مدیریت نادرست در مصرف آب را هم باید به این شرایط اضافه کرد. در چنین اوضاعی بحران کمآبی بیش از هر زمان دیگری خود را نشان میدهد و نتیجهاش را میتوان در قطعیهای مکرر آب شرب در برخی شهرها و روستاها دید، اگرچه با توجه به بارشهای مکرر از شروع سال آبی ۹۸-۹۷ شرایط در حال تغییر و دگرگونی است.
- به صنایع آببر مجوز نمیدهیم
در چنین شرایطی که کشور و البته برخی استانها از جمله گلستان دچار بحران کمآبی است و بعد از حدود ۱۵ سال، ترسالی را تجربه میکنند، توسعه صنعتی نیز چالشهایی به وجود آورده است. مجوز احداث صنایعی که نیاز آبی بالایی دارند طبق گفتههای «عیسی کلانتری» رئیس سازمان حفاظت محیطزیست، ممنوع شده است. وی در اینباره گفته است: نباید هیچ بار جدیدی بر بیلان آبی کشور اضافه کنیم و از این پس به هیچ صنعت آببری در مناطق بیآب یا کمآب کشور مجوز نمیدهیم.
بحران کمآبی با گلستان که طی سالهای اخیر خشکسالیهای متعددی پشت سر گذاشته و از طرفی در سال آبی جاری هم ذخیره سدهای آن نسبت به مدت مشابه سال قبل ۳۵ درصد کاهش را نشان میدهد، غریبه نیست. چند سالی است که با تغییر رویکردها در استان، صنعت به عنوان یک پیشران مورد توجه قرار گرفته، اما مسئولان عمدتا از صنایعی سخن میگویند که آببر بوده و با شرایط کنونی استان ایجاد آنها شاید چندان معقول و منطقی به نظر نرسد. برخی از کارشناسان به دلیل مشکلات کمآبی که گریبانگیر استان شده، اجرای طرحهایی مانند کارخانه فولاد و احداث شهرک صنعتی متالورژی را چندان موفق نمیدانند، اما برخی مسئولان و صاحبنظران هم معتقدند گلستان ظرفیتهایی مانند دریای خزر دارد که میتوان با بهرهگیری از آنها، چنین صنایعی را در برخی مناطق مستقر کرد.
- مشکلی برای تامین آب در بخش صنعت وجود ندارد
کارشناس حفاظت و بهرهبرداری از منابع آبی در اینباره میگوید: سهم بخش صنعت در کل کشور ۲ درصد آب استحصالی بوده و در استان هم این میزان ۲ تا ۳ درصد است. البته به این معنا نیست که این میزان آب در حال استفاده بوده بلکه میزان آبی است که برای صنعت کنار گذاشته شده است. به عنوان نمونه در سد گلستان ۵ میلیون مترمکعب آب را برای صنعت پیشبینی کردیم، اما صنعتی شکل نگرفته که بتواند از آن استفاده کند.
«سیدمحسن مهدوی» ادامه میدهد: برای اینکه آب مورد نیاز بخش صنعت تامین شود، از سال ۸۶ تاکنون تخصیص جدید آب برای بخش کشاورزی نداشتیم. بخشی از آب باقیمانده را هم برای صنعت و شرب که هر دو لازم است در نظر گرفتیم. به طور کلی در هر نقطهای که صنعتگر وارد شود، ما این امکان را داریم که به سرمایهگذار اجازه دهیم تا یک چاه کشاورزی خریداری کند و پس از تغییر نام آن را مسدود میکنیم تا در نقطهای که میخواهد صنعت مستقر شود چاه دیگری حفر شود.
وی بیان میکند: در سدهایی مانند گلستان، بوستان، نگارستان و حتی نرماب که در حال ساخت است بخشی از آب ذخیره شده را برای بخش صنعت در نظر گرفتهایم. به این ترتیب آبی که مهار میشود برای استفاده صنعت و از جمله برخی از صنایع بزرگ پیشبینی شده است، اما در صنایعی که خیلی آبطلب باشند مانند فولاد و متالورژی قصد داریم روی شیرینسازی آب دریا کار کنیم. مهدوی میگوید: سرمایهگذارانی هم هستند که تمایل دارند تاسیسات آب شیرینکن را در کنار دریای خزر مستقر کنند. با این کار آب مورد نیاز صنایعی که در منطقه ویژه اقتصادی یا منطقه آزاد تجاری مستقر میشوند، تامین خواهد شد. اگر این الزامات فراهم شود و همهچیز براساس برنامهریزی پیش برود، مشکلی در زمینه تامین آب این صنایع نخواهیم داشت.
- گلستان جزو استانهای ممنوعه نیست
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان هم اظهار میکند: ممنوعیت صدور مجوز برای صنایعی که نیاز آبی بالایی دارند در مناطق درگیر با بحران کمآبی مربوط به امسال نیست بلکه ۴ سال است این ممنوعیت اعمال میشود. «حسینقلی قوانلو» ادامه میدهد: محیطزیست برای ایجاد صنایع آببر تنها در سواحل جنوبی کشور و استانهایی مانند گلستان که در حاشیه خزر قرار گرفتهاند، مجوز صادر میکند. وی با بیان اینکه گلستان جزو استانهای ممنوعه برای ایجاد صنایع آببر نیست، میگوید: بین ۳ استان شمالی کشور، گلستان شرایط مطلوبتری برای استقرار این صنایع دارد و اراضی ساحلی آن مناسب برای این کار است. از سوی دیگر حدود ۱۸۰ هزار هکتار زمین لم یزرع در شمال استان وجود دارد که باید از این ظرفیت برای توسعه صنعتی استفاده کرد.
- اجرای طرحهای آبشیرینکن
قوانلو در مورد راهکارهای این مساله توضیح میدهد: اجرای طرحهای آبشیرینکن در سواحل یکی از راهکارهاست که در اینباره مذاکراتی با مپنا انجام شده است و میتوانیم از آب خزر برای صنایع استفاده کنیم. هرچند مسئولان معتقدند با وجود کمآبی در استان استقرار صنایعی مانند فولاد، این بحران را تشدید نمیکند، اما برخی کارشناسان هم هستند که میگویند استقرار این صنایع میتواند فشار مضاعفی بر بدنه آبی استان وارد کند. آنان معتقدند اجرای طرحهای آب شیرینکن گرچه میتواند این مشکل را تاحدودی برطرف کند، اما هزینه تولید و انتقال آب چندان صرفه اقتصادی ندارد. در شرایطی که شهرها و روستاهای استان حتی در مناطق ساحلی درگیر کمآبی هستند، اجرای طرحهای آب شیرینکن برای تامین آب شرب میتواند موثر باشد.
نظر شما