كار‌شناسان بازيافت در مديريت شهري، ازجمله مهم‌ترين اهداف چرخه زباله و بازيافت را استفاده مجدد از مواد و انرژي، كاهش آلودگي بهداشتي براي حفاظت از محيط‌زيست، كاهش دفن زباله و جلوگيري از تخريب زمين‌هاي مناسب براي كشاورزي، اشتغال‌زايي، كاهش هزينه‌ها و ايجاد منافع اقتصادي مي‌دانند. البته همين كار‌شناسان رسيدن به اين هدف‌ها را مشروط به تعامل و همكاري ميان مردم و مسئولان مي‌دانند. شهرداري امكانات لازم را براي مديريت پسماندهاي مردم فراهم آورده و بعد از آن ديگر مردم بايد همكاري در زمينه تفكيك از مبدأ داشته باشند تا بتوانيم نتيجه مطلوب را كسب كنيم و از دل اين همكاري، صرفه‌جويي‌هاي قابل توجهي در اين هزينه‌ها صورت گيرد. اينجا گام به گام به شما گفته‌ايم كه چه مراحلي را بايد طي كنيد تا شما هم زباله‌هايتان را وارد چرخه بازيافت كنيد.
- با بازيافت و پسماندها آشنا شويد
تا وقتي كه اطلاعات‌تان درباره بازيافت و انواع پسماندها كم باشد، نمي‌توانيد كمك چنداني به فرايند بازيافت بكنيد؛ مثلا در گام اول بايد بدانيد كه اصلا زباله‌هاي تر چه فرقي با زباله‌هاي خشك دارند. خب چطور اين آموزش‌ها را ببينيم؟ اگر دسترسي به اينترنت داريد يك سر به سايت رسمي سازمان مديريت پسماند شهرداري تهران به نشاني pasmand.tehran.ir بزنيد. در اين سايت مي‌توانيد با جزئيات فرايند بازيافت، انواع و اقسام زباله‌ها و خيلي چيزهاي ديگر در اين زمينه آشنا شويد. راه‌حل ديگر سر زدن به سراهاي محله است. در اين مراكز، هر چند وقت يكبار، دوره‌هاي آموزشي در زمينه بازيافت برگزار مي‌شود. اگر سري به اداره بازيافت منطقه‌تان هم بزنيد، آنجا كلي كارشناس حضور دارند كه حاضرند براي شما ساعت‌ها وقت بگذارند و از بازيافت بگويند و در ضمن كلي بروشور به شما بدهند.
- با بازيافت و پسماندها آشنا شويد
تا وقتي كه اطلاعات‌تان درباره بازيافت و انواع پسماندها كم باشد، نمي‌توانيد كمك چنداني به فرايند بازيافت بكنيد؛ مثلا در گام اول بايد بدانيد كه اصلا زباله‌هاي تر چه فرقي با زباله‌هاي خشك دارند. خب چطور اين آموزش‌ها را ببينيم؟ اگر دسترسي به اينترنت داريد يك سر به سايت رسمي سازمان مديريت پسماند شهرداري تهران به نشاني pasmand.tehran.ir بزنيد. در اين سايت مي‌توانيد با جزئيات فرايند بازيافت، انواع و اقسام زباله‌ها و خيلي چيزهاي ديگر در اين زمينه آشنا شويد. راه‌حل ديگر سر زدن به سراهاي محله است. در اين مراكز، هر چند وقت يكبار، دوره‌هاي آموزشي در زمينه بازيافت برگزار مي‌شود. اگر سري به اداره بازيافت منطقه‌تان هم بزنيد، آنجا كلي كارشناس حضور دارند كه حاضرند براي شما ساعت‌ها وقت بگذارند و از بازيافت بگويند و در ضمن كلي بروشور به شما بدهند.
- تر و خشك را با هم نسوزانيد
حالا وقت آن رسيده كه آستين‌ها را در خانه و محل كار خود بالا بزنيد. قرار نيست زحمت خيلي زيادي بكشيد بلكه فقط قرار است كمي بيشتر به نوع پسماند توليد‌ي‌تان دقت كنيد. زبالههايتر شامل پسماندهايتر يا فاسدشدني، باقيمانده مواد غذايي، سبزيجات، ميوه‌ها، پسماندهاي باغباني و فضاي سبز هستند كه در طبيعت به آساني فاسد و تجزيه مي‌شوند. اما زباله‌هاي خشك در طبيعت پايدارترند و به سختي و در مدت زمان طولاني‌تري تجزيه مي‌شوند. اين گروه از زباله‌ها انواع پلاستيك، كاغذ، شيشه، مقوا، انواع فلزات، پارچه و منسوجات را شامل مي‌شود. حالا با توجه به همين تعاريف، ببينيد هر زباله‌اي كه در خانه توليد مي‌كنيد در كدام دسته قرار مي‌گيرد. خشك و تر كه مشخص شد، آنها را جداگانه در سطل مخصوص خودشان بريزيد. حتي مي‌توانيد زباله‌ها خشك را هم از يكديگر تفكيك كنيد.
- زباله‌هاي خشك را چه كنيم؟
پسماندهاي خشك همانطور كه قبلا گفته شد، فاسد شدني نيستند، به همين دليل شما مي‌توانيد مدت‌طولاني آنها را در گوشه‌اي از خانه‌تان نگه داريد و بعد آنها را به مسئولان بازيافت برسانيد. چطوري به‌دست آنها برسانيد؟ 3 راه پيش روي شماست؛ راه اول رساندن پسماندهاي خشك به غرفه‌هاي بازيافت است. احتمالا تا به حال غرفه‌ها يا كانكس‌هاي سفيدرنگي را در محله‌هاي مختلف ديده‌ايد كه به نام غرفه‌هاي بازيافت معروف شده‌اند. مردم مي‌توانند در قبال تحويل پسماندهاي خشك ارزشمند به اين غرفه‌ها، وجه نقد، برخي اقلام و مواد شوينده دريافت كنند. روش دوم اين است كه وانت‌هايي داراي ملودي با مشخصات و تيپ ظاهري يكسان در مناطق حضور مي‌يابند و اقدام به جمع‌آوري زباله‌ها مي‌كنند. روش سوم هم ريختن اين زباله‌ها در سطل‌هاي مكانيزه آبي رنگي است كه براي اين منظور درنظر گرفته شده است.
- زباله‌هاي تر را چه كنيم؟
زباله‌هاي تر را به هيچ‌وجه نبايد به‌مدت طولاني در خانه نگهداري كنيد. علاوه بر بوي بد، ماندن طولاني مدت پسماند‌تر در خانه مي‌تواند باعث جمع‌شدن مگس و انواع حشرات موذي و غيرموذي شود كه خطر انتقال بيماري‌ها را افزايش مي‌دهد. درضمن مراقب شيرابه‌هاي زبالههايتر باشيد و به نوعي آنها را كاهش دهيد. وقتي پسماندهايتر روي هم انباشته مي‌شوند فشار حاصل از آنها سبب توليد آب پسماند يا به اصطلاح شيرابه مي‌شود. آلودگي شيرابه بسيار زياد است. يك قطره شيرابه پسماندهايي كه در كوچه و خيابان رها شده‌اند مانند يك بمب ميكروبي خطرناك است و به‌راحتي مي‌تواند انواع و اقسام بيماري‌ها را به رهگذران و مردم انتقال دهد. پسماندهايتر را نمي‌توان بيشتر از ۲ روز نگه‌داشت و بايد قبل از ساعت ۹ شب، آنها را در نزديك‌‌ترين مخزن محله‌‌تان بريزيد تا جمع‌آوري شود.
- چند نكته‌اي كه بايد رعايت كنيد
1- متأسفانه يكي از كارهاي اشتباهي كه ما در خانه‌ها انجام مي‌دهيم اين است كه زباله‌هاي خشك را به راحتي تبديل به زباله‌تر مي‌كنيم. در حقيقت وقتي پسماندهاي خشك با‌تر مخلوط شود ديگر نمي‌توان آنها را بازيافت كرد و به چرخه توليد بازگرداند. ما با اين كار، هم باعث از بين رفتن زباله‌هاي خشك مي‌شويم و هم هزينه‌هاي مربوط به نگهداري و از بين بردن زباله‌هاي تر را افزايش مي‌دهيم.
2- به غيراز پسماندهاي معمولي كه ما با آنها سركار داريم، 2 نوع پسماند هم هستند كه بايد حواسمان به آنها باشد؛ پسماند پزشكي و پسماند ويژه. پسماندهاي پزشكي (بيمارستاني) به تمام پسماندهاي عفوني و زيان‌آور ناشي از فعاليت بيمارستان‌ها، مراكز بهداشتي، درماني، آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي و ساير مراكز مشابه گفته مي‌شود. پسماندهاي ويـژه هم به كليه پسماندها و زباله‌هايي گفته مي‌شود كه به‌دليل بالا بودن حداقل يكي از خواص خطرناك، از قبيل سمي بودن، بيماري‌زايي، قابليت انفجار يا اشتعال، خورندگي و مشابه آن به مراقبت ويژه نياز داشته باشد.
3- درست است كه ما مي‌گوييم زباله‌هاي خشك مي‌توانند به چرخه مصرف برگردند و در ضمن مي‌توان مثلا از زباله‌هاي تر، برق توليد كرد، اما اين به اين معني نيست كه شما هرچقدر دلتان خواست زباله توليد كنيد؛ مثلا گام اصلي براي بهبود محيط‌زيست و كمك به اقتصاد خانواده اين است كه اساسا كمتر زباله توليد كنيد. كافي است مصرف‌تان را پايين بياوريد و كمي معقول‌تر كنيد.
4- پسماندهاي خشك را براي جمع‌آوري و تحويل به مسئولان بازيافت آماده‌سازي كنيد. يكي از مهم‌ترين كارها در آماده‌سازي اين پسماندها، كم‌حجم‌كردن آنهاست؛ مثلا يك بطري پلاستيكي را مي‌توانيد كاملا مچاله كنيد و در سطل مخصوص پسماندهاي خشك بيندازيد. اگر شما زباله‌هايتان را براي بازيافت آماده كنيد كلي در هزينه‌هاي مديريت شهري صرفه‌جويي مي‌كنيد.
نظر شما