شهرهايي كه درآمد بالاتري دارند، زباله بيشتري توليد مي‌كنند و شهرهاي با درآمد كم و متوسط نيز ميزان توليد زباله كمتري دارند. تهران اگرچه در ميان شهرهاي جهان درآمد چندان بالايي ندارد، اما ميزان توليد زباله‌اش از شهرهاي در حال توسعه زيادتر است.
سرانه توليد زباله در شهرهاي كم‌درآمد و با درآمد متوسط در حال حاضر بين0.5 تا يك كيلوگرم و در كشورهاي با درآمد بالا بين يك كيلو تا 5كيلوگرم در نوسان است. سرانه توليد زباله در تهران در حال حاضر بالغ بر 900گرم است كه در ميان شهرهاي در حال توسعه سرانه بالايي قلمداد مي‌شود.
نيويورك با توليد ناخالص ملي بيش از هزار و 400ميليارد دلار و با جمعيت 8ميليون و 250هزار نفر در رده دوم پردرآمدترين شهرهاي جهان است و هر شهروند نيويوركي سالانه 720كيلوگرم زباله توليد مي‌كند. توكيو با توليد ناخالص ملي بالغ بر هزار و 500ميليارد دلار و جمعيت 13ميليوني در رده اول شهرهاي پردرآمد جهان جاي گرفته و هر شهروندش سالانه 610كيلوگرم زباله توليد مي‌كند.توليد ناخالص داخلي شهر تهران سالانه بالغ بر 150ميليارد دلار برآورد مي‌شود و هر شهروند تهراني سالانه 360كيلوگرم زباله توليد مي‌كند كه اين آمار در ميان كشورهاي در حال توسعه رقم بالايي است.
- تبديل پسماند به ثروت
عضو هيأت علمي دانشگاه آزاد اسلامي با اشاره به اينكه بازيافت زباله در شهرهاي توسعه يافته بخشي از منبع درآمدي آنهاست، گفت: زباله طلاي كثيف است و فرصتي براي درآمدزايي در شهرهاي بزرگ و توسعه‌يافته است. با توسعه فرهنگ تفكيك از مبدأ مي‌توان فرصتي كه در اختيار مديريت شهري است را به عرصه‌اي براي درآمدزايي تبديل كرد.دكتر رقيه خيري ودايع با اشاره به اينكه در حال حاضر بين 70تا 75درصد زباله‌هايي كه در پايتخت توليد مي‌شود زباله‌هاي تر هستند؛ افزود: حدود 20تا 25درصد از زباله‌هاي پايتخت را زباله‌هاي خشك تشكيل مي‌دهد، اما به‌دليل نبود فرهنگ تفكيك از مبدأ، كمتر شاهد فرايند تبديل پسماند به‌عنوان منبع دائمي توليد ثروت هستيم.
به گفته اين استاد دانشگاه هم‌اكنون بخش عمده‌اي از زباله‌هاي تر پايتخت به كمپوست تبديل مي‌شود و مديريت شهري تهران توانسته گام‌هاي خوبي در اين زمينه بردارد؛ به‌نحوي كه توليد كمپوست از زباله تر در سال 84كمتر از 75تن در روز بود. اين در حالي است كه براساس آمار منتشر شده در سال89 به بيش از هزار و 50تن در روز رسيد كه اين به‌معناي تبديل طلاي كثيف به ثروتي براي شهروندان تهراني است.
دكتر خيري در ادامه با اشاره به ايجاد مشاركت در شهروندان براي شكل‌گيري فرهنگ تفكيك زباله از مبدأ اظهار داشت: همانطور كه آلودگي هواي تهران هم‌اكنون به يك دغدغه شهروندي در پايتخت و ديگر شهرهاي كشور تبديل شده‌است، براي آلودگي‌هاي زيست‌محيطي نيز بايد اطلاع‌رساني و آموزش‌هاي مناسبي مورد نظر قرار گيرد تا شهروندان در اين زمينه داراي دغدغه باشند و بتوانند براي شكل‌گيري فرهنگ تفكيك زباله از مبدأ گام‌هاي عملي بردارند و به ياري مديريت شهري بيايند.
راهكار اين استاد برنامه‌ريزي شهري براي افزايش مشاركت شهروندان دوري از رويكرد شعاري و استفاده از شوراياري‌ها و شهرداري‌هاي محلات و گروه‌هاي مرجع است. به گفته خيري از دهه 60الگوي مصرف در شهرهاي بزرگ كشور تغيير كرده و استفاده از ظروف يكبار مصرف زيادتر شده است. از اين‌رو بازگشت به الگوهاي پيش از آن مي‌تواند يكي از راهكارهاي مناسب براي كاهش توليد زباله خشك در شهرها باشد.
خيري به ايجاد فرهنگ استفاده كمتر از ظروف يكبار مصرف حتي در هيئت‌هاي مذهبي و توصيه براي مصرف كمتر اين ظروف و توليد كمتر آلودگي در اين مجامع نيز تاكيد كرد؛ چرا كه آموزه‌هاي مذهبي ما بر اصل قناعت و مصرف كمتر تأكيد دارد.به گفته وي ركن آموزش شهروندي بر پايه 3اصل دانش، بينش و عملكرد شكل مي‌گيرد و مديريت شهري مي‌تواند با تكيه بر اركان آموزش، تأثير بسياري بر شهروندان بگذارد؛ هر چند شهروندان نيز بايد براي اصلاح الگوي مصرف گام‌هاي جدي بردارند.
- تهران در زمره شهرهاي با درآمد كم و متوسط
براساس پيش‌بيني پايگاه اطلاع‌رساني شهرهاي جهان (citymayors)توليد ناخالص ملي توكيو در سال 2005در حدود هزارو 191ميليارد دلار بود كه اين رقم در سال 2020به بيش از هزار و 602ميليارد دلار مي‌رسد. نيويورك نيز با توليد ناخالص ملي هزار و 133ميليارد دلار در سال 2005براساس برآورد تا 5سال آينده به هزار و 561ميليارد دلار مي‌رسد. تهران نيز با توليد ناخالص داخلي 88ميليارد دلار در سال 2005طي 5سال آينده به رقم 172ميليارد دلار خواهد رسيد. بر اين اساس تهران در رده پنجاهمين شهر ثروتمند جهان جاي گرفته است و در زمره شهرهاي با درآمد متوسط و كم قرار دارد.
نظر شما