همشهری آنلاین: سیستان و بلوچستان از محروم‌ترین نقاط کشور است و این استان سهم چندانی از توسعه ندارد. اما همین مساله باعث شده تا زیرساخت‌های فرهنگی قومی سیستان و بلوچستان در توسعه ناقص، کمتر مورد تغییر و تخریب قرار گیرد. این استان از نظر جاذبه‌های طبیعی سرمایه بی‌همتایی دارد، اما در کنار این ظرفیت می‌توان به جاذبه‌های فرهنگی آن مانند ادبیات شفاهی، زبان، لباس محلی، موسیقی، بازی‌های محلی، طب سنتی، خوراک و لباس محلی، انواع هنرهای سنتی و صنایع دستی اشاره کرد. در کنار این ویژگی‌ها هنوز مردم این خطه از کشور جشن‌ها و آیین‌های خود را با کم‌ترین تغییرات برپا می‌دارند که یکی از مهم‌ترین آنها چهارشنبه‌سوری است.
پریدن از روی آتش
براساس یک سنت دیرینه مردم بلوچستان هم در برپایی جشن چهارشنبه‌سوری، هنگام غروب آفتاب آتشی روشن می‌کنند و از روی آن می‌پرند.برای انجام این رسم جوانان به صحرا می‌روند و هیزم و بوته جمع می‌کنند و غروب چهارشنبه‌سوری آنها را روشن می‌کنند و از روی آن می‌پرند. در مناطقی هم که نخلستان دارند، برگ‌های خشک‌شده خرما را از نخلستان‌ها جمع می‌کنند و می‌سوزانند. همچنین مردم سیستان و بلوچستان برای دفع کهنگی رسم دارند که گونی، لحاف و نمد کهنه را به دور هم م پیچند و آن را آتش می‌زنند.
«محمد علی ابراهیمی»، پژوهشگر فرهنگ و تاریخ سیستان و بلوچستان گفته‌است: «قلعه تاریخی چهل دختران شهرستان نیکشهر در زمان‌های قدیم عبادتگاه مردم بود و مردم آن دوران در شب چهارشنبه‌سوری و هنگام عید مردم آتش روشن می‌کردند».
ابراهیمی افزوده است: «در این دیار در گذشته در شب چهارشنبه‌سوری اهل خانه و خویشاوندان گرد هم می‌آمدند و آخرین دانه‌های نباتی مانند تخم هندوانه، تخم کدو، پسته، فندق، بادام، نخود، تخم خربزه، گندم و شاهدانه را که از ذخیره زمستان باقی مانده بود روی آتش بومی‌دادند و بین دیگران نیز پخش می‌کردند و می خوردند.
پختن خوشه‌های نارس گندم روی آتش چهارشنبه‌سوری
یکی از فعالیت کشاورزان سیستان و بلوچستانی کشت گندم است. کشاورزان این استان از دیرباز به کشت این محصول مبادرت می‌ورزند. از آنجا که وضعیت آب و هوایی این منطقه با سایر نقاط استان متفاوت و گرم‌تر است، این محصول در اسفندماه در این استان به خوشه می‌نشیند، اما نارس و به تعبیری سفت نشده است. یکی از رسم‌های قدیمی مردم سیستان وبلوچستان چیدن خوشه های نارس گندم و پختن آن روی آتش شب چهارشنبه‌سوری است. مردم این استان به این خوشه‌های پخته شده «پَلو» می‌گویند. آنها پس از پخته‌شدن، آنها را بین هم تقسیم می‌کنند و می‌خورند.
کوزه‌شکنی
مردمان سیستان و بلوچستان در شب چهارشنبه‌سوری بنا بر رسم قدیمی کوزه‌های سفالی کهنه را بالای بام خانه می‌برند و از بالا به زمین می‌افکنند تا بشکند. پس از شکستن آن، کوزه تازه‌ای را که از پیش خریداری کرده‌اند جایگزین کوزه کهنه می‌کنند.
پختن آش
سیستان و بلوچستانی‌ها برای شب چهارشنبه‌سوری رسم دیگری نیز دارند. این رسم معمولا بین خانواده‌هایی که بیمار یا حاجتی دارند اجرا می‌شود. آنها برای رسیدن به مراد و شفا یافتن بیمار خود، نیت می‌کنند و آش می‌پزند.
نظر شما