سنت‌هاي مذهبي براي صد‌ها سال تعيين ميكردند كه هر يك از شعائر مذهبي بايد چگونه اجرا شود. عبادتگاه‌ها چه شكلي داشته باشند، مومنان چه لباسي بپوشند و با چه نوايي دعا‌ها را بخوانند. نذر‌ها و هداياي مذهبي چگونه تقديم شود و روزي و بركت چگونه درخواست شود. براي سال‌هاي طولاني همه اين روش‌ها سينه به سينه و گاهي مكتوب منتقل مي‌شد. حتي زماني كه دستور خاصي در جزئيات وجود نداشت باز هم توصيه‌هايي بود كه شيوه پسنديده‌تر را بيان مي‌كرد. البته تغييراتي هم رخ مي‌داد ولي خيلي آرام بود. اقوامي كه از يك دين پيروي ميكردند ولي از هم فاصله داشتند در سال‌هاي طولاني ممكن بود در رسم‌هاي خود اندكي تفاوت پيدا كنند، همينطور گروه‌هايي كه از پيشوايان مذهبي مختلف پيروي ميكردند به تناسب سبك و سليقه پيشواي خود عادت‌هاي مختلفي پيدا ميكردند شايد ازاين راه نحله‌هايي هم شكل مي‌گرفت ولي تفاوت‌ها به‌تدريج ايجاد مي‌شد و حتما يك اتفاق مهم لازم بود كه در شعائر مذهبي تغيير جديدي رخ دهد.
تا يك قرن قبل هم اين روند به همان شكل پيشين ادامه داشت اما جهان پس از آن تغيير كرد، اين بار با سرعتي خيلي بيشتر؛ زيرا بشر به‌دستاوردهايي رسيده بود كه تمام زندگي او را تحت‌تأثير قرار مي‌داد. سفر سريع و ارتباط با همه جهان ممكن شد. بيماري‌ها درمان شدند و ساخت‌وساز سرعت گرفت. در عصري كه زندگي مي‌كنيم سرعت بر همه‌‌چيز غالب شده و مسابقه فكري و مالي همه روز و شب ما را تسخير كرده است. ابزار‌هايي كه به‌كار مي‌گيريم همه براي اين است كه كار‌هاي‌مان را زودتر انجام دهيم و در زمان كمتري به آنچه مي‌خواهيم برسيم.
اعتكاف ريشه در سنت‌هاي قديمي اسلامي دارد و مباني ديني آن از گذشته تدوين شده است. اما تا 2دهه پيش، شكلي كه امروز از آن مي‌شناسيم رونق نگرفته بود. اعتكاف امروزي به همت و علاقه نسل جوان رواج همگاني پيدا كرده است. جوانان مذهبي ايران نسلي هستند كه براي خود هويتي جديد و مومنانه مي‌جويند. اعتقاد قلبي و عملي آنها و در عين حال گرفتار شدن در فضاي رقابتي جامعه امروز باعث شد كه يكي از مراكز اصلي توجه به اعتكاف، دانشگاه‌ها باشد و تقريباً هر سال فهرست‌هايي كه براي ثبت‌نام معتكفان تهيه مي‌شود به سرعت پر مي‌شوند. شايد اعتكاف نوين را بتوان پاسخي به زندگي پرسرعت امروزي تعبير كرد. واكنش به دنياي گيج‌كننده و پر از رنگ و حركت كه هرروز در تار و پود آن زندگي مي‌كنيم، مي‌تواند پناه بردن به يكي از سنت‌هاي مبارك گذشته باشد. در سن جواني كه هر شخص معيار‌هاي فكري خود را مي‌سازد و قوام مي‌بخشد تا جاي خود را در اين دنيا پيدا كند، نوعي جدا شدن از دنيا و گذراندن چند روز در پناهگاهي كه در آن انسان به اعتقادات و اعمالش مي‌پردازد، تصوير كامل يك عبادت است.
اگر اديان ديگر را هم بررسي كنيد نشانه‌هايي از اين جدا شدن و اقامت در بنا‌هاي مقدس را پيدا مي‌كنيد. همچنان كه برخي از سنت‌هاي مذهبي تغيير مي‌كنند، آيين‌هايي نيز دوباره زنده مي‌شوند؛ آيين‌هايي كه نياز جامعه امروز و نسل حاضر در آن هستند.
نظر شما