به همين دليل بايد نوسانات بازار به دقت رصد شوند و تحليل جامعي از وضعيت آينده بازار جهاني نفت داشته باشيم. در هفته‌هاي اخير موج جديدي از كاهش قيمت جهاني نفت آغاز شد تا جايي كه قيمت‌هاي نفت در روز گذشته به پايين‌ترين سطح خود در ٦ سال و نيم اخير رسيد. نفت خام پايه آمريكا كمتر از 40دلار و نفت خام برنت در حدود 43دلار در هر بشكه معامله شد.
علت اصلي كاهش قيمت، عدم‌تعادل بين عرضه و تقاضا در بازار است. وجود نفت مازاد بر تقاضا باعث كاهش قيمت مي‌شود. هم‌اكنون اعضاي اوپك بيش از سهميه خود توليد مي‌كنند. كشورهاي غيرعضو نيز همچنان توليد خود را افزايش مي‌دهند كه اين امر در مورد آمريكا و روسيه كه در كنار عربستان 3 توليدكننده بزرگ نفت جهان هستند، محسوس‌تر است.
بحث ديگر، بازگشت توليد نفت ايران به ميزان قبل از تحريم‌ها و به تبع آن افزايش عرضه به بازاري است كه كشش عرضه فعلي را هم ندارد. بي‌نيازي آمريكا از واردات نفت هم سبب افزايش ركود در بازار نفت شده است. همه‌ساله در آغاز فصل تابستان، اميد بازارهاي جهاني نفت، آغاز فصل سفر در آمريكا بود كه با توجه به ميزان بسيار بالاي نياز اين كشور به بنزين، بازارهاي جهاني نفت را با رونق براي افزايش عرضه به آمريكا مواجه مي‌ساخت. اما از سال گذشته، اين رويكرد در بازارهاي جهاني تغيير كرده چرا كه آمريكا با افزايش توليد نفت به‌ويژه توليد نفت شيل و در عين حال افزايش ميزان ذخاير نفتي خود، بازار داخلي را تحت كنترل خود درآورده است.
بخشي از علت افت قيمت نفت، نگراني سرمايه‌گذاران بين‌المللي نسبت به اوضاع اقتصادي چين است. سقوط شديد شاخص سهام چين و نگراني نسبت به وضعيت اقتصادي اين كشور موجب شده تا تقاضا براي نفت و طلا در بازار اين كشور با كاهش چشمگيري روبه‌رو شود.در اين ميان ايران با توجه به سهم كمي كه از بازار جهاني نفت دراختيار دارد، به‌تنهايي نمي‌تواند به وضعيت فعلي بازار نفت خام سرو‌سامان بدهد و بايد از ظرفيت سازمان بزرگ بين‌المللي همچون اوپك استفاده كند.
برخي كشورهاي عضو اوپك داراي سطح روابط بسيار بالا و ارتباطات خوب سياسي و اقتصادي با ايران هستند. ايجاد يك همگرايي در اوپك مي‌تواند به‌عنوان راهبرد قابل اتكا جهت بازگشت ايران به بازار جهاني نفت مورد توجه قرار گيرد. به‌منظور سر و سامان دادن به بازار نفت و بازگشت نفت خام ايران به بازار با حداقل افت قيمت‌ها، بايد وزارت نفت از ظرفيت‌هاي بالاي ديپلماسي خصوصا بعد از توافق هسته‌اي و تمايل كشورها به سمت تعامل بيشتر با ايران، استفاده كند.
شرايط فعلي بازار و نوسان شديد قيمت نفت حتي در بلندمدت امنيت عرضه و تقاضاي طلاي سياه را به خطر خواهد انداخت. با وجود اين، يك ديپلماسي فعال و حساب‌شده مي‌تواند زمينه را براي بازگشت بشكه‌هاي نفت خام ايران به بازار جهاني در دوران پسا تحريم فراهم كند.
- رئيس كميسيون انرژي مجلس
نظر شما