براساس گفته مقام‌هاي ايران، آمريكايي‌ها به‌صورت ناگهاني مواضع خودشان را تغيير داده و منكر بسته پيشنهادي مورد توافق براي حل و فصل اختلاف‌ها شده‌اند. منابع هيأت ديپلماتيك ايران با تأييد تغيير مواضع آمريكا اين مسئله را به‌معناي حركت رو به عقب پس از روزها مذاكره طاقت‌فرسا توصيف كرده‌اند.
محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران بامداد روز گذشته پس از مراسم احيا در مركز اسلامي وين با اشاره به همين مسئله گفت: متأسفانه ما هم شاهد تغيير موضع و هم شاهد زياده‌خواهي هستيم. وي همچنين تأكيد كرد كه كشورهاي 5+1 در داخل خودشان داراي اختلاف هستند و مواضع متفاوت آنها مذاكره را سخت و دشوار كرده است. وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران با تأكيد بر اينكه ايران به‌دنبال توافق با عزت است اعلام كرد كه اگر طرف مقابل به‌دنبال توافق شرافتمندانه باشد توافق در دسترس است.
هيأت ايران هميشه اعتقاد داشته كه نبايد به آمريكايي‌ها اطمينان داشت اما در ساعت‌هايي كه همه منتظر اعلام توافق براساس ضرب‌الاجل ۹جولاي بودند اين مسئله در عمل ثابت شد.علي شمخاني، دبير شوراي‌عالي امنيت ملي كشور هم در ارتباط با مذاكرات و زياده‌خواهي‌هايي كه طرف مقابل در حال مطرح كردن است، گفت: پيش‌بيني مي‌شد كه آنها چنين زياده‌خواهي‌هايي را مطرح كنند و ما به طرف مقابل اعتماد نداريم و اين موضوع در كلام رهبري هم بود كه فرمودند ما به طرف مقابل خوش‌بين نيستيم.
سيد حسن فيروزآبادي رئيس ستادكل نيروهاي مسلح نيز در همين رابطه گفته است آمريكايي‌ها همواره و هرگاه مذاكرات در حالي نزديك شدن به پايان خود بوده است سنگ‌هاي عظيم‌تري برسر راه توافق انداختند.
- عوض كردن اسب در ميان مسير
جان كري، وزير امور خارجه آمريكا روز پنجشنبه به ميان خبرنگاران منتظر در مقابل هتل محل مذاكرات آمد و اين بار با لحني تقريبا تندتر از گذشته تهديد كرد كه هيأت اين كشور براي مذاكره با محدوده زماني باز در وين نيستند و كشورهاي 5+1 تا ابد منتظر رسيدن به توافق نمي‌مانند. همزمان با حرف‌هاي كري اما محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران در صفحه توييتر خود مطلبي را نوشت كه نظر همه خبرنگاران را جلب كرد و آنها را مجبور به رمزگشايي آن كرد.
ظريف در توييتر خود نوشت: اين حرف را جدي بگيريد: شما هيچ وقت نمي‌توانيد اسب‌ها را در وسط مسير عوض كنيد. «عوض كردن اسب» يك كنايه است كه بيشتر در آمريكا مرسوم است. به همين‌خاطر مخاطب آن مقام‌هاي واشنگتن توصيف شده است. اين كنايه به‌معناي آن است كه شما نمي‌توانيد تغييرات عمده‌اي در فعاليتي كه در حال انجام است ايجاد كنيد.
روزنامه گاردين هم در گزارشي به نقل از يك منبع هيأت ديپلماتيك ايران اعلام كرده كه به‌صورت ناگهاني تغييراتي در موضع آمريكا برخلاف مذاكرات روزهاي گذشته ايجاد شده است. خبرنگار گاردين نوشت اسب در توييتر آقاي ظريف بازمي‌گردد به اين حقيقت كه آمريكايي‌ها بسته پيشنهادي كه براي حل اختلاف‌هاي باقيمانده روي ميز قرار گرفته بود و روزچهارشنبه مورد توافق اعضاي ايران و 5+1 قرار گرفته بود را پس از ويدئو كنفرانس كري با اوباما ردمي‌كنند.
منابع نزديك به هيأت‌هاي ديپلماتيك كشورهاي 5+1 در گفت‌وگو با همشهري تأييد كرده‌اند به‌نظر مي‌رسد اين اقدام به‌خاطر فشارهاي داخلي در آمريكا، از سوي اوباما و با دستور او در ويدئو كنفرانس با كري صورت گرفته است. محمدجواد ظريف روز گذشته 2بار با فاصله كوتاه به بالكن هتل كوبورگ آمد و از فاصله دور به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد. ظريف در پاسخ به سؤال خبرنگار همشهري درباره پس گرفتن بسته حل اختلاف‌ها از سوي طرف آمريكايي اعلام كرد كه آنها نمي‌توانند چيزي را پس بگيرند. وي همچنين اعلام كرد كه اميدوار است تا پايان هفته (يكشنبه) بتوانند به نتيجه نهايي برسند.
- انتظار براي بازگشت وزرا
بارديگر محمدجواد ظريف با جان كري ديدار و گفت‌وگو كرد. اما ارنست مونيز، وزير انرژي آمريكا روز گذشته در وين حضور نداشت. پس از چندين روز جلسات فشرده علي‌اكبر صالحي، رئيس سازمان انرژي اتمي ايران با مونيز، وي كه اصالت پرتغالي دارد روز گذشته براي دريافت نشان افتخار از دولت پرتغال به ليسبون رفت. پيش از رفتن وزير انرژي آمريكا، از ساعت ۱۱شب پنجشنبه تا ۱ بامداد جمعه نشست فني صالحي و مونيز برگزار شد. روز گذشته همچنين فيليپ هاموند، وزير امور خارجه انگليس وين را ترك كرد.
او در هنگام خروج از محل مذاكرات گفت: مذاكرات هسته‌اي در حال پيشرفت است اما به‌صورت دردناكي آهسته. او اعلام كرد كه از وين مي‌رود اما وزراي اروپايي امروز بار ديگر در پايتخت اتريش جمع مي‌شوند. لوران فابيوس، وزير امور خارجه فرانسه هم روز گذشته وين را ترك كرد تا در محل مذاكرات تنها وزراي خارجه آمريكا، آلمان و مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا باقي بمانند. قبل از خروج وزراي اروپايي از وين، كشورهاي5+1 نشست داخلي خود را برگزار كردند.
- اقدام آمريكا كوتاه بينانه و اشتباه است
فلينت لورت، عضو سابق شوراي امنيت ملي آمريكا در وين به سؤال خبرنگار همشهري درباره تغيير موضع آمريكا در دقيقه90 مذاكرات پاسخ داده است.
- شما مدت‌ها در دولت آمريكا بوده‌ايد.به‌نظرتان چه پيش آمده كه ناگهان در اين مذاكرات هيأت آمريكا مواضعش را تغيير داده است؟
در وين به‌خاطر مهلتي كه كنگره به دولت اين كشور داده بود همه منتظر اعلام توافق تا ۹جولاي بودند اما اگر به توافق لوزان فكر كنيد حتما يادتان مي‌آيد كه مدت كوتاهي پس از آن دولت اوباما شروع به انتشار مواضع و حرف‌هايي براي مسائل داخلي آمريكا و راضي نگه‌داشتن تندروهاي اين كشور ازجمله باقيمانده تحريم‌هاي تسليحاتي ايران كرد. اين اقدام براي راضي نگه‌داشتن منتقدان دولت آمريكا و همچنين متحدان سنتي اين كشور است كه واشنگتن نمي‌خواهد آنها را ناراحت كند.
اوباما نمي‌خواهد از سوي جمهوريخواهان فردي ضعيف توصيف شود كه براي رسيدن به توافق به ايران امتياز داده است. اين اقدام اخير آمريكا هم در همين راستا صورت مي‌گيرد. درصورتي كه اوباما مسئله لغو تحريم‌هاي تسليحاتي ايران را كه تهران روي آن اصرار دارد قبول كند در داخل آمريكا با فشار و هجمه شديد از سوي مخالفانش روبه‌رو مي‌شود.
حالا او تصميم گرفته به جاي رسيدن به توافق براي مسائل داخلي چنين ژستي بگيرد تا خودش را در مقابل ايران قوي نشان دهد و مخالفانش را راضي نگه‌دارد. كري تعهداتي را قبول كرده بود اما اوباما حالا مي‌خواهد خودش را سرسخت نشان دهد و بگويد من طرف ايراني را مجبور به گذاشتن قدم به عقب كرده‌ام. او از سوي جمهوريخواهان و لابي اسرائيل به‌شدت تحت فشار است. اما اقدام آمريكا در قبال يك توافق مهم در اين جهت بسيار كوتاه‌بينانه و كاملا اشتباه است.
- خبرنگار اعزامي همشهري به وين
نظر شما