در این مناظره کارشناسان از زوایای گوناگون فعالیت شورایاران را در دوره‌های مختلف مورد نقد و بررسی قرار دادند و دلایل خود را در این زمینه مطرح کردند. نکته مشترک همه شرکت‌کنندگان در این مناظره نقش مهم و اثرگذار شورایاران به‌عنوان «یاران شهر» در آبادانی و بهبود وضعیت محله‌ها بود.
سیدآرش حسینی میلانی - نایب رئیس ستاد شورایاری‌های شهر تهران
شورایاران، چشم ناظر شورای شهر
محورها و موضوع‌های مختلفی درباره نهاد شـــورایاری‌ها مطرح می‌شود؛ مثلاً چرا تاکنون ساختار تخصص‌گرایی در شورایاری‌ها شکل نگرفته است؟ شاید یکی از دلایل این باشد که هنوز تخصص‌گرایی را نمی‌توان در ظرفیت و توان همه اقشار جامعه دید. به عقیده من باید گفتمان اجتماعی شورایاران در برابر گفتمان شهرداری قرار گیرد. برای شورایاری‌ها ۲ نقش در نظر بگیریم. نخست اینکه آنها «چشم ناظر و بازوی شورای شهر» است. البته شورای‌شهر کنونی با نگاه حداقلی به فعالیت شورایاران موافق نیست و نمی‌خواهد آنها در این سطح باقی بمانند، اما واقعیت این است که حتی این نوع نگاه را هم برخی از شهرداران مناطق برنمی‌تابند و جایگاه شورایاران را به خوبی نمی‌شناسند. حرکت خودجوش شورایاران از پایین به بالا. این درحالی است که شورایار به معنای واقعی کلمه مدافع حق محله است و این کنشگری برای بهبود وضعیت زندگی در محله‌ها قابل تقدیر است. شورایاری‌ها در بسیاری از مواقع موفق عمل کرده‌اند، اما برای افزایش نقش نظارتی آنها در اداره امور محله، باید اصول و راهکاری در نظر گرفته شود و همه به آن پایبند باشند. دوم اینکه در زمان اجرای پروژه‌ها، شهرداری باید نظر مشورتی شورایاران را جلب کند که شامل پیوست عمرانی، ترافیکی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی و... است. این موضوع را در دوره جدید فعالیت شورایاران پیگیری می‌کنیم و مسئولان شهرداری از جمله معاونت برنامه‌ریزی را ملزم می‌کنیم که باید جایگاه مردم را در برنامه‌ریزی‌ها ببیند و به آن اهمیت دهند.
ابراهیم علیپور- کارشناس حوزه شورایاری
توجه به جایگاه اجتماعی نمایندگان منتخب
شهر تهران در جلب مشارکت‌های اجتماعی مردم هنوز نیازمند انتخاب راه و روش اصولی است. در واقع باید فاصله ایجاد شده بین شورایاران و مسئولان کم شود. فراموش نکنیم شورایاران نمایندگان مستقیم و بی‌واسطه مردم هستند و می‌توانند در همه امور شهر و محله روحیه مطالبه‌گری داشته باشند. اینکه شورایاری‌ها در دوره چهارم چه سرنوشتی پیدا کردند، بحثی جداست. اما امیدواریم منتخبان مردم در دوره پنجم انتخابات شورایاری‌ها در شرایط مطلوب‌تری به محله خود خدمت کنند. اگر به فهرست شورایاران محله در چند دوره گذشته نگاهی بیندازید، به این باور می‌رسید که درصد بالایی از آنها در محله خود دارای جایگاه و منزلت اجتماعی هستند و این موقعیت فقط به دلیل حضور در تشکل شورایاری به وجود نیامده است. فعالیت این افراد در مدیریت شهری یک تجربه موفق و تأثیرگذار بومی و محلی است که در این زمینه می‌توان به اجرای بسیاری از طرح‌ها در مناطق مختلف شهر تهران اشاره کرد که بدون حضور شورایاران به نتیجه نمی‌رسید یا حداقل زمان زیادی می‌برد. نکته دیگر اینکه شورایاری‌ها از انتقاد سازنده ناراحت نمی‌شوند و حتی استقبال می‌کنند و به نظر می‌رسد وضعیت شورایاری‌ها در دوره جدید نسبت به قبل بهتر شود. یک پیشنهاد هم دارم و آن تشکیل کمیته و کارگروه‌های تخصصی نواحی در مناطق است. با این کار پیگیری شورایاران زودتر به نتیجه می‌رسد.
صلاح‌الدین قادری - جامعه‌شناس
کارها بدون مشارکت گروه‌های محلی دشوار می‌شود
برای خدمت‌رسانی مطلوب به شهر و شهروندان باید امکاناتی داشته باشیم و سطح نگاه‌مان را نسبت به شورایاران بالا ببریم. بی‌تعارف بدون مشارکت گروه‌های محلی از جمله شورایاران کار مسئولان سخت‌تر می‌شود. معتقدم شورایاری‌ها باید در شهر وجود داشته باشند و به‌عنوان یک نهاد قدرتمند فعالیت کنند. این افراد برای عمران و آبادانی بیشتر محله‌ها تلاش می‌کنند. باید مسئله را این‌طور ببینیم که همه ما در قبال محله‌مان وظیفه داریم و طرح این پرسش که به‌عنوان یک شهروند چرا در انتخابات شورایاری‌ها ثبت‌نام می‌کنم و چرا پای صندوق رأی می‌روم ما را به پاسخ‌هایی می‌رساند. اینکه باید در قلمرو محله و خانه و زندگی‌مان احساس مسئولیت بیشتری داشته باشیم. این‌طور نگاه کنیم که شورایاران درحد تسهیلگران محله می‌توانند کارهای مهمی انجام دهند. تسهیلگری به معنای این نیست که منتخبان مردم نمی‌توانندکاری را انجام دهند و برای آنها مقدور نیست که فرایندی را به سمت جلو هدایت کنند. در واقع شورایار در جریان تسهیلگری فرایندی را طی می‌کند که منتج به نتیجه می‌شود. اینکه چطور شورایار از حق محله و شهروندان دفاع می‌کند اهمیت زیادی دارد، البته اگر در کنار این مسئله فضای عمومی و رسانه‌ای مناسب در اختیار شورایاران قرار گیرد طبعاً خواسته و نیاز شهری مردم زودتر به اطلاع مسئولان می‌رسد. باید به این نکته مهم نیز اشاره کرد که تهران از محله‌هایش شروع می‌شود و اکنون این انتخابات برای هرکدام از ما به‌عنوان شهروندان پایتخت، به منزله ایجاد مسیری مناسب برای آبادانی محله است. شورایار باید در محله و منطقه‌اش منزلت اجتماعی داشته باشد. اینکه قصاب، استاد دانشگاه یا نجار و خباز باشد، مهم نیست. مهم منزلت اجتماعی اوست. به عقیده من حتی سطح سواد شورایار نیز مهم نیست؛ منزلت محلی او باعث می‌شود که تخلف نکند. اگر جایگاه شورایاری به بهترین شکل تعریف شود قطعاً جلو خیلی از مسائل و حاشیه‌ها گرفته می‌شود.
محمد کریم آسایش- رئیس هیئت‌مدیره انجمن مردمی «باهمستان»
نماینده مردم بودن الزاماتی دارد
عضو شورا می‌تواند در ۲ بعد نظارتی و سیاستگذاری اثرگذار باشد، ولی متأسفانه شــــورایاران چــنین ویژگـــی‌هایی ندارند. شورایاران فقط پیشنهاد می‌دهند، اما هیچ الزامی وجود ندارد که نظر و مسائل مطرح شده توسط آنها مورد توجه قرارگیرد. شورایاران انتظار دارند موارد مطرح شده به بایگانی نروند. حتی اگر به آنها رسیدگی نمی‌شود حداقل درباره پیشنهادها بحث و تبادل نظر شود. این‌طور نیست که هرچه شورایاران می‌گویند همان اعمال شود، اما نظر آنها در فرایند تسهیل‌سازی باید به کار گرفته شود. به عقیده من انتخابات، یعنی مطالبه کردن. نماینده مردم بودن الزاماتی دارد که اگر فراهم شود، شورایاری در کارش موفق‌تر خواهد بود. شورایاری باید بودجه‌ای داشته باشد که بتواند بعضی از برنامه‌ها را در محله و منطقه پیش ببرد. به عقیده من شورایاران دغدغه محله‌شان را دارند و در طول این سال‌ها با تجربه‌هایی که به دست آورده‌اند، می‌توانند اثرگذار باشند. اما موضوع دیگری که شورایاران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، این است که آیا نگاه به شورایاران به‌عنوان نماینده اجتماعی است یا نماینده تخصصی؟ در اینجا باید گفت که اگر شورایارها متخصص هم باشند، اما فعالیت اجتماعی نداشته باشند، نمی‌توانند در محله تأثیرگذار باشند. موضوع بعدی موازی‌کاری شورایاری‌ها، هیئت امنای مساجد و مدیریت محله است. وقتی این شبکه‌ها به‌طور موازی کار می‌کنند، دیگر شبکه شورایاری قدرت پیدا نمی‌کند.
سیامک صدیقی- فعال حوزه رسانه
تقویت مطالبه‌گری در شورایاری‌ها
شوراها از سال ۱۳۷۷ به بعد تشکیل شدند و از همان ابتدا این ساختار دچار ضعف‌هایی بوده که باید اصلاح می‌شد تا امروز با این سؤال مواجه نشویم که شورایاری را برای چه‌کاری می‌خواهیم؟ این نوع نگاه به بحث شورا و ساختار قدرت در شورا ۲ ایراد مهم دارد؛ اول اینکه شوراها در نقش منتقد ظاهر شده‌اند در حالی که آنها باید مطالبه‌گر خواسته‌های به‌حق اهالی محله باشند. بعد از اینکه به ماهیت و اثرگذاری شورایاری‌ها رسیده‌ایم باید آن را تقویت کنیم. نکته بعد اینکه مصوبه‌ای به‌عنوان مدیریت محله وجود ندارد. ایجاد مدیریت محله در شهر تهران یک نوع موازی‌کاری بود که در دوره‌های گذشته اتفاق افتاد و همین باعث تضعیف شورایاری‌ها شد. موضوع بسیار مهم دیگر اینکه، شورایاران رسانه مستقل ندارند. اخبار آنها فقط در رسانه ویژه شورایاری منعکس می‌شد که الان کمرنگ‌تر شده است. امروز ساختار بسیار بزرگی به نام پرتال محله‌ها تهران را در اختیار داریم، اما در اختیار شورایاری‌ها قرار نمی‌گیرد؛ درصورتی که این پرتال ساز و کار شورایاری‌ها را تقویت می‌کند و شورایاران را قادر می‌سازد. در رسانه‌های محلی با اهالی حرف بزنند.
نظر شما