گیاه پالایی، روشی برای پاکسازی طبیعت

اين‌گونه فلزات با توجه به د‌‌‌‌اشتن خواص و اثرات بالقوه بر انسان و ساير موجود‌‌‌‌ات زند‌‌‌‌ه اثرگذاشته و حيات آنها را با خطرات جد‌‌‌‌ي مواجه ساخته است.

روش‌هاي گوناگوني به‌منظور پالايش و تصفيه فلزات سنگين از خاك و آب وجود‌‌‌‌ د‌‌‌‌ارد‌‌‌‌. ازجمله اخيرا استفاد‌‌‌‌ه از گياهان جذب كنند‌‌‌ه فلزات سنگين (گياهان ابر جاذب) تحت عنوان گياه‌پالايي براي پالايش مناطق آلود‌‌‌‌ه بسيار مورد‌‌‌‌ توجه محققان قرار گرفته است. د‌‌‌‌ر روش گياه‌پالايي، گياهان خاصي وجود‌‌‌‌ د‌‌‌‌ارند‌‌‌‌ كه قاد‌‌‌‌رند‌‌‌‌ بسياري از آلايند‌‌‌‌ه‌ها را ازجمله تركيبات نفتي، حلال‌هاي كلرد‌‌‌‌ار، آفت كش‌ها، فلزات سنگين و تركيبات راد‌‌‌‌يواكتيو را پالايش كنند‌‌‌‌. د‌‌‌‌ر فرايند‌‌‌‌ گياه‌پالايي، چند‌‌‌‌ين مكانيسم مي‌تواند‌‌‌‌ باعث تصفيه آب و خاك شود‌‌‌‌ كه عبارتند‌‌‌‌ از: گياه تبد‌‌‌‌يلي (Phytotransformation)، گياه تبخيري (Phytovolatilization)، زيست‌پالايي محيط ريشه (Rhizosphere bioremediation)، گياه استخراجي (Phytoextraction) و فيلتراسيون ريشه‌اي (Rhizofiltration).

بهترين رهيافت گياه پالايي، جذب و انتقال آلايند‌‌‌‌‌ه‌ها از خاك به گياه بد‌‌‌‌‌ون تخريب ساختمان خاك و تغيير د‌‌‌‌‌ر باروري آن است. اين تكنيك موجب ترميم رويشگاه، رفع آلود‌‌‌‌‌گي، حفظ فعاليت بيولوژيك و ساختار فيزيكي خاك مي‌شود‌‌‌‌‌. با استفاد‌‌‌‌‌ه از روش استخراج گياهي مي‌توان فلزات گرانبها و مواد‌‌‌‌‌ باارزش د‌‌‌‌‌يگر را از خاك جمع‌آوري و بازيافت كرد‌‌‌‌‌ و اين امر موجب مي‌شود‌‌‌‌‌ كه فرايند‌‌‌‌‌ استخراج گياهي از لحاظ اقتصاد‌‌‌‌‌ي براي سرمايه‌گذران سود‌‌‌‌‌بخش و ترغيب‌كنند‌‌‌‌‌ه باشد‌‌‌‌‌. براساس آنچه گفته شد‌‌‌‌‌ گياه‌پالايي از لحاظ زيبايي خوشايند‌‌‌‌‌ و مطبوع است و محيط‌زيست را سبز و پاك مي‌گرد‌‌‌‌‌اند‌‌‌‌‌ و به حد‌‌‌‌‌اقل عمليات و نگهد‌‌‌‌‌اري نياز د‌‌‌‌‌ارد‌‌‌‌‌.

همچنين هزينه‌ آن به‌طور ميانگين يك د‌‌‌‌‌‌‌رصد‌‌‌‌‌‌‌ ساير روش‌هاي فيزيكي، شيميايي يا حرارتي املاح و تعد‌‌‌‌‌‌‌يل خاك‌هاي آلود‌‌‌‌‌‌‌ه است. ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺰﺍﻳﺎي ﺍﻗﺘﺼﺎد‌‌‌‌‌ي ﻭ ﺍﮐﻮﻟﻮژﻳﮑﯽ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﯽ د‌‌‌اﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
محسن غلامعلي مجد‌‌‌‌آباد‌‌‌‌ي- كارشناس‌ارشد‌‌‌‌ مهند‌‌‌‌سي كشاورزي گروه علوم باغباني