به گزارش همشهری آنلاین به نقل از باشگاه خبرنگاران، ۲۰ درصد از جنگل‌های زاگرس در بین استان‌های زاگرس نشین را با مساحت ۸۷۳ هزار و ۶۰۰ هکتار به خود اختصاص داده است و گونه غالب جنگل‌ها در کهگیلویه و بویراحمد بلوط ایرانی با نام علمی Quercus brantii نام دارد.
بی‌شک یکی از مهمترین داشته‌هایی که کهگیلویه و بویراحمد را از سایر استان‌ها متمایز می‌کند جنگل‌های زیبا و پرپشت بلوط است که این روزها به دلایل مختلف حال و روز خوشی ندارند و هر روز با یک معظل جدید رو به رو هستند.
درختان بلوط معمولاً در ارتفاع ۶۵۰ تا دو هزار و ۴۰۰ متر از سطح دریا بر پهنه زاگرس رخ نموده‌اند و زاگرس جنوبی رویشگاه خاص گونه بلوط ایرانی بوده است.
چوب بلوط با چگالی در حدود ۰.۷۵ گرم بر سانتی‌متر مکعب، از سختی و استحکام بالایی برخوردار است. همچنین به دلیل داشتن مقادیر تانن بالا در برابر حشرات و حملات قارچ‌ها نیز بسیار مقاوم است. چوب این درخت از مرغوب‌ترین چوب‌هاست و زغال آن نیز مرغوب است. این موضوع یکی از دلایل قطع بی‌رویهٔ این درختان است و بقای این جنگل‌ها را تهدید می‌کند.
تکثیر طبیعی این درخت از طریق کاشته شدن میوه آن صورت می‌گیرد، به همین دلیل سالیان درازی طول می‌کشد تا یک دانه بلوط به درختی تنومند تبدیل شود.
نگاهی به برخی از قوانین قاچاق چوب
در قانون جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب ۸ شهریور ۱۳۳۸، قانون‌گذار سوء استفاده و بهره‌برداری غیرمجاز از جنگل‌ها و مراتع را مشمول مقررات مربوط به قاچاق قرار داده است. همچنین قانون حفاظت و بهره‌برداری از جنگل‌ها و مراتع کشور مصوب ۲۵ مردادماه ۱۳۴۶، حمل چوب، هیزم و ذغال حاصله از درختان جنگلی در همه نقاط کشور به استثنای داخل شهرها بدون تحصیل پروانه حمل از سازمان جنگل‌بانی ممنوع است.
طبق قانون چنانچه مرتکب، فاقد پروانه بهره‌برداری باشد، طبق قانون افراد متخلف تحت تعقیب قانونی قرار گرفته و مجازات خواهند شد.
قانون نحوه اعمال تعزیرات حکومتی راجع به قاچاق کالا و ارز مصوب ۱۲ اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۴ مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز، مرتکبین جرایم قطع اشجار جنگلی و قاچاق چوب، هیزم و ذغال مستحصله نمی‌شود و با مرتکبین این‌گونه جرایم طبق قانون سابق رفتار خواهد شد.
پدیده ای نامبارک که به جان جنگل‌های بلوط افتاده
همه روزه در لابه‌لای موضوعات شاهد اخباری از حوزه قاچاق هستیم که این پدیده نامبارک وقتی در حوزه چوب رخ نمایی می‌کند به معضل شومی تبدبل می‌شود که سرمایه‌های ملی کشور را نشانه گرفته است، سرمایه‌هایی که تنها متعلق به نسل امروز نیست.
قاچاق چوب یکی از مهمترین مسائل کهگیلویه و بویراحمد است که این روزها به یک نگرانی عمده برای مردم تبدیل شده، تا جایی که اگر همین روند ادامه یابد، احتمالا باید شاهد تراژدی غم‌انگیز خداحافظی با جنگل‌ها باشیم.
شهرستان بویراحمد به دلیل آب و هوای مناسب و طبیعت بکر و دیدنی با آبشارهای خروشان یکی از مهمترین نقاط گردشگری جنوب کشور و استان کهگیلویه و بویراحمد محسوب می‌شود، که سالانه مقصد خیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی است.
شاید بزرگترین دلیل جذب گردشگر به این شهرستان داشتن جنگل‌های پرپشت بلوط باشد، اما اگر سودجویان قاچاق چوب بلوط به روند کنونی قطع درختان ادامه دهند، بویراحمد به زودی به زمین‌هایی خالی از بلوط‌های چند صد ساله تبدیل خواهد شد.
با دریافت گزارش‌هایی از قطع بیش از ۳۰۰ اصله درخت بلوط در منطقه مهریان، راهی دنای شرقی شدیم تا اقدام منفعت طلبان از جنگل‌های زاگرس را از نزدیک ببینیم.
چیزی که در مهریان مشاهده کردیم قطع درختان بلوط در سطح وسیعی بود که به گفته برخی از ساکنان منطقه قاچاقچیان شبانه اقدام به قطع این درختان کرده‌اند.
همجواری استان کهگیلویه وبویراحمد با پهنه وسیعی از جنگل‌های بلوط با استان‌هایی همچون فارس، خوزستان و بوشهر باعث شده تا سود جویان از این جنگل‌ها اقدام به قاچاق هیزم بلوط به این استان‌ها کنند، اقدامی که روز به روز شاهد افزایش آن هستیم.
کمبود شدید نیرو برای حفاظت از جنگل‌های بلوط بویراحمد
۲۸ هزار هکتار از جنگل‌های شهرستان بویراحمد در دنای شرقی جز مناطق حفاظت شده هستند که تنها ۲ اکیپ حفاظتی وظیفه صیانت از این سطح وسیع از جنگل را بر عهده دارند.
بادام فیروز رئیس محیط زیست شهرستان بویراحمد در گفت و گو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج، گفت: قطع بیش از ۳۰۰ اصله درخت در منطقه حفاظت شده دنای شرقی در طی چند روز با کمبود نیروی حفاظتی دور از انتظار نیست و روز به روز این اقدام غیرقانونی افزایش پیدا می‌کند.
او افزود: ماموران یگان حفاظت محیط زیست در صورت مشاهده قاچاقچیان چوب در مناطق تحت مدیریت، بطور مستقیم وارد عمل می‌شوند و اگر خارج از این مناطق باشد با هماهنگی و همکاری ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی با خاطیان برخورد کرده و از تخریب جنگل‌ها جلوگیری می‌کنند.
تاراج منابع طبیعی به عنوان سرمایه ملی، آلودگی هوا، وقوع سیل، رانش زمین، از بین رفتن گیاهان بومی و گونه‌های ارزشمند و همچنین آسیب رساندن به محیط زیست، تنها بخشی از مضرات قاچاق چوب است که باید با فرهنگ سازی و آگاهی بخشی به عموم مردم و جدی‌تر شدن متولیان این بخش، از گسترش آن جلوگیری کرد.
نباید به بهانه کسب درآمد درختان را قطع کرد
یک فعال محیط زیست در عرصه چوب به خبرنگار ما گفت: چوب کاربردها و استفاده‌های بسیاری برای انسان دارد و به عنوان یک ماده ارزشمند و راهبردی از قدیم الایام مورد توجه بوده است، اما این دلیل نمی‌شود که درختان جنگلی را به بهانه فروش و کسب درآمد، قطع و قاچاق کرد.
کوروش رستمی فعال محیط زیست در حوزه جنگل و چوب، پدیده قاچاق چوب را به عنوان یک تجارت تلخ، ناخوشایند و منفعت‌طلبانه عنوان کرد و افزود: درست است که صنعت چوب رو به گسترش است، اما وجود جنگل‌ها برای بشر امری بسیار حیاتی است و نباید اجازه داد قاچاقچیان به جان درختان جنگلی افتاده و از طریق فروش آن‌ها سودجویی و کسب درآمد کنند. بهتر است خریداران هم از فروشندگان مجاز چوب مورد نیاز خود را تهیه کنند.
رحیمیان رئیس منابع طبیعی شهرستان بویراحمد نیز در گفت و گو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج، قطع ۳۰۰ اصله درخت چند صد ساله بلوط در منطقه مهریان را تایید کرد و گفت: این منطقه تحت حفاظت اداره کل محیط زیست استان کهگیلویه وبویراحمد است و بررسی و پیگیری‌های لازم از طریق این اداره در حال انجام است تا پس از شناسایی، برخورد قانونی با متخلفان انجام گیرد.
او افزود: ما روزانه شاهد قاچاق سرمایه عظیم استان که همان چوب بلوط است توسط قاچاقچیان هستیم.
رحیمیان تصریح کرد: تنها روز گذشته با توقیف ۷ دستگاه خودرو ۶ تن هیزم قاچاق کشف و ضبط شد، که بعد از سیر مراحل قانونی متخلفات تحویل مراجع قضایی می‌شوند.
به طور حتم، تنها تصویب کردن قانون‌های بازدارنده نمی‌تواند از قاچاق غیرقانونی چوب جنگل‌های بلوط جلوگیری کند.
تامین نیروهای مورد نیاز برای حفاظت از این جنگل‌ها، اشتغال زایی و روش‌های جایگزین برای درآمد زایی و برخورد صریح و جریمه‌های سنگین می‌تواند در جلوگیری از تخریب این سرمایه عظیم موثر باشد.
مسئولان محیط زیست، مدیران منابع طبیعی و نمایندگان مجلس شورای اسلامی در کمیسیون‌های تخصصی باید فکری برای جنگل‌های زاگرس به عنوان دومین اکوسیستم جنگلی طبیعی کشور که نقش بسیار ارزنده‌ای در تأمین منابع آب و تعادل اقلیمی کشور ارائه دهند، چرا که اگر برای حفاظت و صیانت جنگل‌های زاگرس کاری موثر انجام ندهیم؛ به زودی باید نابودی این سرمایه خدادادی را به نظاره بنشینیم.
نظر شما