به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، هر ساله با آغاز فصل بهار، کردستان به دلیل شرایط توپوگرافی و آب و هوای معتدل به مینیاتوری از زیبایی‌های آفریدگار و خالق اکوسیستم گیاهی و جانوری تبدیل می‌شود.
توت‌فرنگی را ملکه میوها عنوان می‌کنند، نشاء این میوه بیش از ۶۰ سال پیش توسط شیخ عثمان برای نخستین بار وارد کشور و در کردستان کاشته شد.
تقویم بهار به اواسط فروردین که می‌رسد، شیپور آماده باش برای کشاورزان نواخته می‌شود، ساکنان برخی مناطق کردستان سال‌هاست که باغداری خود را با تقویم توت‌فرنگی هماهنگ ساخته‌اند.
به اواسط اردیبشهت ماه که می‌رسیم رنگین کمانی از مناظر باغ و بوستان به ویژه برگ‌های سبز بوته توت‌فرنگی، دامنه کوهستان‌ها، حاشیه رودخانه‌ها و مزارع کشاورزی حاشیه جاده‌ها در محورهای کامیاران، سنندج، سروآباد و مریوان را در بر می‌گیرد، وسعت چتر این زیبایی چشم‌نواز به رنگینی پرهای طاووس، اوج پرواز سیمرغ افسانه‌ای، به پهنای آسمان نیلوفری و وسعت دریای نیلی دل ساکنان این سرزمین گسترده است و فراخی از مهربانی و مهمان‌نوازی در جای جای این سرزمین موج می‌زند.
طلای سرخ در بین مزارع سبز به چشمان نظارگر لبخند می‌زند و نوید آغاز روزهای برداشت را به ۱۳ هزار بهره‌بردار کردستانی می‌دهد.
فصل برداشت از اواسط اردیبهشت‌ماه آغاز می‌شود و تا اوایل تیرماه ادامه دارد.
همه اعضای خانواده بهره‌برداران، از بزرگ و کوچک پای کار آمده‌اند، هر کس گوشه‌ای از کار را گرفته و در حد توان خود تلاش می‌کند تا دسترنج یکساله خویش به درست‌ترین شیوه برداشت شود.
نخستین رقم توت‌فرنگی ایران، به رقم کردستان مشهور شد، رقمی که از خوشمزه‌گی خاصی برخوردار است ولی ماندگاری حداکثر ۲ روزه آن، چالش جدی در تولید این محصول را به دنبال داشت.
محققان طی سال‌های مختلف این چالش را بررسی کردند و تعداد ارقام کشت شده در این استان را به ۱۴ مورد رسانده‌اند که برخی طعم خوبی نداشت و برخی نیز از عملکرد کمی برخوردار بوده و تعدادی از این ارقام هم با شرایط جغرافیایی استان سازگاری نداشت.
در نهایت، ۶ رقم نهادینه شده بین کشاورزان برای کاشت، داشت و برداشت توت‌فرنگی توصیه شد که امروزه چهار رقم شامل کوئین الیزا، پاروس، سروا و کاماروسا بیشترین سطح کشت در استان کردستان را دارند.
تولید سالانه ۵۰ هزار تن توت‌فرنگی در کردستان
استان کردستان در حال حاضر با تولید ۵۰ هزار تن توت‌فرنگی در سطح ۳ هزار و ۴۰۰ هکتار رتبه نخست را در تولید این محصول به خود اختصاص داده است و ۸۰ درصد از توت‌فرنگی کشور در کردستان تولید می‌شود.
کردستان در حال حاضر با تولید ۵۰ هزار تن توت فرنگی در سطح ۳ هزار و ۴۰۰ هکتار رتبه نخست را در تولید این محصول به خود اختصاص داده است
به گفته محمدصالح احمدی، معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاوزی استان کردستان، توت‌فرنگی کردستان محصولی ۱۰۰ درصد ارگانیگ است و هیچ سمی در فرایند تولید آن استفاده نمی‌شود.
وی اظهار کرد: عمده توت‌فرنگی کردستان مربوط به شهرستان سنندج با ۶۳ درصد سطح زیرکشت و ۵۵ درصد از کل تولید استان است و شهرستان‌های کامیاران، مریوان و سروآباد هم به ترتیب در جایگاه‌های بعدی تولید این محصول قرار دارند.
احمدی تصریح کرد: در حال حاضر ۱۳ هزار خانوار با ۱۷ هزار نفر بهره‌بردار در زمینه تولید طلای سرخ در این استان فعالیت می‌کنند و به صورت خانوادگی با تولید این محصول برای خود و دیگران اشتغال ایجاد می‌کنند.
صادرات ۷۰ درصد توت‌فرنگی کردستان
معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاوزی استان کردستان ادامه داد: بیش از ۷۰ درصد از توت فرنگی تولید شده استان کردستان به سایر استان‌های کشور و عمدتا به بازار عمده تهران صادر می‌شود.
وی بیان کرد: توت‌فرنگی استان کردستان به واسطه توپوگرافی و وضعیت آب و هوایی از طعم، بو و مزه بسیار خوبی برخوردار است، پیش‌بینی‌ها بیانگر تولید ۵۰ هزار تن توت‌فرنگی در سال زراعی جاری در استان است که درآمدی بالغ بر ۲۵۰ میلیارد تومان را نصیب کشاورزان خواهد کرد.
دست دلالان در جیب کشاورزان
جاده سنندج به کامیاران را برای نشستن پای صحبت‌های توت‌فرنگی‌کاران کردستانی در پیش می‌گیریم، در یک سایت چندهکتاری مربوط به آقای انور کریمی و برادرانش کار را خانوادگی جلو می‌برند، سه خانواده در کنار هم کار می‌کنند. همین مساله موجب شده که در طول ۱۲ سال فعالیت در تولید محصولات کشاورزی، بهترین بهره‌وری داشته باشند.
توت‌فرنگی تنها محصول تولیدی آقای کریمی نیست، اما عمده درآمدشان بر پایه تولید طلای سرخ کردستان تعریف شده و خداوند را به دلیل برکتی که بر آنها ارزانی داشته، شاکر هستند.
هم کارگر و هم کارفرما راضی هستند و می‌گویند، ظرفیت تولید این محصول در منطقه چندین برابر وضعیت فعلی است، اما نبود صنایع تبدیلی از یک سو و سودجویانی که حاصل زحمت کشاورزان را با کمترین قیمت خریداری می‌کنند انگیزه توسعه را از بهره‌برداران گرفته است.
کا انور از تلخی و شیرینی‌هایی فرآیند کار می‌گوید، اینکه الان با گذشت ۱۰ سال تقریبا در زمینه تولید توت‌فرنگی در استان حرف برای گفتن دارد و در فصل برداشت تقریبا روزانه برای ۲۰ نفر به صورت مستقیم شغل ایجاد کرده است و در ۸ هکتار سطح زیرکشت ۱۵ تا ۱۶ هزار تن توت‌فرنگی برداشت می‌کند.
وی معتقد است، سود اصلی محصولشان به جیب افراد واسطه و دلال می‌رود، بهره‌برداران محصولات کشاورزی در استان بیشترین ضربه را از همین ناحیه می‌خورند، نبود زیرساخت‌های لازم در زمینه فرآوری محصولات کشاورزی موجب شده که دلالان به راحتی دسترنج کشاورزان را به تاراج ببرند.
کا انورمی‌گوید: حذف واسطه‌ها یکی از نیازهای لازم و ضروری است چراکه حذف واسطه‌ها موجب ارتقای سطح رضایتمندی تولیدکننده و مصرف کننده خواهد شد موضوعی که در حال حاضر مغفول مانده است.
کریمی بیان کرد: دلال محصول را با قیمت پایین از بهره‌بردار خریداری می‌کند و با قیمتی چندین برابر به دست مصرف‌کننده می‌رساند این روند عدم رضایتمندی تولیدکننده و مصرف‌کننده را به دنبال دارد که اگر دست این واسطه‌ها قطع شود قطعا شاهد ارتقای رضایتمندی تولیدکننده و هم مصرف‌کننده خواهیم بود.
دلال محصول را با قیمت پایین از بهره‌بردار خریداری و با قیمتی چندین برابری به دست مصرف‌کننده می‌رساند
توت فرنگی تولیدشده هرچه درشت‌تر باشد بازارپسندتر است، محصول ریز باید فراوری شود، اما امکانات و زیرساخت‌های لازم این کار در استان ما وجود ندارد، چندین روز است به دنبال پیداکردن کارخانه برای تحویل محصول هستم ولی متاسفانه خروجی مطلوبی به‌دست نیاوردم، امیدواریم مسئولان و متولیان امر برای رفع این مشکل در زمینه ایجاد کارخانه و صادارت این محصول تدبیری جدی بیندیشند.
کاک انور ضمن قدردانی از حمایت سازمان جهاد کشاورزی استان گفت: هر زمان که نیاز به کود، تسهیلات و یا مشاوره داشته‌ایم متولیان جهاد کشاورزی کمک حالمان بوده‌اند.
این بهره‌بردار و کشاورز موفق کردستانی از برخی بی‌مهری‌ها هم سخت گله‌مند است و افزود : بخشی از اراضی که در حال حاضر روی آن کار می‌کنیم سال‌ها پیش از اهالی همین روستا خریداری کرده‌ام اما اکنون منابع طبیعی به عنوان اراضی ملی گیر داده و پرونده قضایی برایمان تشکیل داده‌اند.
کریمی اضافه کرد: مساله اختلاف مردم با منابع طبیعی بر سر زمین‌های زراعی و منابع طبیعی به یک مشکل جدی تبدیل شده و تنها مربوط به خانواده ما نیست بلکه برای تعداد زیادی از کشاورزان پرونده تشکیل شده است.
اختلافات بهره‌برداران و منابع طبیعی از آنجا شروع شد که در محدوده اختلافی، مالکیت مد نظر قرار گرفت در حالی که اگر به دنبال افزایش تولید و اشتغال در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی و رونق و جهش تولید باشیم نباید اختلافی وجود داشته باشد امروز ایجاد اشتغال به عنوان یکی از مهمترین مسائل کشور باید مورد توجه همه مردم و مسئولان باشد نه لطمه زدن به اشتغال ایجاد شده.
تلاش خانوادگی که به بار می‌نشیند
هانیه‌خانم یکی دیگر از بهره‌برداران توت‌فرنگی روستای علی‌آباد که در بین بانوان کارگر روزمزد کار می‌کند، از کارش رضایت دارد، گفت: کار وقتی خانوادگی پیش می‌رود نقاط مثبت زیادی دارد چون همه در کنار هم هدف واحدی را دنبال می‌کنیم نتایج بهتری بدست آورده‌ایم.
وی افزود: کار برداشت توت‌فرنگی هر ساله از اواسط اردیبهشت ماه تا پایان خردادماه و گاها کمی بیشتر در منطقه ما ادامه دارد، هر روز قبل از طلوع آفتاب کار برداشت شروع می‌شود و تا ساعت ۱۵ بعد از ظهر کار ادامه پیدا می‌کند.
افرادی که در زمینه برداشت توت‌فرنگی فعالیت می‌کنند معمولا خانواده هستند و همین کار به صورت خانوادگی سختی‌ها را هموار می‌سازد.
برنامه‌ریزی و تقسیم کار به گونه‌ای است که هیچ کاری زمین نمی‌ماند، اول برداشت انجام می‌شود بعد همزمان با ادامه کار، بسته‌بندی محصول برداشت شده براساس کیفیت و درجه انجام گیرد.
مسئولان برای قطع دست دلالان چاره اندیشی کنند
ایران خانم هم از دیگر بهره‌برداران توت‌فرنگی است، افزود: سطح زیرکشت ما نسبت به دیگران کم است به همین خاطر نیازی به کارگر در هنگام برداشت نداریم.
امسال وضعیت تولید توت‌فرنگی به دلیل شرایط خوب آب و هوا و بارندگی بسیار مطلوب بود و در کنار برداشت محصول خودمان، به عنوان کارگر روزمزد برای دیگر بهره‌برداران هم کار می‌کنیم.
کار برداشت توت فرنگی واقعا سخت است زحمت زیاد و سود کم برای کشاورزان دارد، سود واقعی را دلالان می‌برند، اگر واحد تولیدی داشتیم ورق به نفع کشاورز و مصرف کننده برمی‌گشت.
متاسفانه تولید محصولات کشاورزی درآمد آنچنانی برای کشاورزان ندارد، مسئولان برای قطع دست دلالان چاره‌ای بیاندیشند چرا که این کار جدای از رونق اقتصادی، مانع مهاجرت روستائیان به سمت شهرها خواهد شد.
صنایع تبدیلی آینده کشاورزی کردستان را تضمین می‌کند
دانشجوی رشته حسابداری است، علاقه‌ای به کار کشاورزی ندارد، اما هر وقت فرصتی دست بدهد برای اینکه کمک حال خانواده باشد روی زمین کار می‌کند، افزود: کار کشاورزی در استان ما به دلیل نبود واحدهای صنایع تبدیلی آینده‌ای ندارد.
بهره‌برداران محصولات کشاورزی وقتی بازار مشخص برای فروش محصولاتشان ندارند به اجبار توت‌فرنگی‌هایشان را به دلالان می‌دهند، دلال‌ها هم از این شرایط بیشترین سوء استفاده را برده و محصول را که کشاورز برای تولیدش خون دل می‌خورد با پایین‌ترین قیمتی که حتی اغلب هزینه‌های تولید را هم به کشاورز بر نمی‌گرداند می‌خرند و در بازار با قیمتی بالا به فروش می‌رسانند.
درآمد حاصل از فروش توت‌فرنگی یک‌سوم از زحمات بهره‌برداران را هم جبران نمی‌کند و همین مساله رغبت به ادامه این کار را کاملا از بین می‌برد.
بهره‌برداران محصولات کشاورزی وقتی بازار مشخص برای فروش محصولاتشان ندارند به اجبار توت‌فرنگی‌هایشان را به دلالان می‌دهند
بر اساس آمارهای اعلام‌شده از سوی سازمان جهاد کشاورزی کردستان بیش از ۸۰ درصد از محصول توت‌فرنگی تولیدی این استان به‌صورت تازه‌خوری وارد بازار مصرف می‌شود، و براساس آنچه کشاورزان می‌گویند: این بازار مصرف به‌صورت کامل از سوی دلالان هدایت و مدیریت می‌شود و همین امر موجب شده که زحمتکشان واقعی تولید این محصول کمترین بهره را ببرند.
نبود صنایع تبدیلی در کردستان برای ایجاد رقابت در بازار و کسب سود بیشتر توت‌فرنگی برای کشاورزان از یک‌سو و فقدان سردخانه برای انبار این محصول و عرضه آن به بازار از دغدغه‌های جدی بهره‌برداران در سطح استان است مسئولان عدم رغبت سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذاری در این بخش با توجه به نبود توجیه اقتصادی را یکی از مهمترین دلایل عدم ایجاد زیرساخت‌های لازم می‌دانند.
۸ هزار تن از توت فرنگی تولید شده کردستان فرآوری می‌شود
سالانه ۵۰ هزار تن توت‌فرنگی در کردستان تولید می‌شود که ۸ هزار تن آن در واحد تولید کنسانتره مریوان فرآوری می‌شود و مابقی به صورت تازه‌خوری در استان و خارج از استان مصرف می‌شود.
حال که سرمایه‌گذار علاقه‌ای به ورود و سرمایه‌گذاری در این حوزه ندارد اگر دولت هم گامی برندارد میدان برای تاخت و تاز سودجویان و دلالان باز و بازتر و در نتیجه انگیزه ادامه در بین کشاورزان کم خواهد شد موضوعی که از سلیمی مدیر صنایع تبدیلی و غذایی سازمان جهاد کشاورزی کردستان پیگیر شدیم.
امید سلیمی افزود: تنها رقم بومی کشت شده در این استان که از قدرت انبارداری پایین برخوردار بود موجب سوءاستفاده دلالان از این وضعیت شده چرا که کشاورز مجبور است برای جلوگیری از کاهش ضرر خود محصول خود را سریع بفروشد و به دلالان بدهد.
تقریبا سال ۹۱ و ۹۲ اعتباراتی از طرف ریاست جمهوری برای یک سری از محصولات خاص در استان‌های مختلف کشور در نظر گرفته شد که در کردستان این منابع برای تقویت تولید توت‌فرنگی تخصیص یافت.
این اعتبارات برای ایجاد زیرساخت‌های صنایع تبدیلی استان هزینه شده به طوری که در اولین گام خرید دستگاه‌های پری کولینگ بود و ۹ میلیارد ریال برای خرید ۲۲ دستگاه در کل کشور در نظر گرفته شد و ۱۹ دستگاه از این تعداد در کردستان توزیع شد.
دو طرح فرآوری تهیه کنستانتره، پوره و مارمالت انواع میوه از جمله توت فرنگی در استان در حال احداث است که براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده تا پایان سال ۹۹ به بهره‌برداری خواهد رسید.
نظر شما