کنگره‌ای علمی‌که برگزاری نمونه‌های مشابه آن را در موضوعات مختلف علمی و پزشکی، بسیار دیده‌ایم؛ کنگره انجمن جراحان، کنگره انجمن متخصصان زنان، همایش پزشکان عمومی، برنامه بازآموزی پرستاران و... اما داستان این کنگره با سایر همایش‌ها و نشست‌های همردیف‌اش تفاوت زیادی دارد.
گذشته از حساسیت موضوع این کنگره که به‌رغم هماهنگی‌های به‌عمل آمده از ماه‌ها قبل، باز هم دشواری‌هایی را در هفته‌های اخیر برای برگزارکنندگانش به‌وجود آورد، گستردگی موضوع این کنگره هم در نوع خودش بی‌نظیر است.
اگر به فهرست بلندبالای «گستره»هایی که برای مقالات تعیین شده، نگاهی بیندازیم، خیلی زود به اولین و مهم‌ترین این تفاوت‌ها پی می‌بریم.
به‌عنوان مثال در کنگره انجمن جراحان، موضوع مقالات و سخنرانی‌ها، همگی در یک حوزه کاملا مشخص دور می‌زند؛ جراحی.
ما در پایگاه اطلاع‌رسانی کنگره خانواده و سلامت جنسی، به گفته دبیر علمی آن، 5 حوزه یا گستره زیر تعیین شده است: گستره علوم تربیتی، اجتماعی، فرهنگی، ادبیات، هنر و رسانه‌های همگانی، گستره پزشکی، گستره روانشناسی و روانپزشکی، گستره زنان، مامایی، پرستاری و بهداشت و گستره دین و حقوق.
کنگره‌ای با موضوعی دشوار
تنوع یا شاید بهتر باشد بگوییم ناهمگونی این گستره‌ها، نشان می‌دهد که محور این کنگره، موضوعی است که گویی هنوز در تعریف صورت مسئله آن، توافق جمعی وجود ندارد.
وضوعی که تعریف و حل آن، هم نیاز به همکاری رسانه‌های گروهی دارد، هم متخصصان علوم تربیتی، هم متخصصان پزشکی و روانپزشکی و هم صاحب‌نظران دینی و حقوقی.
چنین تنوع و تکثری، در جمع صاحب‌نظران از رشته‌های مختلف، شاید در کمتر موضوعی قابل تکرار باشد.
این تنوع، از یک طرف به خاطر شرایط خاص جامعه ماست، که هنوز به تعریف مشخصی از موضوع سلامت جنسی، اختلالات و بیماری‌ها و راه‌های تشخیص، برخورد و درمان آنها نرسیده است و از طرف دیگر به‌دلیل نفس موضوع، که ذاتا موضوعی است بین‌رشته‌ای و نمی‌توان تنها از یک بعد به آن نگریست و ادعای یک دید کامل و بی‌نقص را به آن داشت.
دکتر سیدکاظم فروتن، اورولوژیست، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شاهد و رئیس این کنگره، که تجربه برگزاری 2 کنگره پیشین را نیز داشته است، در این باره می‌گوید: «ما از طرف جامعه علمی پزشکی، این قدرت و صلاحیت را نداریم که به تنهایی در مورد کلیت موضوع، از تعریف گرفته تا راه‌حل‌ها، اظهارنظر کنیم.
ادعای ما این است که تنها روشی می‌تواند مؤثر باشد که از برآیند نظر متخصصان در حوزه‌های مختلف حاصل شده باشد. هم متخصصان علوم تربیتی باید نظر بدهند، هم پزشکان و هم عالمان دینی. برگزاری چنین کنگره‌هایی می‌تواند فرصت خوبی برای همفکری و هم‌اندیشی صاحب‌نظران در حوزه‌های مختلف در این باره باشد.»
از دید دکتر فروتن، عمده مشکل خانواده‌ها، به‌خصوص با توجه به محدودیت‌های فرهنگی که در زمینه طرح مسائل و مشکلات جنسی در جامعه وجود دارد، این است که «افراد نمی‌دانند مشاوره‌های مرتبط با مسائل جنسی را در چه مرکزی باید دریافت کنند، در حالی که این مشکلات، بسیار شایع است و طبق آمارهای موجود حدود ۳۰ درصد زنان و ۳۰ تا ۴۰ درصد مردان کشورمان در زندگی زناشویی خود از اختلالات جنسی رنج می‌برند.»
اختلالاتی که به گفته ایشان و براساس مطالعات انجام‌شده در کلینیک سلامت خانواده دانشگاه شاهد، ریشه اصلی 50 درصد طلاق‌هایی است که در جامعه ما اتفاق می‌افتد.
به همین دلیل از دید ایشان، یکی از آثار مبارک برگزاری چنین کنگره‌هایی، حساس‌سازی مسئولان نسبت به این معضل و فراهم شدن زمینه لازم برای راه‌اندازی اصولی مراکز معتبری است که بتواند در این زمینه به خانواده‌ها خدمات مشاوره‌ای و درمانی را، با همکاری متخصصان مختلف، ارائه کند.
آموزش نیز یکی از ابعادی است که باید با استفاده از هم‌اندیشی کارشناسان حوزه‌های مختلف، در مورد شیوه‌های درست آن، راهکارهایی اندیشیده شود. به گفته دکتر فروتن، «معضل ما این است که بدانیم در زمینه مشکلات جنسی، کجا، چه چیزی و به چه میزان بایستی آموزش داده شود.»
یک گام دشوار به جلو
دکتر عفت‌السادات مرقاتی خویی، متخصص سلامت جنسی و یکی از سخنرانان این کنگره، با تأکید بر این که هر راه‌حلی در زمینه اختلالات جنسی در یک جامعه، باید در چارچوب شرایط و باورهای فرهنگی همان جامعه تعریف شود، برگزاری این کنگره را گام مهمی برای استفاده از دستاوردهای علمی و پژوهشی محققان مختلف و تدوین این راه‌حل‌ها می‌داند.
گرچه برگزاری 2 دوره پیشین این کنگره، توانست بحث‌های زیادی را ، هم در بین کارشناسان و متخصصان و هم در میان مسئولان به وجود آورد و اظهارنظر مثبت علمای دینی و برخی از مسئولان در این باره هم توانست تا حد زیادی زمینه اجرایی شدن دستاوردهای علمی و پژوهشی محققان را فراهم آورد.
2 سال قبل، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام، با ارسال پیامی به دومین کنگره خانواده و سلامت جنسی، ضمن اظهار خرسندی از برپایی کنگره‌ای تحت این عنوان توسط گروهی از متخصصان دانشمند و علمای علوم دینی و اجتماعی، تأکید کرد : «باید از عادات و تعصب‌های غیرمنطبق با تعالیم مترقی اسلام دوری گزینیم و با افراط و تفریط و برخوردهای سلیقه‌ای و مقطعی و تک‌بعدی به سراغ مشکلات جامعه نرویم و بدانیم ارائه راهکارهای مناسب و متناسب با مخاطبان مختلف از سوی متخصصان پزشکی، روانشناسی و کارشناسان دینی، جامعه را به سوی استفاده غیرمجاز و غیراصولی می‌برد.»
رئیس مجمع تشخیص مصلحت که امروز ریاست مجلس خبرگان را به عهده دارد، در این باره پیشنهاد کرد: «جا دارد که مراکز علمی و پژوهشی حوزه و دانشگاه و نهادهای سیاستگذاری، همچون شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، با درک درست از اوضاع اجتماعی و آینده این مرز و بوم، اهتمام ویژه‌ای به نیازهای طبیعی به صورت ضابطه‌مند و منطبق با ارزش‌های اخلاقی و اجتماعی داشته باشند.»
امید به پایان دشواری‌ها
از امروز، سومین کنگره سراسری خانواده و سلامت جنسی توسط دانشگاه شاهد در مرکز آفرینش‌های فرهنگی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در خیابان فاطمی، آغاز می‌شود و دست‌اندرکاران آن امیدوارند تا روز پایانی مشکلی برای سومین کنگره-که قرار بود به‌صورت بین‌المللی برگزار شود اما به‌دلیل همان حساسیت‌ها، این کار صورت نگرفت- ایجاد نشود.
به گفته دکتر غلامحسین قائدی، دبیر علمی این کنگره، ۳۷۰ مقاله به دبیرخانه ارائه شده که حدود ۲۵۰ مقاله از آنها بعد از داوری، برای طرح در آن پذیرفته شده است. از بین مقالات پذیرفته‌شده، ۱۰۰ مقاله در موضوعات روانشناسی و روانپزشکی، ۳۰ مقاله با موضوعات پزشکی، ۶۹ مقاله با موضوع علوم تربیتی، ۳۶ مقاله در گروه زنان و مامایی و
۱۴ مقاله با موضوع فقه و حقوق به این کنگره بوده است.
لازم به توضیح است که شرکت در این کنگره، برای متخصصان اورولوژی، روانپزشکی و زنان و زایمان، پزشکان عمومی، فوق تخصص‌های ریه، غدد، کلیه و گوارش، متخصصان بیماری‌های عفونی و گرمسیری، بیماری‌های قلب و عروق، بیماری‌های کودکان، مغز و اعصاب، پزشکی اجتماعی، پزشکی قانونی، رادیولوژی، جراحی عمومی، جراحی مغز و اعصاب و علوم آزمایشگاهی، دکترای داروساز، دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی و فیزیولوژی و کارشناسان ارشد و کارشناسان پرستاری و مامایی از امتیاز بازآموزی برخوردار است.علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد این کنگره می‌توانند به نشانی اینترنتی www.hsf.ir مراجعه کنند.
