اینجا نه آسایشگاه است و نه دورهمی پیرمردها در پارک و بوستان‌های شهر. اینجا میدان لب آب شهر کرمانشاه است. پیرمردهای زیادی کیسه و گونی به دست با لباس‌های نه‌چندان نو و البته مندرس منتظرند. پیرمردهای لب آب به ردیف ایستاده و نشسته بر لب جوی، امید دارند که کسی خواهد آمد و آنها را برای کار با خود خواهد برد اما خیلی از روزها تا غروب چشم‌انتظار می‌نشینند و دست خالی به خانه برمی‌گردند.
پیرمردهای لب آب و میدان وزیری سال‌هاست که از سن بازنشستگی‌شان گذشته اما هنوز مجبورند کار کنند و پول به خانه ببرند. استراحت، تفریح، سرگرمی و مسافرت برای پیرمردهای کارگر، رفتن به سر کار و به دست آوردن روزی آن روزشان است. شعار امسال روز و هفته سالمند «فرصت‌های برابر برای تمام سنین» بود.
سن سالمندی در جوامع مختلف متفاوت است. در کشور و استان ما سن سالمندی از ۶۰ سالگی شروع می‌شود. هرچند در ایران و استان ما تنها انجام چند حرکت نمادین و نشست درباره سالمند همه کاری است که برای آنها به جای برنامه‌ریزی اساسی انجام می‌شود. سالمندی مرحله‌ای از زندگی است که هرکدام از ما به شرط عبور از حوادث مختلف، به آن می‌رسیم؛ دوره‌ای که بسیاری از اتفاقات از جمله از دادن همسر، تنهایی، از دست دادن سلامت جسمی و روحی، وابستگی‌های مختلف و... در آن رخ می‌دهد. پیر شدن و سالمندی در واقع دوره‌ای از زندگی است که با احساس کمبودهای مختلف پر می‌شود.
- همیشه کارکرده ام
یکی از کارگران میدان لب آب با بیان این‌که صبح ساعت ۶:۳۰ به اینجا آمده است، می‌گوید: حدود ۶۰ سال سن و ۵ بچه دارم. یکی از دخترهایم دانشجو است و بقیه محصلند. وی می‌افزاید: از روزی که یادم می‌آید کار کرده‌ام. از کارگری ساختمان گرفته تا کشاورزی و جمع‌آوری محصول در زمین‌های مردم. هیچ‌وقت روز خوش ندیده‌ام و همیشه مشغول کارهای سخت بوده‌ام. در حال حاضر هم مستاجرم و گذران زندگی برایم سخت است. این کارگر که مشهدی‌میرزا نام دارد، اضافه می‌کند: اگر در بچگی درس می‌خواندم الان برای خودم کارهای بودم و در سن بازنشستگی.
- در حسرت بیمه و بازنشستگی
یکی دیگر از پیرمردها که در جمع حضور دارد، می‌افزاید: اگر کار بود، ما اینجا نبودیم. ساعت‌ها در طول روز منتظریم که شاید کسی برای باربری و کارگری از ما استفاده کند. اگر در کارگاه و یا کارخانه‌ای کار می‌کردیم، بیمه می‌شدیم و سال‌های بازنشستگی و سالمندی مجبور به کار برای درآوردن لقمه‌ای نان نبودیم. وی که ۳ فرزند دختر دارد، می‌افزاید: هر ۳ دخترم لیسانس دارند، اما متاسفانه بیکار در خانه هستند. حاجی‌احمد که ۷۰ ساله است، بیان می‌کند: با سختی و فشار دخترها لیسانس گرفتند اما بیکارند. اگر دخترها سر کار می‌رفتند من در این وضعیت نبودم و کمک‌خرجم می‌شدند. دولت باید به فکر جوانان بیکار باشد، چراکه تمام مشکلات مردم از بیکاری و فقر است.
- نرخ رشد سالمندی
دبیر انجمن سالمندان زاگرس کرمانشاه در گفت‌وگو با همشهری با بیان این‌که سالمندی در کشور ایران از سن ۶۰ سالگی آغاز می‌شود، می‌افزاید: ۱۹۵ هزار سالمند در استان کرمانشاه زندگی می‌کنند. «احسان رضایی» نرخ رشد سالمندی در استان را ۲/۱۰ عنوان می‌کند و می‌گوید: بیشترین تجمعات سالمندی براساس بررسی‌های میدانی انجام شده در نقاطی چون محله شریعتی، پارک لاله فردوسی، چهارراه وکیل‌آقا، پارک معلم در فرهنگیان فاز یک، زیر پل صیاد شیرازی و... است. وی با اشاره به شیوع خشونت سالمندی در جامعه، می‌دهد: جای خرسندی است که به دلیل بافت عشایری استان چنین مسائلی در استان رواج ندارد و تا امروز خیلی مشاهده نشده است.
- توانمندسازی سالمندان
دبیر انجمن سالمندان زاگرس در ادامه به بخشی از فعالیت‌های انجمن سالمندان زاگرس در کرمانشاه اشاره می‌کند و می‌گوید: انجمن سالمندان زاگرس از اردیبهشت سال ۱۳۹۴ به صورت رسمی کار خود را شروع کرد. وی می‌افزاید: سال‌های پیش از آن فعالیت انجمن بیشتر به صورت خودجوش بود. در ابتدای فعالیت بیشتر کار ما در سرای سالمندان بود، اما بعدها فعالیت خود را گسترش دادیم و به سراغ سالمندان خارج از سرای سالمندان نیز رفتیم. رضایی جمعیت سالمندان را جامعه بزرگی می‌داند و می‌افزاید: فرهنگ‌سازی و توانمندسازی سالمندان از جمله اهدافی است که انجمن در جامعه هدف خود دنبال می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: برگزاری کارگاه‌های مختلف با موضوعاتی چون بهداشت عمومی، خودمراقبتی، آسیب‌های فضای مجازی، مبارزه با مواد مخدر، درگیری و اختلاف با فرزندان، تغذیه، مدیریت سبک زندگی و... بخشی از کارگاه‌هایی است که با تلاش و همکاری انجمن، دانشگاه علوم پزشکی، نیروی انتظامی تا امروز برگزار شده است. رضایی می‌افزاید: در زمینه توانمندسازی جامعه سالمندی استان ۲۵ اداره دخیل هستند. علاوه بر بهزیستی که سازمان مادر است، اداراتی چون استانداری، شهرداری، کانون وکلا، دادگستری، آموزش و پرورش، مراکز دانشگاهی، دانشگاه علوم پزشکی و... هر یک وظیفه‌ای در قبال سالمندان دارند.
- جای خالی آموزش‌ها در مورد جایگاه سالمندان
دبیر انجمن سالمندان زاگرس در ادامه با تاکید بر اهمیت و جایگاه سالمندان در جامعه می‌افزاید: بنابراین باید آموزش‌ها در مورد جایگاه سالمندان در جامعه در مراکز پیش‌دبستانی و به ترتیب رو به بالا شروع شود که ما در انجمن این فعالیت آموزشی را در مراکز پیش‌دبستانی در میان نونهالان آغاز کرده‌ایم. برخورد با پدر و مادر، پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها و اهمیت جایگاه این افراد در زندگی ما از جمله موضوعاتی است که آموزش داده می‌شود.
رضایی به نحوه عضوگیری این انجمن نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: جوانان بیشترین علاقه‌مندی را در رابطه با حضور در انجمن دارند. به‌ویژه قشر دانشجو و تحصیلکرده از استان کرمانشاه و دیگر استان‌های کشور. اساتید دانشگاه نیز در حوزه‌های مختلف می‌توانند در برنامه‌ریزی‌ها، فعالیت‌های آموزشی و... انجمن را همراهی کنند. وی اضافه می‌کند: سالمندان عزیز جامعه هدف انجمن هستند و ما سراغ آنها خواهیم رفت. با وجود بی‌رغبتی برای عضویت سالمندان در انجمن اما درصد بالایی از آنها در برنامه‌ها و کارگاه‌های آموزشی ما حضور پیدا کرده‌اند و با فعالیت‌های انجمن به‌خوبی آشنا هستند.
تا امروز کارگاه‌هایی با موضوع سالمندی برای سنین پیش‌دبستانی با موضوع احترام به جایگاه سالمندان، بزرگ‌ترها و حفظ شأن آنها برگزار شده است. برای جوانان نیز کارگاه‌هایی با موضوع «مراقبت از سالمندان» برگزار شده که در این کارگاه‌ها آموزش‌هایی با عناوینی چون کنترل فشارخون، ایمنی در خانه، مباحث بهداشتی سالمندان و... به این قشر داده می‌شود. آموزش‌هایی نیز برای افراد بالای ۴۰ سال در نظر گرفته شده که در این برنامه‌ها مهارت «ورود به دوران سالمندی» آموزش داده می‌شود. به گفته رضایی، در برگزاری این کارگاه‌ها نیز از توانمندی خود سالمندان در زمینه‌های آموزش و... استفاده می‌شود.
- رتبه هشتم کرمانشاه از نظر تعداد سالمند
مدیرکل بهزیستی کرمانشاه با بیان این‌که ۱۹۵ هزار نفر در این استان زندگی می‌کنند، می‌گوید: از لحاظ تعداد سالمند در رتبه هشتم کشور هستیم. «فاطمه رضوان‌مدنی» با اشاره به این‌که رشد جمعیت کرمانشاه به سمت سالمندی پیش می‌رود، به همشهری می‌گوید: نرخ رشد سالمندی در استان به ۱۰/۰۲ درصد رسیده است. مدیرکل بهزیستی در ادامه با اشاره به ۱۲مرکز سالمندان تحت نظارت بهزیستی استان می‌افزاید: علاوه بر این مراکز در بنیاد فرزانگان نیز به سالمندان خدمات فرهنگی، سیاحتی، زیارتی و آموزشی ارائه می‌شود و مراکز روزانه نیز با هدف غنی‌سازی اوقات فراغت سالمندان فعالیت دارند. وی ادامه می‌دهد: بیش از ۷۰۰ نفر سالمند در مراکز غیردولتی استان مانند مراکز نگهداری شبانه‌روزی، مراکز روزانه، ویزیت در منزل و خانه حمایتی از خدمات بهزیستی بهره‌مند می‌شوند.
رضوان‌مدنی درباره اجرای طرح خانه حمایتی سالمندان در کرمانشاه نیز می‌گوید: راه‌اندازی خانه‌های حمایتی سالمندان به صورت پایلوت در ۱۸ استان کشور از جمله کرمانشاه با هدف استفاده از حداقل توانمندی سالمندان با ایجاد ساختاری شبیه خانواده اجرایی شده است و در حال حاضر یک خانه حمایتی سالمندان با ظرفیت نگهداری ۱۰ سالمند تحت نظارت بهزیستی کرمانشاه وجود دارد که مشغول فعالیت است.
مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه اضافه می‌کند: ۳ تیم دستیار درمانی شامل پزشک، پرستار، مددکار و روان‌شناس آن دسته از سالمندانی را که امکان حضور آنها در مراکز نگهداری وجود ندارد، ویزیت می‌کنند. رضوان‌مدنی در ادامه به فعالیت شورای سالمندان در تمام شهرستان‌های استان اشاره می‌کند و می‌افزاید: ساماندهی و تکریم جایگاه سالمندان، فراهم کردن امکان تداوم حضور آنان در جامعه، تامین حداقل نیازهای آنها با تاکید بر حفظ موقعیت و جایگاه سالمندان در خانواده از اهداف این شوراست.
نظر شما