بنابراين آپارتمان‌هايي كه آسانسور ندارند، راحت فروش نمي‌روند و نمي‌توان آنها را به قيمت فروخت. اما اين دستگاه مهم در خانه‌ها، گاهي تمامي خدمات جذابي كه به مخاطبانش داده را يك‌جا با آنها تسويه مي‌كند و بلايي سرشان مي‌آورد كه تا مدت‌ها سمت هيچ آسانسوري نروند. حبس شدن در يك كابين كوچك با چراغ‌هايي خاموش و اكسيژني كه حس مي كنيم دارد تمام مي‌شود، تجربه‌اي فراموش نشدني است. به هر حال توجه به اين نكته كه اگر آسانسورها نبودند، هيچ كلانشهري پديد نمي‌آمد و هيچ خانه بلند مرتبه‌اي ساخته نمي‌شد، دليل كافي براي اثبات خوب بودن آسانسور‌هاست. فقط براي جلوگيري از رقم خوردن يك خاطره تلخ از آسانسور، بايد روش نگهداري از آن را بدانيم و مراقبش باشيم تا به هم نريزد و ما را در خودش حبس نكند. اينجا يك راهنماي جمع و جور درباره آسانسورها با كمك «پوريا ملكي» كه كارشناس نصب و راه‌اندازي و تعمير اين بالابرهاست آماده شده است.
- رايج‌ترين نقص آسانسورها چيست؟
آسانسورها گاهي از حركت مي‌ايستند و اصطلاحاً گير مي‌كنند و اين رايج‌ترين نقص آنهاست. اگر بدانيم كه اين توقف‌ها ناشي از فعال شدن بخشي از سيستم امنيتي آسانسور است و در واقع دارد از جان ما محافظت مي‌كند، شايد در كابين تاريك و بي‌حركت آسانسور كمتر اذيت شويم! زماني‌كه سيستم محرك يك آسانسور به هر دليلي متوقف مي‌شود، سيستم ترمز آن فعال مي‌شود و كابين در هر موقعيتي كه هست، ثابت مي‌ماند. اگر آسانسور شما مجهز به برق اضطراري باشد، شما را در نخستين طبقه متوقف و در‌ها را باز مي‌كند و بعد خاموش مي‌شود. پس سعي كنيد آسانسوري انتخاب كنيد كه مجهز به برق اضطراري باشد. آسانسورها به ۳ دليل از حركت مي‌ايستند. يكي قطع شدن برق، ديگري نقص مكانيكي يا الكتريكي و سومي استفاده ناصحيح از آسانسور مثل تحميل كردن وزن بيش از حد مجاز به آن. در ادبيات آسانسور، وزن هر انسان ۷۵ كيلوگرم محاسبه شده است. پس اگر آسانسوري تا ۱۰ نفر ظرفيت دارد، نبايد آن را با وزني بيشتر از ۷۵۰كيلوگرم مواجه كرد كه اگر هم در‌هايش بسته شد و راه افتاد، در ميانه‌هاي راه متوقف شود و كار بالا بگيرد.
- اگر در آسانسور حبس شديد چه كنيد؟
نكته اول و مهم اين است كه ديوارهاي كابين آسانسور در مقابل هوا ايزوله نيست و قرار نيست دچار كمبود اكسيژن شويد. پس آرام باشيد و خطر خفگي را در تخيلات‌تان تقويت نكنيد. توصيه اصلي به حبس‌شدگان، برقراري ارتباط با بيرون از كابين است. پس به هيچ‌وجه درصدد باز كردن درهاي كابين با اهرم نباشيد، چون گره كار را كور‌تر و خطر را جدي‌تر مي‌كند. نگران سقوط آزاد هم نباشيد، فيلم سينمايي كه نيست، سيستم ترمز اضطراري آسانسور فعال شده و اين سيستم مكانيكي است و از كار نمي‌افتد. ضمن اينكه سيم بكسل‌هاي آسانسور داراي ضريب ايمني بسيار بالايي هستند و امكان پاره شدنشان چيزي در حد صفر است. بعضي از كابين‌ها، تلفن اضطراري دارند، بعضي‌ها هم زنگ خطر دارند. اگر اينها در دسترس نبود، از موبايل استفاده كنيد. اگر موبايل هم آنتن نداشت، خونسرد باشيد و از روش سنتي فرياد زدن و كوبيدن به در استفاده كنيد. وقتي هم گروه نجات از راه رسيد، روي كف كابين بنشينيد تا حركت ناگهاني آسانسور، بلايي سرتان نياورد. حفظ خونسردي باعث مي‌شود كه تصميم‌هاي بهتري بگيريد و در غير اين صورت ممكن است كس ديگري هم توي كابين باشد كه تشويش شما، او را دچار حمله قلبي كند.
- اگر آسانسور گير كرد بيروني‌ها چه كنند؟
۲ حالت وجود دارد؛ يا كابين آسانسور هم رديف با يك طبقه متوقف شده است يا بين طبقات. در حالت اول مي‌توانيد با استفاده از كليد اضطراري يا همان 3 گوش درهاي آسانسور كه معمولا در دست مدير ساختمان و يكي‌دو همسايه ديگر است در را باز كنيد تا محبوس‌شدگان خارج شوند، اما اگر كابين بين طبقات گير كرده است، عقل حكم مي‌كند كه با مأموران آتش‌نشاني تماس بگيريد و از آنها تقاضاي كمك كنيد. بسياري از مأموريت‌هاي سازمان آتش‌نشاني، مربوط به همين گير كردن كابين آسانسور بين طبقات است. اما اگر در هر شرايطي دسترسي به مأموران امداد و نجات ممكن نشد خودتان مي‌توانيد با كمي دقت دست به‌كار شويد. ابتدا بايد كليد اصلي برق را قطع كنيد. به اتاق موتورخانه برويد. اگر قسمت‌هاي رنگ خورده سيم بكسل‌ها با قسمت‌هاي رنگ خورده پايه موتورگيربكس هم سطح هستند كابين در تراز يكي از طبقات ايستاده وگرنه بايد آن را با يكي از طبقات هم‌سطح كنيد. براي اين كار با يك دست اهرم ترمز روي موتورگيربكس را فشار دهيد و با دست ديگر فلكه دستي زردرنگ روي موتور را در جهتي كه راحت‌تر مي‌چرخد بچرخانيد. درصورتي كه سرعت حركت زياد شد با شل كردن اهرم ترمز، جلوي سرعت را بگيريد. اين چرخش را ادامه دهيد تا قسمت‌هاي رنگ خورده روي سيم بكسل‌ها با قسمت‌هاي رنگ خورده پايه موتور گيربكس هم سطح شوند. دراين حالت اهرم ترمز را رها كنيد تا كابين متوقف شود. ازسوراخ سقف چاه موقعيت كابين را پيدا كرده و به آن طبقه برويد. با كليد 3 گوش در طبقه را بازكنيد و با فشاردادن لته درهاي كابين در را هم بازكنيد تا سرنشينان از آن خارج شوند. بلافاصله با شركت آسانسور تماس گرفته تا براي بررسي وضعيت و رفع اشكال به ساختمان شما بيايند.
- دوربين داخل كابين لازم است؟
مرسوم شده كه طراحان داخلي، طرح‌هايي هم براي داخل كابين آسانسورها مي‌دهند كه بعضي از آنها واقعاً جذاب است. اما به‌غير از موارد اين‌چنيني كه به سليقه ساكنان خانه مربوط است، بد نيست كه كابين آسانسورها به دوربين مداربسته هم مجهز شود تا بعضي موارد مثل حمل بار با آسانسور كه معمولاً ممنوع است يا اعمال وزن غيرمجاز به آن، توسط نگهبان ساختمان مراقبت شود. خصوصاً در آسانسورهايي كه به سيستم هشدار وزن اضافه مجهز نيستند، از تحميل وزن اضافه بايد ممانعت شود. چون آسانسور به هر زحمتي كه هست، به راه مي‌افتد اما احتمالا در راه مي‌ماند.
- چه مواقعي از آسانسورها استفاده نكنيم؟
زماني كه متوجه حتي يك نقص فني كوچك در سيستم آسانسورتان مي‌شويد بهتر است تا زمان بر طرف شدن اين مشكل، از پله‌ها استفاده كنيد تا دردسري درست نشود. كارشناسان ايمني بسيار تأكيد كرده‌اند كه بعد از وقوع زلزله هم به هيچ‌وجه از آسانسور ساختمان‌ها براي جابه‌جايي استفاده نشود تا از ايمن بودن آن مطمئن شويد. يكي از مواردي هم كه به هيچ وجه نبايد از آسانسور براي رفت‌وآمد عمودي در ساختمان استفاده كرد در زمان وقوع آتش‌سوزي در آپارتمان است.
- هرچند وقت بازرسي شوند؟
آسانسورها بخشي حساس و خطرآفرين در مجموعه اجزاي ساختمان‌ها به‌حساب مي‌آيند و از نظر عملكرد و ايمني بايد دائم بررسي شوند. بنابراين نياز به نگهداري مناسب و بازرسي ادواري دارند؛ اين را مقررات ملي ساختمان هم تأييد مي‌كند. بخشي از مقررات ملي ساختمان، به موضوع مراقبت و نگهداري از ساختمان‌ها اختصاص دارد. در اين مبحث در مورد نگهداري از آسانسورها آمده كه مالك ساختمان يا نماينده قانوني او بايد حداقل ماهي يك‌بار، تمامي قطعات برقي و مكانيكي آسانسور را بازبيني كند و اگر تشخيص داد كه قطعه‌اي نياز به تعمير يا تعويض دارد، حتماً دستگاه را از سرويس خارج كند و اين خبر را از طريق نصب اعلاميه روي تمامي درهاي آسانسور، به ساكنان ساختمان اطلاع دهد. آسانسور دستگاهي است كه مدام در حركت است و استهلاك بالايي دارد. در مقررات ملي ساختمان آمده كه بايد هر سال آسانسورها را مورد بازرسي كامل قرار داد. به اين معنا كه آنها را خاموش كرد و از يك بازرس خواست تا آن را اصطلاحاً از صفر تا صد بررسي كند.
- بازرس را از كجا بياوريم؟
براي بازرسي سالانه آسانسور، بهتر است با يك شركت بازرسي تماس گرفته شود تا كارشناس خود را به محل اعزام كند. شركت‌هاي بازرسي ساختمان، تأييد صلاحيت خود را از سازمان ملي استاندارد دريافت مي‌كنند و فهرستي از شركت‌هاي مورد تأييد را در وب‌سايت اين سازمان مي‌توان يافت. حتي براي محكم‌كاري بد نيست كه در زمان نصب آسانسور هم يك بازرس حضور داشته باشد و نصب صحيح آسانسور را نظارت و تأييد كند. براي بازرسي آسانسورها، فرم‌هايي وجود دارد كه توسط سازمان استاندارد در اختيار بازرس‌ها قرار داده شده است. بد نيست نگاهي به اين فرم‌ها بيندازيد و يك كپي از آن تهيه كنيد تا در مواقع بازرسي ادواري آسانسور، بدانيد كه يك بازرس، به چه نكات و چه بخش‌هايي از آسانسور بايد توجه كند.
- چه علائمي را جدي بگيريم؟
باز شدن درهاي آسانسور در مواقعي كه كابين از راه نرسيده، خطرناك‌ترين نقصي است كه يك آسانسور ممكن است پيدا كند. چنين نقصي را به هيچ‌وجه نبايد ناديده گرفت. مواردي مثل توقف كابين در موقعيتي بالا‌تر يا پايين‌تر از سطح زمين هم يك هشدار جدي است. بعضي مواقع آسانسورها برخي از طبقات را رد مي‌كنند كه اين مشكل هم با گذشت زمان حل نمي‌شود. هر نوع صداي ناهنجار ممكن است نشانه‌اي از نقص فني باشد. از مكانيك‌هاي خودرو كه بپرسيد، تأييد خواهند كرد كه بخش بزرگي از مراجعان به آنها، كساني هستند كه بيهوده سعي كرده‌اند يك نقص ظاهراً كوچك را برطرف كنند و اتفاقاً آن را به مشكلي حاد تبديل كرده‌اند. اين موضوع در مورد هر دستگاه مكانيكي ديگري مثل آسانسور هم صادق است و بايد گفت كه اگر آشنايي كامل با مكانيسم آسانسور وجود ندارد، عاقلانه‌تر است كه اقدام شخصي براي تعميرش صورت نگيرد.
- آداب و اصول آسانسورسواري
آسانسور يك وسيله نقليه عمومي است و استفاده از آن، آداب و اصولي دارد، مثل اينكه:
كشيدن در آسانسور در مواقعي كه هنوز كابين در طبقه توقف نكرده، فايده ديگري جز خرابي قفل در به مرور زمان ندارد.
فشردن مكرر دكمه آسانسور هم موجب نمي‌شود كه كابين زود‌تر از راه برسد. اگر خيلي عجله داريد، بهتر است پله‌ها را دريابيد. خصوصاً اگر مي‌خواهيد يكي‌دو طبقه تردد كنيد، استفاده از آسانسور منطقي نيست. متوقف كردن كابين در يكي‌دو طبقه اول، وقت ديگران را مي‌گيرد و در عين‌حال ما را از يك ورزش كوتاه محروم مي‌كند.
زماني‌كه وارد آسانسور شديم، ادب حكم مي‌كند بگذاريم كسي كه جلو‌تر است، زود‌تر دكمه طبقه مورد نظرش را بزند. رعايت حال معلولان، جانبازان، سالمندان، خانم‌ها و كودكان هم البته ضروري است.
اگر در‌ها دارند بسته مي‌شوند و ناگهان كسي دوان‌دوان از راه مي‌رسد، اخلاق حكم مي‌كند كه دكمه گشودن در را بزنيم تا او هم بتواند سوار شود. قطعاً اگر خودمان جاي دونده باشيم، انتظار داريم كه آسانسورسوار‌ها در را برايمان باز كنند.
آسانسور يك وسيله عمومي است. اگر از خريد آمده‌ايم و بار زيادي به همراه داريم، با وارد شدن به كابيني كه مسافر دارد، ديگران را آزار ندهيم و سعي كنيم از يك آسانسور خالي استفاده كنيم.
هرگز نبايد كابين را براي رسيدن همراهانمان متوقف نگاه‌داريم. آسانسور، هواپيما نيست كه اگر از آنجا بمانيم، زيان فراواني داشته باشد.
آسانسورهاي ساختمان‌هاي پر رفت‌وآمدي مثل بيمارستان‌ها، معمولاً مملو از مسافر مي‌شوند. در اين مواقع بهترين حالت آن است كه همگي مسافران رو به در بايستند. اما از آنجا كه ما ايراني‌ها پشت كردن به هم را بي‌ادبي مي‌دانيم، معمولاً در ميان كابين سرگردان مي‌شويم. اگر قصد پشت كردن به هم را نداريم، لااقل طوري نايستيم كه بيني‌هايمان با هم مماس شوند!
بهتر است مسافران آسانسور خودشان دكمه طبقه مورد نظرشان را در زمان ورود بفشارند. كسي كه كنار دكمه‌ها ايستاده، مسئول اين كار نيست.
صحبت با تلفن همراه، ايجاد سر و صداي اضافه مثل سرفه‌هاي شديد، در تمام وسايل نقليه عمومي صحيح نيست؛ چه تاكسي و اتوبوس، چه آسانسور.
استفاده از محيط كوچك و بسته آسانسور براي بعضي‌ها ترسناك و ناممكن است. اين نوع از اختلال‌هاي رواني را با عنوان‌هايي مثل ترس از غوطه‌وري و تنگناهراسي مي‌شناسند و البته قابل درمان است. روانشناس‌ها مي‌گويند براي درمان چنين اختلالي، بايد ترس را به مرور كاهش داد. چنين فردي بايد چندبار به همراه يك فرد ديگر، در يك كابين بي‌حركت قرار بگيرد و بعد از مدتي يك طبقه را با آسانسور بپيمايد و به مرور به شمار طبقه‌ها اضافه شود و بعد اين مسير را بدون همراه طي كند تا اندك اندك ريشه‌هاي ترس از آسانسور در دلش بخشكد. به هر صورت ترس از آسانسور، بيماري پيچيده‌اي نيست و درمان راحتي دارد.
نظر شما