حجةالاسلام والمسلمین عبدالحسین معزی که در این خبرگزاری حضور یافته بود، در گفتگو با خبرنگار سرویس گفت‌وگوی ادیان و تمدن‌های خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) بر لزوم تدوین قوانین جهت برخورد با توهین‌کنندگان به ادیان تأکید کرد و گفت: در غیر این صورت زندگی مسالمت‌آمیز انسان‌ها در غرب با یکدیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.
مراکز اسلامی محل عبادت، آموزش و گسترش دین
به گزارش ایسنا حجةالاسلام معزی در تشریح و تبیین فعالیت‌های مراکز اسلامی در خارج از کشور، گفت:« مراکز اسلامی که در اروپا از آن یاد می‌شود شاید همان مرکز به معنای معبد یعنی محل عبادت و آموزش دین باشد که پس از مدتی محل گسترش دین نیز به شمار می‌رود و بعد از آن می‌توان از آن به عنوان محل ارتباطات مسلمانان هم یاد کرد.»
نماینده ولی فقیه در انگلیس ادامه داد: « مرکز اسلامی در مرحله اول یعنی یک معبد، در مرحله دوم یک آموزشگاه و در مراحل بعدی یک باشگاه است؛ جایگاه ارتباطی و رسانه‌یی با دنیا در حد قدرت و توان خود و همچنین در جایگاه خدمات اجتماعی و دینی که بدون مخاطب این اقدامات و فعالیت‌ها بی‌معناست.»
وی همچنین نیاز مهاجران به عبادت و آموزش مسائل دینی به فرزندان را از جمله عوامل پیدایش مراکز اسلامی خواند و درباره دیگر ضرورت‌های ایجاد مراکز یادآور شد:« پس از جنگ جهانی دوم عده‌ای از مسلمانان به اروپا مهاجرت کردند؛ چرا که اروپا در دوران جنگ ویران شده بود و نیازمند بازسازی و حضور کارگران ارزان‌قیمت بود ـ که البته تعدادی ایرانی مهاجر هم در میان‌شان بود که این تعداد بسیار اندک بود و باید این مساله به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد ـ در این میان مسلمانان وارد اروپا شدند و فعالیت‌های مربوط به بازسازی را آغاز کردند. وقتی برای کار دور هم جمع شدند و موقع نماز خواستند نماز به پا دارند جایی را به عنوان مسجد بنا کردند و در آن به عبادت پرداختند. پس از آن با زاد و ولدهای موجود اقدام به ساخت مدرسه برای فرزندانشان کردند و بعد از آن هم از آن برای آن که فرزندان از دین و آیین پدران‌شان باز نمانند مکتب‌خانه‌هایی را ایجاد کردند تا در آن به خواندن قرآن بپردازند.»
وی ادامه داد:« به تدریج نیازهای جامعه موجب حضور و پیدایش عاقد، غسال‌خانه، برپایی نماز میت، گورستان و غیره شد و به این ترتیب اسلام در اروپا رشد یافت. اروپایی‌ها هم گمان می‌کردند مسلمانان تنها کارگری بیش نیستند؛ بنابراین مکان‌هایی را برای نماز، مدرسه و غیره به آنها اختصاص دادند، اما پس از بازسازی اروپا، آنها دیدند که مسلمانان از کشورشان خارج نشدند و به دنبال اقامت دائم هستند. از طرفی نرخ رشد جمعیت اروپایی‌ها در حال حاضر زیر صفر است و سطح ازدواج و زاد و ولد آنها بسیار پایین؛ اما در این میان مسلمانان از آن جا که زاد و ولد را امر ثوابی می‌دانستند به این امر اهتمام ورزیدند و به این ترتیب تعداد آنان افزایش یافت.»
رئیس مرکز اسلامی انگلیس در لندن با بیان اینکه جمعیت مسلمانان در اروپا در سال 2000 بسیار بیشتر از سال 1950 زمان ورود آنها به اروپا بود، گفت:« پس از فروپاشی اروپای شرقی مسلمانان این بخش نیز به مسلمانان اروپای غربی پیوستند و جمعیت آنها چندین برابر شد و کم‌کم مطالبات مسلمانان و فرزندان آنها نیز افزایش یافت.»
وی تصریح کرد:« مراکز اسلامی در ابتدا برای رفع نیازهای مهاجران مسلمان در اروپا ایجاد شد و درباره مراکز اسلامی ایران در اروپا نیز می‌توان گفت که پس از پیروزی انقلاب سفارتخانه‌ها به مراکز دفاع از انقلاب اسلامی و پراکندن اندیشه انقلاب تبدیل شدند. بلافاصله پس از شروع جنگ این مراکز به محل دفاع از جنگ و برپایی راهپیمایی‌ها تبدیل شدند و پس از آن مساله جانبازان و مشکلات آنها، جمع‌شدن ایرانی‌ها برای خواندن دعاهای کمیل و عاشورا و غیره مطرح شد که عمدتاً سفارتخانه‌ها عهده‌دار آن می‌شدند.»
معزی در ادامه با اشاره به سابقه 10 ساله مرکز اسلامی انگلیس که توسط مقام معظم رهبری تاسیس شد، بیان کرد:« شرایط لندن و انگلیس شرایط ویژ‌ه‌ای نسبت به سایر کشورهای اروپایی است. روابط مسلمانان، وضعیت آنها و وضعیت حضور مسلمانان در انگلیس موجب شد تا مرکز اسلامی انگلیس تاسیس شود.»
نماینده مقام معظم رهبری در انگلیس به تأسیس یک مرکز اسلامی در زوریخ سوییس نیز اشاره کرد و گفت: «مشکلی اصلی این مرکز کمبود روحانی‌های مسلط به چند زبان است.»
وی تصریح کرد: «در انگلیس چند مرکز اسلامی وجود دارد و تلاش بر آن است روحانیون این مرکز دانشجو باشند تا در کنار درس‌خواندن با مردم نیز ارتبط داشته باشند. همچنین کالج اسلامی در انگلیس ایجاد شد که تاکنون دو دوره فارغ‌التحصیل دوره لیسانس داشته و دوره فوق لیسانس آن هم تصویب شده و قرار است امسال دانشجوی فوق لیسانس جذب کند. این کالج وابسته به دانشگاه میدل ایست انگلیس است که مدارک آن معتبر است و در حال حاضر تنها در رشته معارف اسلامی فعالیت دارد.»
معزی همچنین با اشاره به وجود حوزه علمیه در انگلیس اظهار داشت: «در این حوزه که وابسته به کالج اسلامی است تعداد 30 – 40 طلبه خارجی مشغول تحصیل هستند .این دانشجویان سلسله درس‌های حوزوی را در کالج می‌خوانند و دو سال در دمشق زبان عربی را فرا می‌گیرد و پس از آن نیز دو سال در ایران زبان فارسی و درس‌های سطح بالای حوزوی را می‌خوانند و پس از تحصیل 8 ساله و بازگشت به لندن مدرک فوق لیسانس در رشته معارف اسلامی و طلبگی دریافت می‌کنند.»
مرکز اسلامی لندن؛ محل ارتباطات مسلمانان
وی در ادامه این گفتگو خاطر نشان کرد:« مرکز اسلامی لندن محل ارتباطات مسلمانان است و اگر چه ریاست آن را نماینده مقام معظم رهبری در ایران بر عهده دارد،اما مرکز، یک مرکز انگلیسی است که مانند سایر مراکز انگلیسی هیچ وابستگی به دولت ایران به آن معنا ندارد. این مرکز همچنین عضو NGO های سازمان ملل است و مرکز مشاوره خانوادگی نیز به شمار می‌رود و تنها جایی است که از دولت انگلیس اجازه گرفته ازدواج رسمی انجام دهد اما طلاق در اروپا به دست دادگاه‌ها است؛ چون رفع مرافعه است و باید قاضی تصمیم بگیرد.»
وی بیان داشت:« در مرکز آموزش در سطح عموم انجام می‌شود. در طول هفته بیش از 20 کلاس در سطوح مختلف در مرکز برگزار می‌شود. از روخوانی قرآن برای کودکان تا تفسیر برای بزرگسالان. علاوه بر آن کلاس‌های معارف اسلامی به زبان انگلیسی در طول هفته برگزار و به طور کلی تمامی برنامه‌های مرکز به چهار زبان انجام می‌شود.»
معزی همچنین به تأسیس رادیو و تلویزیون اینترنتی باران اشاره کرد و افزود:« این تلویزیون به چهار زبان در طول 24 ساعت برنامه پخش می‌کند. علاوه بر آن چهار نشریه ماهیانه از سوی مرکز منتشر می‌شود که در آن مقالاتی به همراه تقویم اوقات شرعی به چاپ می‌رسد.»
اساس کار دولت‌های اروپایی؛ اسلام‌ستیزی و ترساندن مردم از اسلام
نماینده ولی فقیه در انگلیس هم چنین در پاسخ به این پرسش که آیا مرکز در انجام فعالیت‌های خود با مشکلی از سوی دولت انگلیس مواجه نمی‌شود، اظهار داشت:« ما در ابتدا خود را به عنوان یک بنیاد غیرانتفاعی دینی معرفی کردیم که اساسنامه دارد و بنیاد را به ثبت رساندیم؛ از این رو می‌توانیم در حوزه‌هایی که اجازه داریم فعالیت کنیم و به طور کلی هر فعالیتی در آنجا آزاد است. غربی‌ها ادعای دموکراسی و آزادی دارند و از یک سو مخالفت آشکاری با انتشار اسلام ندارند، اما از سوی دیگر اگر برنامه‌ای تا نیمه‌های شب به طول انجامد همسایگان می‌توانند شکایت کنند و یا روزنامه‌ها علیه ما مطالبی را می‌نویسند که موجب بروز مشکلاتی می‌شود و به این شیوه است که جلو انتشار اسلام را می‌گیرند. همچنین مطالب، مقالات، کتاب‌ها، سخنرانی‌ها و اقدامات دیگری هم علیه دین منتشر می‌کنند و انجام می‌دهند.»
رییس مرکز اسلامی لندن در ادامه تصریح کرد:« اساس کار این نیست که آنها در جای دیگری با مسلمانان مواجه شوند و در جریان اسلام‌ستیزی کاری می‌کنند که خود مردم بترسند و خواهان فعالیت نکردن مراکز اسلامی شوند.»
درگیر کردن فرقه‌ها؛ یکی از نقشه‌های ضد اسلام
وی همچنین با اشاره به فعالیت فعالان برخی گروه‌ها از جمله وهابیت در اروپا افزود: «گروه‌های وهابی در دانشگاه‌های اروپا فعالیت بسیاری دارند و دائما شبهاتی علیه شیعه مطرح می‌کنند. علاوه بر آن دامن زدن به مباحث فرقه‌ای و گروه‌ها و مذاهب اسلامی یکی از مسائلی است که برخی سعی دارند ما را درگیر آن سازند. در حال حاضر مساله فرقه‌یی یکی از مهمترین مسائل مطرح در دنیا به ویژه در اروپاست؛ البته اروپایی‌ها از یک سو سلفی‌ها، القاعده‌ای‌ها، تکفیری‌ها و وهابیون را استخوانی در گلو می‌دانند، اما به هر حال درگیر کردن فرقه‌ها یکی از نقشه‌های ضد اسلام است که باید گفت با اقدامات و فعالیت‌های ضداسلام و جلوگیری از نشر اسلام در غرب متفاوت است؛ البته کشورها هم با هم متفاوتند. مسائل امنیت ملی آنها تعریف خاصی دارد و می‌گویند که مثلا فلان حرکت شما مخالف امنیت ماست.»
اسلام دشمن فرضی غرب برای حفظ هویت خود
وی همچنین درباره منشاء اسلام‌هراسی در جهان غرب و این که آیا واقعه 11 سپتامبر منشاء آن است، بیان داشت:« بخشی از منشا اسلام‌هراسی به این دلیل است که وقتی مارکسیسم کمونیزم فرو می‌پاشد غرب باید برای نگهداری هویت خود دشمن فرضی ترسیم کند که این نظریه "هانتینگتون در بحران چالش‌ها و هویت آمریکا" است. این دشمن فرضی بعد از فروپاشی کمونیسم، اسلام است. اسلام در اروپا رشد پیدا می‌کند. با این رشد من معتقدم که تا سال 2050 جمعیت مسلمانان به بالای 100 میلیون نفر می‌رسد. با توجه به جمعیت اروپایی‌ها که در حال کاهش است می‌توان این طور برآورد کرد که یک سوم جمعیت اروپا را مسلمانان تشکیل می‌دهند.»
صهیونیست‌ها دشمن بزرگ اسلام
نماینده مقام معظم رهبری در انگلیس همچنین با اشاره به نوشته‌ی یکی از روزنامه‌های انگلیسی مبنی بر اینکه "فرداست که همه در اینجا باید حلال بخورند و چادر سر کنند و..." گفت:« آنها در کنار اقدامات‌شان مردم را از این امر می‌ترسانند که مسلمانان بمب منفجر می‌کنند. آنها اسلام را با آدم‌کشی، خشونت و شمشیر به مردم معرفی می‌کنند.»
وی در ادامه علت بیداری اسلامی در جهان اسلام را رشد اندیشه و مفاهیم اسلامی در اروپا دانست و تصریح کرد: « صهیونیست‌ها دشمن بزرگ اسلام هستند که نمی‌خواهند اسلام رشد یابد.»
حرف‌های مربوط به گفت‌وگوی ادیان باید به گوش مردم کوچه و بازار برسد
نماینده مقام معظم رهبری در انگلیس درباره نقش گفت‌وگوی ادیان در شرایط فعلی با توجه به اختلافات تاریخی میان اسلام و مسیحت نیز بیان داشت:« گفت‌وگو میان ادیان بسیار موثر است، اما حرف زدن در کنار هم و تبدیل آن به یک مقاله در یک کتاب و ارسال آن به کتابخانه موثر نیست. اگر حرف‌ها به رادیو، روزنامه و رسانه کشانده شود و مردم بفهمند و حرف‌ها به گوش مردم کوچه و بازار برسد، آنگاه گفت‌وگوها موثر هستند. گفت‌وگو در حدی خوب است که به مردم برسد؛ اگر این گفت‌وگوها در سطح دانشگاه، کتاب و نخبگان مطرح شود گر چه خوب است؛ اما همین دانشگاهیان و نخبگان بسیاری از چیزها را نمی‌دانند حتی حوزویون ما چیز زیادی از مسیحیت نمی‌دانند. آنها (مسیحیان) هم چیزی از ما نمی‌دانند. گفت‌وگوها در حد آشنا شدن بسیار موثر است.»
وی همچنین با اشاره به وجود رشته‌های ادیان در دانشگاه‌ها اظهار داشت:« در رابطه با مسائل اعتقادی در ادیان ابراهیمی ریشه‌های اشتراکی وجود دارد که ما می‌توانیم با هم وارد گفت‌وگو شویم. این گفت‌وگوها در دنیای امروز بسیار موثر است؛ چرا که پس از جریان فروپاشی مارکسیسم در اواخر قرن بیستم شاهد ظهور رویکرد به معنویت هستیم؛ یعنی جامعه غربی که به سمت مادیگری می‌رفت نمی‌تواند دیگر ادامه دهد؛ چرا که این امر ضد فطرت بشر است. مساله رویکرد به معنویت موجب می‌شود که اگر گفت‌وگویی صورت پذیرد در بسیاری از افراد تاثیرگذار باشد.»
وارد شدن به بحث ادیان و پرداختن به مسایل فقهی درست نیست
معزی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا در بحث گفت‌وگوی ادیان مباحث فقهی کنار گذاشته می‌شود، تصریح کرد:« فقه یکی از شاخه‌های سه‌گانه‌ای است که از ارکان اسلام است. اسلام اعتقاد، احکام و اخلاق است. ادیان هم همین طورند. اگر بخواهیم وارد گفت‌وگوی ادیان شویم و بحث فقهی انجام دهیم این امر درست نیست؛ چرا که فقه قصد رسیدگی به مبنا، جزییات و نوع استنباط را دارد. کلیاتی در میان ادیان مشترک هستند وگرنه این نیست که ما در گفت‌وگوی ادیان بحث کنیم که مسلمانان در نماز و ارتباط با خدا به فلسفه نماز نه فقه نماز برسند.»
وی ادامه داد:« این که ما در جلسه گفت‌وگوی ادیان به مباحث فقهی بپردازیم، باید اجلاس ویژه حقوقی برگزار کنیم و شاید در بحث گفت‌وگو به این زودی‌ها به این امر نرسیم؛ چون ابتدا باید مبانی اعتقادی خود از جمله خدا، پیامبر، کتاب، ارسال رسل و اخلاق را بررسی کنیم. اصل قضیه این است که تا قبل از 1964 کاتولیک‌ها معتقد بودند گفت‌وگو معنا ندارد.»
رییس مرکز اسلامی لندن،، در پاسخ به این پرسش که آیا برتری هر یک از ادیان نسبت به دیگری یکی از موانع پیش‌روی گفت‌وگو به شمار می‌رود، تصریح کرد:« گفت‌وگو گاهی برای اثبات است که مناظره نامیده می‌شود و گاهی هم برای اقناع. گاهی هدف از گفت‌وگو رسیدن به مشترکاتی است که حرکتی را شروع کنیم؛ مثلا بشر به معنویت رویکردی دارد و به فطرت بازگشته است. حال از این فرصت استفاده کنیم و بگوییم ما و مسیحیت به خدا اعتقاد داریم تا اندازه‌ای که می‌توانیم از خدا و مشترکات این امر سخن بگوییم. اینکه از جایگاه خود تنازل کنیم و بگوییم همه ما حقیم و تنها یک حق وجود ندارد شاید تجلیات مختلفی داشته باشد؛ اما تنها یک حق وجود دارد مثلا خورشید که یک حقیقت است اما نورافشانی‌اش در جاهای مختلف متفاوت است. آن چه هست این است که اقناع یکدیگر وجود ندارد. بحث این نیست که یک کشیش حرف ما را قبول کند. طی گفت‌وگو می‌توانیم به حضرت زهرا(س) و حضرت مریم (س) برسیم؛ اما این که بخواهیم طرف‌ها را حتما در گفت‌وگوها اقناع کنیم این یک مناظره است.»
منشا خشونت برخی گروه‌های اسلامی تعصب مسلمانان متعصب است
وی ادامه داد:« می‌توان در گفت‌وگوها به اخلاق بشری، کرامت انسانی، صلح ، عدالت‌خواهی، برادری و همزیستی مسالمت‌آمیز کمک کرد. دنیای امروز ما دنیای مهاجرت است و افراد در کنار هم زندگی می‌کنند؛ بنابراین اگر گفت‌وگو نکنیم به دشمن یکدیگر تبدیل می‌شویم. در مساله اسلام‌هراسی نیز اگر گفت‌وگوی ادیان وجود داشته باشد، می‌توانیم بگوییم که در اسلام خشونتی وجود ندارد و ما هم اهل جنگ و خونریزی نیستم.»
معزی همچنین منشا خشونت برخی گروه‌های اسلامی را تعصبات گروهی از افراد دانست که اسلام را آن طور که هست نمی‌شناسند و به صورت مسلمان متعصب تربیت می‌شوند.
وی تصریح کرد:« البته تعلیم نادرست، ناآگاهی از اسلام، تلاش‌های غرب و ایجاد روحیه‌ای که اگر خشونت و کشتار باشد افراد به ثواب می‌رسند، موجب بروز این نوع حرکات می‌شود. البته باید در این میان خشونت‌هایی را که در پی آزار و اذیت ایجاد می‌شوند در نظر داشت.»
رسانه‌ها در غرب در دست دوستان ما نیستند
نماینده‌ی مقام معظم رهبری در انگلیس، همچنین درباره نگرش منفی مردم غرب نسبت به اسلام گفت:« دغدغه مردم غرب، اسلام نیست که بخواهند درباره آن مطالعه کنند. رسانه به خصوص روزنامه و تلویزیون برای غرب به منزله‌ی وحی منزل است. رسانه در غرب نقش مهمی دارد و از آنجا که مردم غرب به مطالعه اهمیت زیادی می‌دهند باید اقداماتی را در این راستا انجام داد. همچنین اطلاعات مردم و تعداد کتاب‌هایی که در مورد کشور ما نوشته شده باشد کم است، در زمینه تفاوت میان شیعه وسنی هم تعداد کتاب‌های ما اندک است. ما اکنون در حال نشر این کتاب‌ها هستیم تا در اختیار عامه مردم قرار بگیرد.»
معزی ادامه داد:« رسانه‌ها در غرب در دست دوستان ما نیستند، اما با تمام این‌ها اسلام با توجه به کتاب‌های موجود بیشتر از قبل به مردم غرب معرفی شده؛ گرچه از آنجا که مردم غرب زیاد اهل ارتباط با دیگران نیستند و بیشتر به رسانه‌ها گوش می‌دهند، رسانه نقش مهمی در زندگی آنها دارد.»
هدف غرب از تهییج شیعه و سنی جلوگیری از بیداری اسلامی است
رییس مرکز اسلامی لندن، هم چنین با اشاره به فتواهای وهابیون به هوشیاری رسانه‌ها و درستی منبع خبر تاکید کرد و گفت:« این گونه اخبار از سوی برخی روحانیون و چند رسانه مغرض پخش می‌شود. امروز برای آن که جلوی بیداری اسلامی را بگیرند شیعه و سنی را در برابر هم تهییج و مسائل عاطفی -اعتقادی آنها را مطرح می‌کنند. یقینا ما به فاطمه(س) و علی(ع) و آنها هم به عایشه و ابوبکر علاقه‌مند هستند. هر یک از این افراد برای یکی از دو طرف قدسی است و این که دو طرف علیه هر یک از شخصیت‌های مذکور چیزی به زبان آورند درگیری به وجود می‌آید. در اینجا نقش رسانه‌ها، علما، بیان حقایق و هوشیاری مردم در عدم تحریک عواطف دینی بسیار موثر است؛ چرا که تحریک عواطف دینی موجب کشتار و ویرانی می‌شود و به عبارتی، ناخن‌کشیدن روی پوست عاطفه دینی جامعه کار بسیار زشتی است که باید ریشه آن را یافت.»
وی با تاکید بر این که وحدت عامل موثری در عدم تحریک عواطف دینی است، اظهار داشت:« گفت‌وگو در سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی که از سوی مقام رهبری مطرح شده تنها نباید به عنوان یک شعار مطرح شود، بلکه باید بر روی آن کار شود و همچنین مواظب بود که در رسانه‌ها هم این مسایل موجب نارضایتی اهل تسنن و یا شیعه نشود. از سوی دیگر این آموزش‌ها باید از سوی عالمان و استادان صورت گیرد تا هم گفت‌وگو صورت گیرد و هم تمدن و فرهنگ‌هایی ایجاد شود و بتوانیم فرهنگ‌ها را در خانواده‌ها نهادینه کنیم. با نهادینه کردن درست فرهنگ دینی و گفت‌وگوهای درون‌خانوادگی می‌توان به اهداف مورد نظر رسید.
معزی در ادامه با انتقاد از آشنا‌نبودن کودکان با معارف اولیه دینی گفت:« با آموزش دین به شکل درست، نهادینه کردن فرهنگ دینی به شکل صحیح و گفت‌وگوهای درون خانوادگی می‌توانیم به اهداف مورد نظر برسیم.»
باید قوانین بازدارنده توهین به باورهای دینی جوامع بشری وجود داشته باشد
وی در بحث برخورد ادیان و لزوم تنظیم قواعد و قوانین بین‌المللی که همه ادیان ملزم به رعایت آن باشند نیز تصریح کرد:« معتقدم قوانین بازدارنده توهین به باورهای دینی جوامع بشری باید باشد همانطور که قوانینی در عدم تجاوز به حقوق و مال افراد وجود دارد، وجود داشته باشد و نباید به حق اعتقادی افراد هم تعرضی صورت گیرد. وجود قوانین ضرورت دارد. آن چه هست آن است که معنای لیبرالیزم در جهان "زدودن قدسیت" بوده است و عمق و ریشه لیبرالیسم قدسیت را می‌زداید و لذا بر پایه رفتارهای لیبرالیستی و آزاد بودن انسان‌ها درغرب ارزشی برای دین اسلام و مسیحیت قائل نیستند؛ اما وجود قانون ضرورت دارد؛ وگرنه زندگی مسالمت‌آمیز انسان‌ها در غرب با یکدیگر امکان‌پذیر نخواهد بود.»
نماینده‌ی ولی فقیه در انگلیس، ادامه داد: « این مسئله را می‌توان از ناحیه مسلمانانی که در غرب زندگی می‌کنند به عنوان تقاضا و خواسته مطرح کنیم که دولت‌ها به فکر بیفتند و یا در مجامع عمومی آن را به بحث بگذاریم. در بحث مقدسات، پیامبر(ص) برای ما مقدس است و اگر کسی به او توهین کند افراد حاضرند جانشان را در این راه بدهند که باید این امر فهمیده شود. در بحث کرامت انسانی نیز باید به باور انسان‌ها احترام گذارده شود.»
وی در پایان گفت:« با هوشیاری مردم و استفاده از نهادهای موجود می‌توان به اهداف مربوطه دست یافت.»
