متصدیان سرگرم پر کردن باک خودروها و شست‌وشو و معاینه فنی آنها هستند. یک طرف قوطی‌های روغن روی هم چیده شده و آن طرف یک نفر با یک جاروبرقی بزرگ داخل خودروها را تمیز می‌کند.
موجد نعیمه که زنی است ریزجثه و پرانرژی با یک لباس کار زیتونی کهنه و چکمه‌های لاستیکی سبزرنگ و کلاه کپی در حال تمیز کردن درون و بیرون یک کامیون کوچک سفیدرنگ است.
او 32 سال دارد و یک سال است که در این پمپ بنزین مشغول به کار شده و هر روز غیر از جمعه های از 8 صبح تا 7 شب کار می‌کند. مدرک عکاسی و کامپیوتر دارد، ولی نتوانسته با آن شغلی برای خودش پیدا کند و ناچار در پمپ بنزین مشغول به کار شده. می‌گوید: نمی‌دانستم مسئول اینجا خانم است و برای همین معطلش نکردم.
نعیمه متاهل و صاحب دو فرزند است ومثل شوهرش ماهی 100 هزار دینار ـ 1470 دلار ـ درآمد دارد، ولی علاوه بر آن انعام هم می‌گیرد. با خنده می‌گوید: «من بیشتر از همسرم پول در می‌آورم و هر روز صبح 200 دینار بابت سیگار و ناهار به او می‌دهم.
کلیشه‌های سنتی جنسیتی رایج در جهان عرب در الجزایر در حال دگرگونی است و از پایان جنگ داخلی خونین بین اسلامگرایان و دولت در آغاز هزاره جدید، الجزایر دستخوش تحولات فراوان شده است. شمار دختران در مقطع دبیرستان از شمار پسران بیشتر است و تقریبا 61 درصد از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها را زنان تشکیل می‌دهند. به گفته زینب بن زیته، روزنامه‌نگار: «تحصیل تنها دریچه زنان به دنیای خارج است.» زنان هرچقدر تحصیل‌کرده‌تر باشند استقلال بیشتری به دست می‌آورند.
دولت الجزایر از طریق آموزش‌های دانشگاهی و ایجاد شغل، از این نوع مشارکت زنان حمایت می‌کند و درواقع بزرگ‌ترین نهاد استخدامیِ کشور، خود دولت است.
فاتحه برای یک شرکت دولتی کار می‌کند، آن هم در پستی که در جهان عرب به هیچ وجه برای یک زن معمول نیست. او 6 سال است که رئیس یک ایستگاه راه‌آهن در مرکز الجزیره است و حدود 107 نفر زیر دست او کار می‌کنند که از این تعداد 7 نفرشان زن هستند. او هر روز ورود و خروج 80 قطار را در ایستگاهش هماهنگ می‌کند و معمولا روزانه 10 ساعت کار می‌کند.
فاتحه هم فارغ‌التحصیل دانشگاه است. او در رشته بیوتکنولوژی مدرک گرفت و خیلی زود در یک شرکت تولید مواد غذایی شغلی پیدا کرد و 3 سال در آنجا کار کرد تا اینکه شرکت ورشکست و فاتحه بیکار شد. وقتی نتوانست شغلی مرتبط با تخصصش پیدا کند با شرکت راه‌آهن که برای استخدام زنان تحصیل‌کرده آگهی داده بود تماس گرفت.
هم‌اکنون 14 نفر از روسای ایستگاه‌های راه‌آهن در الجزایر زن هستند که 5 نفر از این تعداد در پایتخت کار می‌کنند. شرکت راه‌آهن از زنان در جایگاه‌هایی مثل لکوموتیوران، تعمیرکار و ناظر فنی نیز استفاده می‌کند.
فاتحه می‌گوید: «ما حقوقی برابر با مردان داریم و می‌توانیم درست به اندازه مردان مسئولیت قبول کنیم.» او نمونه کامل یک زن شاغل است: مجرد، جاه‌طلب و باهوش. راحت لبخند می‌زند و رک و راست به نظر می‌رسد و در عین حال اقتدارش را نیز حفظ می‌کند. می‌گوید: «من از موقعیت خودم راضی‌ام و می‌خواهم مدارج ترقی را در شرکت طی کنم. هدفم این است.»
شغل لیلا حموده، 35 ساله، نیز برای یک زن ساکن یک کشور عربی شغلی غیرعادی است. او 14 سال است که عضو یک یگان ویژه پلیس است و درواقع تنها زن حوزه خود محسوب می‌شود.
اونیفرم سورمه‌ای‌رنگ یگان ویژه را می‌پوشد، کلاه آبی به سر می‌گذارد و اسلحه کمری می‌بندد. او که مادر دو فرزند است می‌گوید هیچ‌وقت به خاطر زن بودنش مشکلی پیدا نکرده و معمولا بالاترین امتیازات را در میدان تیر کسب کرده و عضو گروه محافظان رئیس‌جمهور نیز بوده است.
در قانون اساسی الجزایر بر تساوی حقوق زن و مرد تاکید شده، اما در قانون خانواده که از سال 1984 به اجرا درآمده نشانی از این مسئله دیده نمی‌شود.
به گفته نادیا آیت زای، وکیل و کارشناس حقوق زنان: «در محیط بیرون زنان به حقوقشان توجه دارند، ولی در خانه به جایگاه درجه دوم خود تن می دهند.»
زنان در الجزایر از سال 2005 از حق درخواست طلاق برخوردار شده‌اند، اما هنوز بدون اجازه ولیّ مرد خود نمی‌توانند ازدواج کنند. طبق قانون خانواده زنان همچنان صغیر محسوب می‌شوند.
آیت زای می‌گوید: «ما در حال حرکت به سمت یک جامعه مدرن هستیم ولی این موضوع همه جا نمود ندارد چون ما هنوز گرفتار کشمکش بین سنت و مدرنیته‌ایم.»
www.spiegel.de
31 ژانویه2008
