پنجشنبه ۱۱ بهمن ۱۳۸۶ - ۱۵:۲۴
۰ نفر

سعید مروتی: مسعود جعفری‌جوزانی در طول بیش از 2 دهه فعالیت در سینما، بیش از هر چیز سیمای فیلمسازی با وقار را از خود ترسیم کرده است؛ سیمای فیلمسازی که از حاشیه پرهیز می‌کند

و می‌‌کوشد تا اگر حرفی هم برای زدن هست، آن را به خود متن بسپارد. او جزو اولین نسل فیلمسازان جوان پس از انقلاب است که با ساخته‌هایش سنگ بنای سینمای نوین ایران را گذاشتند. «جاده‌های سرد» اولین ساخته بلند جوزانی، جزو اولین فیلم‌های سینمای پس از انقلاب است که امکان حضور در جشنواره‌های بین‌المللی را پیدا می‌کند و در واقع جزو اولین سفیران فرهنگی ایران پس از انقلاب در محافل جهانی است.

مضمون انسانی و تم مقابله انسان و طبیعت و پرداخت ساده «جاده‌های سرد»، در «شیر سنگی» جای خود را به روایتی کلاسیک داد که بیشتر به وسترنی بومی شده شباهت داشت، از معدود فیلم‌های ستایش شده دهه 60، که هنوز هم سرپاست و دیدنی.

«در مسیر تندباد» در تداوم تجربه «شیر سنگی»، بیشتر به سنگی می‌ماند که از فرط بزرگی برداشته نشده است. فیلمی که از لحظه‌های خوبی برخوردار است ولی آن‌قدر اتفاق و حادثه و شخصیت دارد که خیلی وقت‌ها سررشته کار از دست فیلمساز هم رها می‌شود.

«یک مرد، یک خرس» هم محصول دورانی است که جوزانی به سینمای کمدی گرایش پیدا کرده بود. دورانی که او کوشید تا با ساخت «یک مرد، یک خرس» و نویسندگی و تهیه «سایه خیال»، شکل دیگری از خنداندن را در سینمای ایران باب کند. منتها شکست تجاری این فیلم‌ها، مانع از تحقق چنین هدفی شد.

جوزانی «دل و دشنه» را در زمانی کارگردانی کرد که ساخت فیلم‌های اکشن در دستورکار فیلمسازان زیادی قرار گرفته بود.

تفاوت «دل و دشنه» با دیگر اکشن‌های آن دوره را باید در اشراف و تسلط جوزانی به ابزار دانست و اینکه این هم کوششی دیگر در آزمودن قالب‌های سینمای وسترن در فضای ایرانی است. به همین دلیل «دل و دشنه» تنها در صرف حادثه‌پردازی با اکشن‌های دوره خودش شباهت پیدا می‌کرد.

ویژگی بارز آثار جعفری‌جوزانی را می‌توان نوعی دلمشغولی برای بومی کردن قواعد ژانر دانست.آخرین ساخته سینمایی جوزانی «بلوغ» درست در بحبوحه رویکرد سینمای ایران به مضامین ملتهب اجتماعی – سیاسی ساخته شد و با وجود آنکه رویکردی اجتماعی‌نگر در آن به چشم می‌خورد، به واسطه فاصله گرفتن از فضای شعارگونه و ژورنالیستی، مورد توجه قرار نگرفت.

در حالی که «بلوغ» یک اثر اجتماعی پالوده و خوش‌ساخت بود که نگاه چند وجهی و کلان‌نگر سازنده‌اش را بازتاب می‌داد.با شکست تجاری «بلوغ»، جوزانی جذب تلویزیون شد.

او سال‌‌هاست که دیگر در سینما فعالیتی ندارد و به شدت درگیر سریال عظیم «در چشم باد» است. یک مجموعه تاریخی بسیار دشوار که جوزانی کوشیده در کارگردانی آن، از چیزی کم نگذارد.

این سینماگر که فجر امسال برنامه نکوداشتی برایش تدارک دیده شده چه در فیلم‌هایی که کارگردانی کرده و چه در آثاری که به تهیه‌اش پرداخته همواره کوشیده تا در مسیر سینمایی فرهنگی حرکت کند.

جوزانی سلیقه و دید سینمایی خوبی دارد. سلیقه‌ای که نشانه‌هایش را می‌توان در کارگردانی «شیر سنگی» و «بلوغ» و تهیه آثار متفاوتی چون «ناصرالدین شاه آکتور سینما»، «سایه خیال» و فیلم مهجور «چشم‌هایش» مشاهده کرد.

او که در دهه 60، مسیر هموارتری برای فعالیت داشت، جزو آن دسته از فیلمسازانی بود که با تغییر شرایط اجتماعی – فرهنگی در دهه 70، تا اندازه‌ای از متن به حاشیه رانده شد و جوزانی با روحیه و منش خاص‌اش صرفاً کوشید تا به تجربه‌هایش اقتدار بخشد.

او که امسال 60 ساله شده است تنها 6 فیلم بلند سینمایی در کارنامه دارد که این فیلم‌ها هم حاصل 23 سال فعالیت او در سینماست

Morovati@hamshahri.org

کد خبر 43134

پر بیننده‌ترین اخبار سینما

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز