اين سياستمدار 68ساله، عضو حزب سوسياليست و از چپ‌هاي ضدجنگ اروپاست. او اين هفته به‌عنوان نهمين وزيرخارجه اروپايي كه در يك سال گذشته به ايران سفر كرده‌اند، مهمان تهران بوده است. تيوميويا، 11سال پيش هم يك‌بار به ايران سفر كرده‌بود. ارتباط او با ايران به اينجا ختم نمي‌شود. آقاي وزير، سال‌ها پيش، در زمان دانشجويي، عليه رژيم گذشته ايران در كشورش تظاهرات ترتيب مي‌داد.با او درباره توسعه روابط تجاري سياسي اروپا با ايران، مبارزه با داعش و نظرش درباره شهر تهران گفت‌وگو كرده‌ايم.
- آقاي وزير! با توجه به سفر‌تان و مذاكراتي كه امروز با مقامات ايراني داشتيد، برنامه كشور شما براي توسعه روابط تجاري با ايران چيست؟
خب، بايد بگويم كه اين موضوع به‌طور خاص به بخش‌هاي تجاري 2كشور مربوط است. تا آنجا كه من مي‌دانم علاقه زيادي براي توسعه روابط تجاري وجود دارد. من مي‌دانم كه ظرفيت بالقوه و علاقه زيادي براي توسعه روابط تجاري و همچنين سرمايه‌گذاري در ايران وجود دارد ولي در اين زمينه، بسياري از گام‌ها به نهايي‌شدن توافق هسته‌اي با ايران بستگي دارد. اگر توافقي به‌دست بيايد كه به لغو كامل تحريم‌ها منجر شود، بدون شك فنلاند راحت‌تر، مطمئن‌تر و بي‌خطرتر مي‌تواند با ايران همكاري تجاري و سرمايه‌گذاري انجام دهد.
- منظور شما اين است كه درحال حاضر و در اين مرحله، توسعه‌اي در روابط تجاري صورت نمي‌گيرد؟
نه، اصلا منظور من اين نبود. ما همين الان هم روابط تجاري با ايران داريم ولي از نظر من اين رابطه بسيار در حد معمولي است. مناسبات تجاري مستقيم ما با ايران سالانه 150ميليون يورو است. ولي حرف من اين است كه ظرفيت زيادي براي توسعه اين روابط وجود دارد. علاوه بر اين رابطه تجاري مستقيم، پروژه‌هاي مشترك ديگري هم وجود دارد؛ مثل برگزاري دوره مشترك آموزش مديريت بازرگاني ام‌بي‌اي بين دانشگاه‌هاي فنلاند و ايران كه براي مديران اقتصادي قرار است برگزار شود. اين قرار است نخستين دانشگاه اروپايي در ايران باشد. من از اجراي اين پروژه‌ها به‌ويژه اين همكاري در بخش آموزشي خيلي خوشحال هستم.
- به‌نظر مي‌آيد كه كشورهاي غربي هم در انتظار كاهش تحريم ايران هستند.
كاملا درست است. ما همه منتظر عادي شدن اين وضعيت هستيم. شواهد و دلايل سياسي و اقتصادي زيادي وجود دارد براي خشنودي از كاهش تحريم؛ به‌ويژه با توجه به شرايطي كه الان در اين منطقه وجود دارد، الان فرصتي است براي مشاركت استراتژيك ميان اروپا و ايران.
- كشور شما به فعاليت‌هاي زيست‌محيطي و سرمايه‌گذاري در اين زمينه در دنيا مشهور است. در خبرها آمده‌بود كه يكي از موضوعات مورد مذاكره شما در ايران، همكاري در اين زمينه و سرمايه‌گذاري احتمالي در بخش محيط‌زيست، به‌ويژه بخش جمع‌آوري آب‌هاي سطحي و فاضلاب بوده است. در اين‌باره كمي توضيح بدهيد.
تا آنجا كه اطلاع دارم هنوز درباره پروژه خاصي توافق قطعي نكرده‌ايم اما دولت ما آماده است كه امكان همكاري و سرمايه‌گذاري در اين بخش‌ها را در ايران فراهم كند.من در اين سفر همچنين حامل دعوت از رئيس سازمان محيط‌زيست ايران و معاون رئيس‌جمهور بودم تا به فنلاند بيايند و درباره طرح‌هاي همكاري محيط‌زيستي ميان 2كشور مذاكرات تكميلي را انجام بدهند. با اين سفر، ايشان مي‌توانند مذاكره در زمينه استفاده از تكنولوژي‌هاي پاك و استفاده بهينه از انرژي را باتوجه به تخصص و تجربه‌اي كه در اين زمينه‌ها در فنلاند وجود دارد، پيگيري كنند. اينها مواردي است كه مورد علاقه كشور فنلاند هم هست.
- با توجه به شرايط خاورميانه و جنگي كه اكنون با گروه تروريستي داعش در جريان است، به‌ويژه در عراق و خطري كه از سوي اين گروه همه دنيا به‌ويژه غرب را تهديد مي‌كند، زمينه همكاري كشور شما با ايران درباره اين موضوع چه مي‌تواند باشد؟
در همه ملاقات‌‌ها و مذاكراتي كه من در تهران با مقامات ايران داشتم، درباره اين موضوع مهم صحبت كرديم. به‌نظر من اين موضوع بسيار مهم و حياتي است. نظر ما در اروپا درباره اين موضوع، همان نظر ايران است و در اين زمينه اشتراك نظر ميان دوطرف وجود دارد. اين يك خطر جهاني است. درست است كه اكنون در عراق يك بحران انساني ايجاد شده اما داعش يك خطر فراگير براي كل اين منطقه و دورتر از اين منطقه براي اروپا و غرب است. اروپا و ايران براي مقابله با اين خطر، منافع مشترك دارند. همه بايد به عراق كمك كنيم كه يك كشور دمكراتيك باثبات بشود. اين يك راه همكاري براي مقابله با اين تهديد است.
- صحبت يا توافقي در اين سفر و مذاكرات‌تان براي همكاري امنيتي يا همكاري براي كمك‌هاي انسان‌دوستانه به عراق انجام شده‌است؟
ما در زمينه كمك‌هاي انسان‌دوستانه به عراق مشاركت فعال داريم. خبر دارم كه بعضي كشورهاي اروپايي به درخواست دولت عراق، براي كردها و كساني كه مشغول جنگ با داعش هستند، سلاح فرستاده‌اند. البته ما در اين زمينه مشاركتي نداريم اما در بخش كمك‌هاي انسان‌دوستانه و حمايت سياسي فعال هستيم.
- در سابقه فعاليت‌هاي شما در دوران جواني و دانشجويي، نكته جالبي وجود دارد. شما در آن دوران از سازمان‌دهندگان تظاهرات‌هاي دانشجويي در كشور خودتان عليه رژيم شاه ايران بوديد. در اين‌باره براي خوانندگان ما بگوييد.
بله، اين موضوع به 45سال قبل برمي‌گردد، خب واقعيت اين است كه در آن زمان مردم اروپا اطلاع چنداني از آنچه در ايران مي‌گذشت نداشتند و واقعيات را نمي‌دانستند. دولت‌ها و دستگاه تبليغات، تصاوير شاه و خانواده‌اش را منتشر مي‌كردند و درگير زرق‌و‌برق سلطنت بودند و كسي نمي‌دانست كه پشت اين تصاوير و اين چهره، يك رژيم به‌شدت خشونت‌طلب پليسي فاسد نهفته است. در آن زمان ما مي‌خواستيم همه را از اين واقعيت آگاه كنيم. وقتي شاه ايران مي‌خواست از فنلاند ديدار كند، ما تظاهرات‌هاي دانشجويي را در اعتراض به اين سفر ترتيب داديم و مي‌خواستيم چهره واقعي او را به همه نشان دهيم.
- ماجراي اين نشاني كه روي يقه كت شماست و شنيده‌ايم كه هميشه اين نشان را همراه داريد چيست؟ گويا نشان صلح است.
من يكي از بنيانگذاران جنبش مستقل صلح در فنلاند هستم. چندسال قبل، موقع ديدار با وزيرخارجه وقت آمريكا، كالين پاول، بعضي مقامات به من توصيه كردند كه هنگام اين ديدار رسمي، اين نشان را از روي كتم بردارم. من گفتم نه. اين نشان صلح است و بايد باشد، حتما آقاي وزير هم درك مي‌كنند.
- اين روزها شاهد تنش كم‌سابقه‌اي ميان اروپا و روسيه بر سر اوكراين هستيم. دوطرف تحريم‌هايي عليه يكديگر اعمال كرده‌اند. تأثير اين تحريم‌ها چه مي‌تواند باشد و آيا اساسا از نظر شما تحريم ابزار فايده‌مندي در اينگونه تنش‌هاي سياسي است؟
خب، در شرايط خاص، تحريم قطعا ترجيح دارد به ابزارهاي نظامي. ما نمونه‌هايي هم در تاريخ داشته‌ايم كه تحريم جواب داده است؛ مثل تحريم عليه حكومت آپارتايد آفريقاي جنوبي. درباره روسيه، هدف از تحريم‌ها اين نيست كه به اين كشور لطمه وارد بشود بلكه هدف اين است كه اين تحريم‌ها ابزار فشاري باشند در كنار تلاش‌هاي ديپلماتيك. طرح‌هاي زيادي در ارتباط با اوكراين الان در دست بررسي و موضوع مذاكره ناتو، اتحاديه اروپا و روسيه هست. نمي‌شود گفت كه اين تنش شديدتر مي‌شود يا كمتر، بايد ببينيم مذاكرات چگونه پيش مي‌رود اما حتما راه‌حل خروجي براي اين تنش وجود دارد.
- شما 11سال پيش هم به ايران سفر كرده‌بوديد. شهر تهران نسبت به آن زمان چقدر تغيير كرده‌است؟
خب، من زماني براي مشاهده و گشت در شهر نداشتم اما به‌نظرم تعداد ماشين‌ها و ترافيك سنگين‌تر شده است البته از نظر زيرساخت‌هاي شهري، خبر دارم كه كارهاي ساخت‌وساز زيادي در زمينه زيربنايي شهر و به‌ويژه زير زمين در ارتباط با توسعه مترو در جريان است.
نظر شما