به گزارش همشهری آنلاین به نقل از اعتماد، خبرگزاری امریکایی سیانان در تازهترین گزارش خبری به تماسهای بیش از پیش شده دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالاتمتحده امریکا با ولادیمیر پوتین، رییسجمهور روسیه پرداخته است. براساس این گزارش، ترامپ و پوتین در دو هفته گذشته تماسهای مداوم بیشتری با هم داشتهاند بهگونهای که میزان تماسهای تلفنی این دو مقام در این دو هفته به بالاترین تعداد از ۲۰۱۶ تا به امروز رسیده است.
به نظر میرسد که کرملین قصد دارد از فرصت اپیدمی کرونا برای نزدیکتر شدن به دونالد ترامپ در راستای تنشزدایی از رابطه مسکو و واشنگتن استفاده کند. روسای جمهور امریکا و روسیه در دو هفته گذشته حداقل چهار بار با هم تلفنی صحبت کردهاند که به گزارش سیانان این تعداد تماس تلفنی میان پوتین و ترامپ بیسابقه بوده است. نگاهی به گزارش تماسهای تلفنی دو رییسجمهور نشان میدهد که چگونگی مبارزه با کرونا و همچنین جنگ قیمتها که به بیثباتی بازار نفت منتهی شده اصلیترین محورهای گفتوگوی تلفنی پوتین و ترامپ را به خود اختصاص داده است.
این تماسهای تلفنی در حالی میان سران دو کشور برقرار شده که پوتین و ترامپ هر دو با چالشهای سیاسی در داخل کشورهایشان روبهرو شدهاند و تصور میکنند که میتوانند با تنشزدایی از رابطه دوجانبه کرملین و کاخ سفید تا حدودی راهی برای نجات بیابند. با این همه برخی تحلیلگران معتقدند که تلاش پوتین برای تعمیق دوستی شخصی با ترامپ میتواند با ریسکهایی برای امریکا و شخص رییسجمهور این کشور همراه باشد. یک کارشناس مسائل شرق دور در این رابطه به سیانان میگوید: مصالحه با ایالاتمتحده سیاست قدیمی پوتین برای زیرسوال بردن قدرت امریکا به عنوان بازیگری مهم در سیستم بینالمللی و همچنین تضعیف اتحاد اروپا و امریکاست. هر چه روسیه در این مسیر موفقتر شود، فشار کمتری را از جانب کمپ نامتحد و از هم گسسته غرب متحمل میشود.
تلاش پوتین برای دوستی با ترامپ در حقیقت به معنی دور زدن بروکراسی امنیت ملی امریکا، وزارت خارجه، پنتاگون و جامعه اطلاعاتی این کشور است. نهادهایی که بسیار بیش از شخص رییسجمهور به روسیه و نیتهایش مشکوک هستند. سیانان در ادامه مینویسد: رابطه روسیه و امریکا در دوره ریاستجمهوری ترامپ پیچیدهتر از قبل شده است. هر چند که رابطه شخصی ترامپ با پوتین گرم است اما مسکو به دلیل تحولات اوکراین و اشغال کریمه به اضافه ادعای دخالت کرملین در انتخابات ریاستجمهوری ۲۰۱۶ امریکا متحمل تحریمهای واشنگتن شده است.
لیست اختلافهای کاخ سفید با کرملین کم نیستند: جدا از مساله اوکراین و دخالت روسیه در انتخابات امریکا، دو کشور درباره فعالیتهای سایبری روسیه، نقش حقوق بشر در این کشور، سیاستهای روسیه در قبال سوریه، کرهشمالی و ونزوئلا با هم اختلافهای بسیاری دارند. در نتیجه همین اختلافها بوده که تنش میان مسکو و واشنگتن بعضا از دعواهای دیپلماتیک میان کشورها فراتر رفته است. روز چهارشنبه هفته گذشته بود که نیروی دریایی امریکا اعلام کرد یک جت سوخو ۳۵ روسیه اقدام به ایجاد مزاحمت برای هواپیماهای نظارتی امریکا هنگام گشتزنی این هواپیماها در محدوده هوایی بینالمللی بر فراز دریای مدیترانه کرده است. همان روز روسیه دست به آزمایش موشک ضدبالستیک کرد که این اقدام از سوی مقامهای امریکایی تحریکزا خوانده شد. تنشهای به وجود آمده در رابطه واشنگتن با مسکو عملا همکاریهای دوجانبه دو کشور در برخی حوزههای مشترک را هم زیر سوال برده است: به عنوان نمونه معاهده نیو استارت در فوریه سال ۲۰۲۱ منقضی میشود اما دو کشور هنوز نتوانستهاند درباره مفاد معاهده جدید به توافقی دست پیدا کنند.
جمعه گذشته بود که مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا در گفتوگوی تلفنی با همتای روس خود اعلام کرد که هرگونه بازخوانی نیو استارت باید شامل چین هم بشود. برخی تحلیلگران بر این باورند که این پیشنهاد به معنای تلاش برای مقصر جلوه دادن پکن در هرگونه شکست مذاکراتی محتمل است. ذخیره مواد هستهای چین بسیار کمتر از امریکا یا روسیه است لذا هیچ دلیلی ندارد که پکن با حضور در مذاکرات سهجانبه با مسکو و واشنگتن دست به کوچک کردن بیشتر این ذخایر بزند. در داخل امریکا نیز مخالفتها با روسیه بهخصوص به دلیل نزدیک شدن به رقابت انتخاباتی ۲۰۲۰ بیشتر شده و کنگره همچنان وضع تحریمهای بیشتر علیه مسکو را بررسی میکند؛ تحریمهایی که اینبار قاعدتا باید بخش نفتی روسیه را شامل شود. با این همه سیاست ترامپ در قبال مسکو بسیار کمتر از کنگره و برخی اعضای دولت امریکا خصمانه است. پوتین با همین پشتوانه به سایر چهرههای حاضر در دولت امریکا نشان داده که رویکرد و نگاه آنها به روسیه اهمیتی برای کرملین ندارد، چراکه سکاندار کرملین دسترسی مستقیم به شخص رییسجمهور امریکا دارد.
آنجلا استنت از کارشناسان مرکز اوراسیا دانشگاه جورج تاون در این باره میگوید: تماسهای پوتین با ترامپ از یک الگوی آشنا پیروی میکند. این دو رییسجمهور هربار با هم دیدار یا تماس تلفنی داشتهاند، اغیار را به راحتی نادیده گرفتهاند. همواره دیدهایم که پوتین و ترامپ با هم دیدار یا گفتوگو داشتهاند آنهم در حالی که خبری از بقیه نبوده است. این دیدارهای خصوصی و دونفره به ویژگی رابطه ترامپ و پوتین تبدیل شده است. مثلا ما نمیدانیم که این دو مقام در تاریخ جولای سال ۲۰۱۸ در دیداری دو جانبه در فنلاند به هم چه گفتند؛ دیداری که در آن برخلاف عرف رایج دیپلماتیک فقط پوتین، ترامپ و یک مترجم حضور داشتند.
مت روجانسکی از کارشناسان مرکز ویلسون در گفتوگو با سیانان اعتقاد دارد که این رویکرد برگرفته از بیاعتمادی ترامپ به سیستم بروکراسی امریکاست. این کارشناس با اشاره به طرح اتهامهایی درباره تبانی تیم انتخاباتی ترامپ در سال ۲۰۱۶ با روسیه میگوید: ما رییسجمهوری داریم که به دلیل پرونده راشاگیت و استیضاح دیگر به چهرههای حاضر در دولت خود هم اعتماد ندارد. وقتی صحبت از ترامپ و پوتین میشود، پروسه سیاسی معمول جوابگو نیست.
به گزارش سیانان، ترامپ هیچگاه پیش از این در تماس تا این اندازه عیان با همتای روس خود نبوده است. براساس آمار سیانان، این دو رییسجمهور تاکنون ۱۶بار با هم گفتوگوی تلفنی داشته و ششبار هم چهره به چهره دیدار کردهاند. در سه سال گذشته هر بار بحرانی بالا گرفته فاصله تماسهای دو طرف هم کمتر شده است. مثلا مناقشه اخیر بر سر نفت در اجلاس اوپک به بهانهای برای تماسهای مداوم
دو رییسجمهور تبدیل شد. البته حوزههای همکاری دو رییسجمهور هم در این سه سال کم نبودهاند. دو مقام در پرونده سوریه برای پایان دادن به بحران با هم همکاری کردند. درباره نحوه تنشزدایی از بحران هستهای کرهشمالی رایزنی داشتند و البته این دو حوزه دقیقا همان پروندههایی هستند که باراک اوباما هم تلاش کرد با روسها پیش ببرد.
- تماسهایی با مصرف داخلی
آنجلا استنت در بخشهای دیگری از گفتوگو با سیانان میگوید: فشارهای سیاسی داخلی روی پوتین یکی دیگر از دلایل رویکرد مصالحهجویانه او در مقابل همتای امریکاییاش است. یک ماه پیش روسیه از تفاهم با عربستان درباره میزان نفت تولیدی سر باز زد که این امتناع منجر به افزایش بهای نفت شد. هرج و مرجی که پس از این اتفاق بازار جهانی نفت و به تبع آن اوضاع اقتصادی روسیه را دربرگرفت تبعات بسیاری برای پوتین دارد که تنها یکی از آنها این است که او باید رفراندوم مدنظر که قرار بود اواخر این ماه برگزار شود را به تعویق بیندازد؛ رفراندومی که درنتیجه آن پوتین میتوانست با خیال راحت تا ۲۰۳۶ بر کرسی قدرت در روسیه تکیه کند اما اتفاقهایی که در نتیجه جنگ نفتی رخ داد منجر به کاهش محبوبیت پوتین در روسیه شد. تاتیانا استانوایا از پژوهشگران موسسه کارنگی در این باره میگوید: مجموعه حوادثی که در چند ماه اخیر به ضرر روسیه رخ داده عملا پوتین را با بدترین بحران چند سال اخیر زمامداریاش روبهرو کرده است. آنجلا استنت درباره هدف اصلی پوتین از نزدیک شدن به روسیه میگوید: اگر ترامپ با روسیه به عنوان بازیگری جدی در عرصه بینالمللی برخورد کند این مساله میتواند به کمک رییسجمهور روسیه در عرصه داخلی برود. رابطه روسیه و امریکا همواره ملغمهای از رقابت و همکاری بوده است. به نظر میرسد که تنها کاری که هر کدام از طرفین باید انجام بدهند این است که بدانند در چه حوزههایی همکاری ممکن است و در چه حوزههایی باید بیخیال هرگونه همکاری دوجانبه بشوند. مت روجانسکی در این باره میگوید: کرملین قطعا در حال استفاده از فرصت ویروس کرونا و پیشنهاد همکاری برای مهار آن در راستای عادیسازی رابطه با امریکاست. البته این بدان معنا نیست که تلاش برای همکاری دستهجمعی در میانه یک اپیدمی جهانی اشتباه است. در حال حاضر نیز واشنگتن میتواند پیشنهاد پوتین برای همکاری را جدی بگیرد و روی آن سرمایهگذاری کند. روسیه و امریکا همچنین میتوانند در دوره پساکرونا با یکدیگر همکاری کنند اما اینکه امریکا مابهازای این تنشزدایی چه چیزی را مطالبه کند به شخص ترامپ و زیرکی او بستگی دارد.
نظر شما