحت تحریم‌های یکجانبه گرایانه ایالات متحده رنج می‌کشند. کشورهای اروپایی تدابیری برای تجارت ضروری نظیر تجارت دارو و غذا با ایران اندیشیده‌اند؟
بریتانیا متوجه است که مردم ایران با فشارهای فزاینده اقتصادی مواجه هستند و به همین علت است که ما در حال همکاری با شرکای خود هستیم تا توافق هسته‌ای با ایران حفظ شود و اینستکس نیز فعال بماند. اینستکس به وجود آمد تا فعالیت‌های تجاری که بسیار مورد نیاز مردم ایران است را تسهیل نماید. نمونه‌هایی از این نوع فعالیت‌ها عبارتند از؛ تامین اقلام بشردوستانه و مصرفی همچون مواد غذایی، محصولات کشاورزی و دارو. در همین راستا، سه کشور اروپایی (آلمان، بریتانیا و فرانسه) همچنان به تعامل با شرکت‌های اروپایی و ایرانی که مایل به استفاده از مکانیسم اینستکس برای انجام تجارت اقلام بشردوستانه هستند ادامه خواهد داد.
- با توجه به ضعف‌های اینستکس، شما می‌دانید که انتقال پول ایران به کانال‌های مالی اروپایی نظیر اینستکس و کانال مالی سوئیس چندان مقدور نیست. آیا تدابیری برای رفع این مشکل اندیشیده شده؟
بریتانیا همچنان به اینستکس به‌عنوان بخش کلیدی تعهدات ما ذیل برجام پایبند است. ما به رایزنی‌های فشرده با شرکای فرانسوی و آلمانی خود و نیز همتاهای ایرانی خود ادامه خواهیم داد تا اطمینان حاصل شود که این ابزار موثر و کارآمد باقی می‌ماند و برای حمایت از تجارت مشروع بین‌الملل می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. ما تلاش‌های بسیار زیادی برای اجرایی کردن اینستکس انجاام داده‌ایم و این کار را در آینده نیز انجام خواهیم داد.
- فارغ از موضوع کرونا یکی دیگر از نگرانی‌های ایرانیان، مواضع دولت انگلیس در قبال توافق هسته‌ای است. لندن چه نگاهی به توافق هسته‌ای دارد و آیا شما مشارکتی در طرح‌هایی نظیر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران یا تلاش برای اسنپ بک خواهید داشت؟
برجام یک دستاورد چشمگیر بود و ما در تلاش بسیار با شرکای خود هستیم تا آن را حفظ نماییم. برجام یک توافق متقابل است که در آن هر دو طرف ذینفع هستند و تحریم‌ها در ازای پای بندی ایران به محدودیت‌هایی که این توافق‌نامه مشخص کرده بود برداشته شدند. ما همچنان به همکاری با طرف‌هایی که در این توافق نامه باقی مانده‌اند ادامه خواهیم داد تا راه‌حل‌هایی برای پشتیبانی از ادامه تجارت با ایران یافت شود، اما ایران نیز باید به تعهدات خود ذیل برجام بازگردد. ما مکانیسم حل اختلاف طراحی شده در برجام را فعال کردیم تا تلاش کنیم یک گشایش به سمت جلو پیدا شود.
- برجام در خطر است و اگر یکبار دیگر توافق ایران با غرب نظیر آنچه در سال ۲۰۰۵ اتفاق افتاد از بین برود، افکار عمومی ایران نگاه بسیار بدی به کشورهای اروپایی پیدا خواهند کرد. تا چه‌اندازه برای شما این موضوع اهمیت دارد؟
ما مشتاق هستیم تا شاهد روابط نزدیک‌تر و بهتر بین ایران و جامعه بین‌الملل از جمله کشور بریتانیا باشیم. هدف تلاش‌های دیپلماتیک ما ایجاد شرایطی است که این اتفاق بیفتد. ما مایل هستیم از موفقیت‌هایی که در نتیجه توافق‌های گذشته داشته‌ایم استفاده کنیم نه اینکه شاهد شکست خوردن آن توافق‌ها باشیم. آنچه برای رسیدن به این هدف نیاز داریم حسن نیت و تلاش زیاد توسط همه طرف ها، و نه فقط کشورهای اروپایی، است.
نظر شما