وی پایه‌گذار طنز سیاه است؛ خودش می‌گوید: وقتی کاریکاتور ژورنالیستی و روزنامه‌ای نباشد، طنز گرافیکی است که عملاً در کنار نقاشی و گرافیک قرار می‌گیرد؛ طنز گرافیک همان طنز سیاه است.
شهیدی باور دارد، طنز سیاه فضاهای کافکا و هدایت دارند، فضاهای کابوس‌دار؛ یعنی انسان در قلمرو کابوس؛ تعریف دیگرش هم روایت کاریکاتور در عرصه سورئالیسم است.
این هنرمند معمار و کاریکاتوریست، تراژدی مطلق و فضاهای هولناک و مضحکه مطلق را در منتهای این عرصه می‌داند و می‌گوید: تراژدی هولناک تنهایی و رنج بیهوده انسان که اساس اندیشه خیام نیز هست و همیشه مبنای کارم بوده با انتهای دیگر آن، شرایط مسخ شده و غیرطبیعی را به‌نمایش می‌گذارد.
هنر کاریکاتور با روزنامه به ایران آمد و کاریکاتورها با مضامین انتقادی – اجتماعی طنزآمیز راه تازه‌ای را برای نقد مسائل اجتماعی گشودند. این هنر که در بستر طنز عامیانه متولد شده بود، در جامعه ما نیز خیلی سریع با استقبال مردم روبه‌رو شد.
در سال‌های میانی دهه 40 شمسی در کنار کاریکاتورهایی که همراه با شرح و زیرنویس در مطبوعات چاپ می‌شد، آثاری از هنرمندان طراح با مفهوم طنز، اما به شیوه‌ای تازه مطرح شد که راه آنها را از کاریکاتورهای مطبوعاتی همراه با شرح و تفصیلات جدا می‌کرد.
این رویکرد تازه که کاریکاتور بدون شرح نام گرفته بود و بیشتر با همین عبارت کوتاه معرفی می‌شد، پیش‌درآمدی برای ورود هنرمندان این رشته جذاب به مقوله طرح‌های طنزآمیز متفاوتی بود که تحت تاثیر طراحان برجسته‌ای همچون رونالدو توپور 1، گورمولن 2 و برادهلند 3، خلق می‌شدند.
در آن دوره و در سایه این تاثیرپذیری‌ها، موج تازه‌ای از طراحان طنزاندیش در عرصه هنر کاریکاتور ایران به وجود آمدند. «داوود شهیدی» طراح و کاریکاتوریست معاصر که این روزها مجموعه‌ای از تازه‌ترین آثارش در موزه نمایشگاه «مان هنر نو» به نمایش درآمده، متعلق به همین دوره است.
شهیدی که فارغ‌التحصیل رشته معماری است، چنان که خود می‌گوید، نخستین آثارش را در 3دهه پیش با تاثیرپذیری از طرح‌ها و کاریکاتورهای هنرمندان بزرگ فرانسه به ویژه شاوال 3 و بوسک 4، پدید آورد، اما به مرور و با بهره‌گیری از فضاهای بومی به یکدستی فرم و تکنیک دست یافت.
شهیدی در آثارش که به طنز ترسیمی سیاه شهرت یافته، با در هم آمیختن واقعیت و خیال و گاهی نیز فرا روی مرزهای منطقی، به دغدغه‌های ذهنی آدمی می‌پردازد.
اثر معروف شطرنج‌باز که از آثار اولیه هنرمند است، ترکیب‌بندی، ریزنگاری و تزئینات ظریفی به همراه دارد. شهیدی و دیگر پدیدآورندگان این آثار همواره طنز ترسیمی را فراتر از موضوعات روزمره و با نگاهی فلسفی جست‌وجو کرده‌اند.
این آثار در آغاز مخاطبان خاصی داشت و برای طیف وسیعی از مردم قابل درک نبود، اما امروزه که هنر گرافیک در زندگی روزمره شهروندان نمود بیشتری دارد، آثار این گروه از طراحان طنزاندیش نیز طرفداران بیشتری پیدا کرده است، به ویژه که انسان عصر ارتباطات مقوله طنز و از جمله طنز ترسیمی را با نگاه ژرف‌تری بررسی می‌کند.
در تازه‌ترین آثار شهیدی در موزه مان هنر نو، ترکیب‌بندی‌های ساده و پرعمق، نوخواهی و بدعت‌گذاری‌های جذاب که محصول مکاشفه ذهنی هنرمند هستند، به دید می‌آیند. در این آثار، او از دست‌نوشته‌ها، دیالوگ‌ها و شهود برای شناخت بیشتر مفاهیم یاری گرفته است.
در طرح‌های شهیدی، خط، نقشی تعیین‌کننده دارد.
او در آثارش از رنگ نیز بهره می‌برد، اما خط‌هایش در نهایت سادگی و در اوج پختگی بر بافت کاغذ می‌نشینند. ترکیب‌بندی و چهره‌گشایی در آثار شهیدی، شیرینی و جذابیتی کودکانه دارند و این از امتیازات مهم کار او است؛ همچنان که، هنر کاریکاتور از آغاز پیدایش، با این ویژگی همراه بوده است.
اجرای طرح‌های کمیک بر بافت نمد از تازه‌ترین ابتکارات شهیدی است و نمایشگاهی از این آثار هنرمند در پاییز گذشته برپا شد. شهیدی عنوان « نمداتور» را برای کاریکاتورهای نمدی‌اش برگزیده است.
پی نوشت:
1 و 2. Gour melen, Roland Topor هنرمندان معروف کاریکاتوریست فرانسه.
3. Brad holand کاریکاتوریست و طراح برجسته آمریکایی.
3 و 4. Bosk, Shaval.
