براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی گروه‌هایی که به ارائه خدمات بشردوستانه به عراقی‌ها مشغول هستند به رغم شواهدی که از ارتقاء امنیت برخی مناطق عراق پس از اجرای برنامه افزایش نیرو حکایت دارد گزارش‌های آماری از تشدید روند فرار عراقی‌ها از اقامتگاه‌های خود با سرعتی به مراتب بیشتر از روندی که افراد جلای وطن کرده به مناطق آرام شده بازمی‌گردند، حکایت دارد.
وضعیت آوارگان عراقی طی ماه‌های پس از آغاز جنگ دچار پیچیدگی‌های خاص خود بوده است و آوارگان این کشور را به چند دسته تقسیم می‌کنند. بخشی که معمولا به حساب نمی‌آید مشتمل بر آوارگانی است که با ترک منازل خود در داخل عراق بدون عبور از مرز به آوارگی در داخل کشور تن می‌دهند.
شیعیان به سوی مناطق جنوبی که شیعیان در آن غالب هستند، می‌روند و اهل تسنن به مناطق سنی‌نشین مهاجرت می‌کنند.آمارهای جمع‌آوری شده توسط جمعیت صلیب سرخ عراق از دو برابر شدن تعداد آوارگان داخل عراق از 499 هزار تن در ابتدای سال جاری میلادی به حدود 1/1 میلیون تن پس از آغاز عملیات افزایش نیرو در ماه فوریه حکایت دارد.
این آمارها با اطلاعات جمع‌آوری شده توسط دفتر منطقه‌ای سازمان ملل متحد در عراق پیرامون گسترده جابجایی‌های داخلی در این کشور انطباق دارد.
دفتر مهاجرت سازمان ملل متحد در عراق طی ماه‌های اخیر شاهد افزایش قابل توجه جابجایی عراقی‌ها در این کشور بوده است. یافته‌های این دفتر نشان می‌دهد اگر چه در پاره‌ای بخشها حملات فرقه‌ای کاهش یافته اما هجوم نیروهای آمریکایی و عراقی در این بخشها و زدوخوردهای شدید مسلحانه پس از استقرار آنان روند مهاجرت در این مناطق را تشدید کرده است.
تغییر بافت جمعیتی عراق در راستای علایق آنانی است که خواستار تبدیل عراق به سه بخش فدرالی مستقل از هم هستند. شیعیان در جنوب، کردها در شمال و اهل تسنن در مرکز. شدت این جابجایی‌ها به حدی است که در پاره‌ای از بخش‌های کشور مراکز دولتی به دلیل ناتوانی در ارائه خدمات به پناهندگان حاضر به ثبت‌نام از آنان نیستند.
اگر چه مقامات ارشد ایالات متحده حاضر به موضع‌گیری در قبال این خبرها نیستند اما براساس ارزیابی‌های اطلاعاتی سیا شکاف قومی و مذهبی در عراق به واسطه موج مهاجرت‌ها در حال افزایش است.
دکتر سعید حقی، رئیس سازمان صلیب سرخ عراق می‌گوید از مشاهده اطلاعات جمع‌آوری شده توسط این سازمان که نشان می‌دهد پس از آغاز عملیات افزایش نیروها تعداد کسانی که با ترک خانه‌هایشان به جمع آوارگان داخلی به عراق می‌پیوندند به ماهانه 100 هزار تن رسیده، شگفت‌زده شده است.
او تأکید می‌کند امکان ارزیابی دقیق علل این پدیده وجود ندارد اما در عین حال یادآور می‌شود تأثیر پاره‌ای مولفه‌‌ها به گونه‌ای است که کتمان‌شان سخت است. او به عملیات نیروهای آمریکایی و نظامیان عراقی در بخش‌های پرجمعیت عراق اشاره می‌کند که به افزایش مهاجرت‌ها منجر شده است.
نیویورک تایمز/ 24 آگوست
