استان ایلام دارای ۶۴۰ هزار هکتار جنگل است که ۹۰ درصد از آن را درختان بلوط تشکیل می‌دهد و همین عامل باعث شده این استان یکی از مناطق مهم جانوری و گیاهی کشور باشد.
سال‌هاست جنگل‌های بلوط استان با مشکلاتی نظیر خشکسالی، آتش‌سوزی، خشکیدگی و ... مواجه هستند و همین عوامل باعث شده علاوه بر تخریب جنگل‌های استان، حیات گونه‌های جانوری مثل سنجاب نیز در خطر باشد.
سنجاب ایرانی یکی از گونه‌های جانوری در استان ایلام است که با زیست در جنگل‌های زاگرس به حیات درختان بلوط کمک می‌کند اما این روزها زنگ خطر برای انقراض سنجاب به صدا درآمده است.
سنجاب ایرانی در ایلام لقب سنجاب بلوط کار به خود گرفته است، این گونه شاخص سلامت جنگل‌های بلوط است یعنی در هر جایی که این گونه وجود داشته باشد آن جنگل از سلامت کامل برخوردار است.
حالا چند سالی است که یک سری اتفاقات ناخوشایند باعث شده تا این حافظان کم حافظه جنگل‌های بلوط با خطر انقراض رو به رو شوند.
البته دردسرهای سنجاب فقط به این بلاها ختم نمی‌شود و افراد سودجویی هم هستند که برای اسارت گرفتن این پستاندار دست به هر کاری می‌زنند از سوزاندن درختان بلوط گرفته تا تبری که قطع زاگرس را نشانه گرفته است.
گونه‌ای که در بازار مشتریان خاص خود را دارد، با قیمت‌های هنگفت و میلیونی هم خرید و فروش می‌شود.
سنجاب نقش مهمی در حفظ و احیای جنگل‌های بلوط دارد
یکی از محیط‌بانان محیط زیست استان ایلام گفت: غذای اصلی سنجاب ایرانی دانه‌های بلوط است، محل زندگی آن هم معمولا درختان کهنسال بلوط است.
رضا نصرالهی افزود: سنجاب ایرانی علاوه بر تغذیه از میوه درختان بلوط، نقش مهمی در حفظ و احیای این جنگل‌ها ایفا می‌کند.
وی تصریح کرد: از ویژگی‌های سنجاب ایرانی ذخیره کردن دانه‌های بلوط در زیر خاک است که معمولا به امید این که زمستان فصل بی‌غذایی است از این دانه‌ها استفاده کند و هنگام زمستان معمولا جای بسیاری از دانه‌ها را فراموش می‌کند و همین امر باعث می‌شود که در فصل بهار این دانه‌ها جوانه زده و نهال‌های جدید بلوط را ایجاد کنند.
مهم‌ترین دلایل انقراض سنجاب
رئیس اداره نظارت بر حیات وحش اداره کل محیط زیست استان ایلام گفت: از مهم‌ترین عوامل تهدید گونه سنجاب ایرانی می‌توان به آتش‌سوزی جنگل‌های بلوط، خشکسالی و از همه مهم‌تر حضور افراد به عنوان تفرج از جنگل‌های منطقه اشاره کرد که با ایجاد سر و صدا در منطقه مهم‌ترین فاکتور امنیت زیستی آنها را به هم بزنند.
اکبر محمدزاده افزود: با توجه به این که شهرستان ایلام فاقد فضای سبز کافی در داخل شهر است و سرانه فضای سبز مردم بسیار پایین است، بنابر این منابع طبیعی با هم‌اندیشی و همفکری کارشناسان منطقه جغاسبز را به عنوان پارک جنگلی انتخاب کردند تا مردم از آن استفاده کنند.
طرح حفاظت ویژه از سنجاب ایرانی انجام می‌شود
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان ایلام نیز گفت: اداره محیط زیست استان در راستای حفاظت از تنوع زیستی و جانوری استان برنامه حفاظت ویژه‌ای را برای سنجاب ایرانی در سال آینده در نظر دارد.
اسدالله هاشمی افزود: به دنبال این هستیم که این طرح را کارگروه آمایش سرزمین استان تصویب کنیم و یک برنامه حفاظتی اختصاصی در شورای برنامه‌ریزی استان برای ۵ سال آینده‌ی این گونه جانوری در استان طراحی شود.
وی با اشاره به این که در استان ایلام گونه‌های دیگری مثل خرس قهوه‌ای و پلنگ نیز نیازمند حفاظت بیشتر هستند، گفت: تنوع زیستی و جانوری در استان بسیار بالاست و برای حفاظت این گونه‌ها مردم هم باید همکاری کنند.
هاشمی افزود: فرهنگ‌سازی برای حفاظت از گونه‌های جانوری استان که تعدادی از آنها حتی در کشور هم کمیاب هستند، ضروری است و محیط زیست با آموزش‌های لازم سعی دارد برای حفاظت این گونه‌های جانوری اقدام کند.
مدیر کل حفاظت محیط زیست استان ایلام بیان داشت: طی سال‌های گذشته متاسفانه صدمات زیادی به حیات وحش استان به دلایل مختلفی از جمله شکار وارد شده است.
با توجه به کم شدن جمعیت سنجاب‌ها در جنگل‌های استان ایلام اجرای طرح حفاظت از سنجاب می‌تواند این گونه زیبا و باارزش را از خطر انقراض نجات دهد.
استان ایلام دارای ۳۰۰ گونه جانور مهره‌دار و ۲۰۰ گونه پرنده است و بیش از ۱۴۰ هزار هکتار از جنگل‌ها و مراتع استان تحت حفاظت محیط زیست قرار دارند.
وجود جنگل‌ها و گونه‌های متنوع جانوری در استان ایجاب می‌کند امکانات و اعتبارات بیشتری برای حفاظت از آنها تخصیص داده شود، این استان به واسطه همین جنگل‌ها به عروس زاگرس شهرت گرفته است.
نظر شما