الهی چاق از دنیا نری

اوضاع خراب است! چاق ها روز به روز زیاد تر می‌شوند. باور ندارید؟  این را آمارها نشان می‌دهند. اوضاع خراب‌تر می‌شود وقتی بفهمید میزان گرفتاری به چاقی بین جوان های ایرانی هم در حال افزایش است. این را هم باور ندارید؟  باز هم آمارها در خدمت‌تان است.

ما هم وقتی این پرونده را شروع کردیم، فکر نمی‌کردیم اوضاع این‌قدر وخیم باشد، مخصوصا در بین جوان‌ها. نکته ناامید کننده آمارها همین است که درصد چاقی در بین همسن‌وسال‌های ما، به شدت دارد زیاد می‌شود و انگار هیچ‌کس هم نگران نیست.

البته هیچ‌کس که نه؛ خیلی از مؤسسات برای ماهیگیری از این دریای بزرگ خودشان را آماده کرده‌اند و با ترفند‌های عجیب و غریب به میدان آمده‌‌اند و بلوایی درست کرده‌اند. در این بلوا تنها چیزی که دارد قربانی می‌شود، راه‌حل درست برخورد با این پدیده خطرناک است. ما در این چند صفحه سعی کردیم در میان این غبار و مه، راه درست را پیدا کنیم.

آینده‌ای وحشتناک در انتظار ماست

دکتر فرهاد حسین‌پناه  رئیس انجمن پیشگیری و درمان چاقی است.  اوضاع خطرناک چاقی در کشور گروهی از دکترهای ایرانی را به فکر تشکیل این انجمن انداخت تا فعالیت‌های مدونی را برای حل معضل چاقی انجام دهند.

دکتر حسین‌پناه آمار و ارقام نگران‌کننده‌ای را درباره وضعیت چاقی  می‌دهد که فقط کافی‌ است بخوانید تا بفهمید شرایط چقدر بد است.
   در حال حاضر 2/1 تا 3/1میلیارد نفر در دنیا اضافه وزن دارند و طبق تعریف‌های چاقی، 300میلیون نفر چاق هستند که این ارقام در 2 دهه اخیر رشد داشته‌اند.

 در ایران در گروه سنی 59 - 50 سال، بالاترین میزان شیوع چاقی را داریم. 3/73درصد افراد این گروه سنی، اضافه وزن یا چاقی دارند.

ترس ما از عوارض چاقی است. دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی به طرز وحشتناکی دارند زیاد می‌شوند. فشار خون، پوکی استخوان و چربی‌خون هم از دیگر عوارض شایع چاقی هستند. ما نگران عوارض متابولیک چاقی هستیم.

سندرم متابولیک، سندرمی است که تجمع عوامل خطر یعنی قند خون بالا، فشار خون بالا، چربی خون زیاد و چاقی شکمی را در خود دارد و افراد مبتلا  مستعد عوارض قلبی هستند. این بیماری در کشور ما شایع است و 30درصد جامعه شهری را درگیر کرده است.

چاقی زنان ایرانی، 2برابر مردان است؛ نسبت 30 به 15درصد. به همین نسبت هم بیماری‌های ناشی از چاقی در زنان شایع‌تر است.

  کم‌خونی و فقر آهن، شایع‌ترین کمبود تغذیه‌ای در کودکان است که در 30 تا 60درصد کودکان دبستانی گزارش شده و تنها دلیل آن خوراکی هایی است که این نسل در زنگ‌های تفریح می‌خورد؛ «خوراکی‌های نسل جدید». فاصله ساندویچ گوشت‌کوبیده در دستان ما تا ژامبون گوشت در دستان کودکان امروز.

  دیابت نوع2 که مربوط به بزرگسالان است، کم‌کم دارد به بیماری شایع کودکان و نوجوانان زیر 18سال تبدیل می‌شود!

  3 /13درصد کودکان و نوجوانان اضافه وزن دارند و 3/5درصد چاقی. سندرم متابولیک حتی در نوجوانان آن‌قدر شایع شده که 1/10درصد از آنهایی را که بین 10 تا 17 سال دارند،  درگیر کرده است. نسبت کلسترول و تری‌گلیسرید خون این افراد هم حتی از همسالان خارجی‌شان بیشتر است.

از آینده بچه‌ها می‌ترسیم. سن رخ‌دادن بیماری‌های قلبی و عروقی پایین آمده. با اوضاع فعلی، دهه40 و 50 زندگی بچه‌های الان وحشتناک است. اگر حالا به فکر نباشیم، فردا، هم خسارات جانی زیادی خواهیم داشت، هم هزینه درمان بالا و هم جامعه بیمار.

 آمار متعلق به ایرانی های بالای 20 سال است. این طوری که نمودار نشان می دهد فقط 40 درصد مردم در وضعیت نرمال هستند.

7/ 36 اضافه وزن دارند و 3/23 هم گرفتار چاقی هستند. اگر می خواهید بدانید جزو کدام دسته‌اید وزن خود را بر مجذور قدتان بر حسب متر تقسیم کنید. اگر زیر 25 شد اوضاع روبه راه است . اگر بین 25 تا 30 بودید دچار اضافه وزنید و اگر بالای 30 بود شما چاق هستید!

خانم ها بیشتر چاق می‌شوند

چیزهای جالب زیادی در مورد چاقی وجود دارد که هم آدم‌های چاق دوست دارند بدانند و هم آدم‌های غیرچاق. بعضی از باورهای رایج در مورد چاقی هیچ پشتوانه علمی ندارند و بعضی‌هایشان در عین عامیانه بودن، کاملا با واقعیت‌های علمی سازگارند. با دکتر احمدرضا درستی ـ عضو هیات مدیره انجمن پیشگیری و مبارزه با چاقی و رئیس انستیتو تغذیه ایران ـ درباره این باورها  گفت‌وگو کرده‌ایم.

•  آقای دکتر! اصلا چیزی به عنوان «استعداد چاقی» وجود دارد یا آدم‌های چاق برای توجیه چاق شدنشان آن را ساخته‌اند؟

بله، استعداد چاقی وجود دارد که دو تا علت عمده دارد: یکی ژنتیک است، یعنی کسی که پدر یا مادرش ژن چاقی را دارد، گرفتاری‌اش بیشتر است. اگر همین فرد را با گروهی که این ژن را ندارند، مدتی یک جا قرار دهیم تا با هم غذای یکسان بخورند و فعالیت یکسان داشته باشند، باز هم این فرد با همان مقدار غذا احتمال چاقی‌اش بیشتر است.

علت دیگر هم رفتارهای والدین خصوصا مادر در دوران جنینی و اوایل تولد بچه است. مثلا مادری که در دوران بارداری زیادتر از حد معمول، اضافه وزن می‌گیرد، باعث می‌شود جنینش هم سنگین وزن به دنیا بیاید (نوزاد سنگین‌وزن، بیش از 3هزار و 800گرم وزن دارد) و در نتیجه، سلول‌های چربی‌اش خیلی زیاد شود. این بچه، بی‌گناه دارای استعداد چاقی می‌شود.

•  پس استعداد چاقی دست خود آدم نیست...

همیشه نه. ولی یک گروه سومی هم وجود دارند که از اول هیچ مشکلی ندارند و خودشان باعث به وجود آمدن این استعداد در بدنشان می‌شوند.  مثل دخترخانمی که استخوان‌بندی درست و خوبی دارد و از نظر علم تغذیه وضع سلامتی‌اش عالی است ولی خودش فکر می‌کند چاق است و دوست دارد لاغرتر بشود.

این خانم با رژیم‌های نامناسب، فشارهای نابجایی به بدنش وارد می‌کند و باعث می‌شود در بدنش تغییراتی رخ بدهد، از جمله اینکه بدن در مقابله با رژیم‌های شدید و قحطی غذایی، برای اینکه زنده بماند نیاز خودش را به انرژی کم می‌کند؛ چون بدن هوشمند است و می‌فهمد در شرایطی که مواد غذایی کم می‌شود، اگر بخواهد عادی زندگی کند، می‌میرد. وقتی بدن نیازش را به انرژی کم کرد، شخص حتی با خوردن غذای کم یا معادل غذای دیگران، چاق می‌شود.

•  پس آنهایی که می‌گویند «آب می‌خورم، چاق می‌شوم» راست می‌گویند؟

حالا نه اینکه فقط آب بخورند و چاق شوند. البته هستند کسانی که خیلی کم غذا می‌خورند و واقعا چاق می‌شوند؛ اینها فکر می‌کنند چاق‌اند. ولی در واقع سوءتغذیه و کمبود شدید مواد غذایی باعث شده بدنشان ورم کند. وقتی این افراد به ما مراجعه می‌کنند نه تنها رژیم کم‌کالری به آنها نمی‌دهیم که حتی رژیم کامل می‌دهیم تا خوب غذا بخورند و اینها بعد از خوردن غذا لاغر می‌شوند!

•  آقای دکتر! یک باور متداولی وجود دارد که آدم‌ها بعد از ازدواج چاق می‌شوند؛ واقعا ازدواج چقدر روی چاق ‌شدن تاثیر می‌گذارد؟

ازدواج به این خاطر تأثیرگذار است که سبک زندگی آدم‌ها را تغییر می‌دهد. فردی که تا دیروز با خانواده‌اش زندگی می‌کرده، حالا وارد محیط جدیدی شده با شرایط جدید. علاوه بر این، هر وقت آدم‌ها می‌خواهند خوش بگذرانند یا لذت ببرند، یکی از چیزهایی که وسط می‌آید غذاست. جشن، یعنی غذاخوردن.

جشن تولد است، کیکش کو؟ پیک‌نیک است، چی آوردیم بخوریم؟ حتی در عزاداری می‌گوییم حلواش کو؟ یعنی در هر شرایطی، یک خوراکی چرب و شیرین را وسط می‌گذارند، در هر گردهم‌آیی و جلسه‌ای همه دور یک غذا جمع می‌شوند. در مورد ازدواج هم همین‌طور است.

وقتی 2 نفر با هم ازدواج می‌کنند، می‌خواهند محبتشان را به هم ابراز کنند و علاوه بر خرید کادو و جواهر، یکی از بهترین راه‌ها غذاست. آقا به خانم می‌گوید کدام رستوران برویم که غذایش خوشمزه‌تر باشد، یا می‌خواهم ببرمت آنجا که غذای خوشمزه‌تری دارد تا نشان بدهم دوستت دارم.

•  آقای دکتر! خانم‌ها بیشتر چاق می‌شوند یا آقایان؟

در کشورهای مختلف دنیا و به طور کلی، چاقی در بین خانم‌ها کمی شایع‌تر است. البته به طور عادی هم چربی بدن خانم‌ها از آقایان بیشتر است؛ حتی زمانی که چاق نیستند آمادگی بدنشان برای وزن‌گیری بیشتر است. ضمن اینکه نیاز به انرژی‌شان کمتر است؛ یعنی به طور عادی نیاز به انرژی یک خانم نسبت به یک آقا با وزن و چربی یکسان کمتر است. پس خانم‌های محترم حواسشان باشد به اندازه آقایان غذا نخورند چون ممکن است بیشتر چاق شوند.

البته این یک عیب نیست، بلکه یک مزیت و حسن است چون باعث می‌شود مقاومت خانم‌ها در مقابل کم‌غذایی بیشتر از آقایان باشد. اگر روزی قحطی بیاید، در حالی که آقایان خیلی زود کله پا می‌شوند، خانم‌ها مدت طولانی‌تری بدون غذا زنده می‌مانند. ولی چون ما در دوران قحطی نیستیم، به خانم ها توصیه می‌کنیم مراقب مقدار غذایشان باشند.

•  چاقی با اضافه‌وزن چه فرقی دارد؟

 اضافه وزن یک تعریف علمی دارد؛ اگر وزن یک فرد نسبت به قدش را در فرمول نمایه توده بدن قرار دهیم و به ازای هر متر مربع از سطح بدن آن فرد، وزنش از 25کیلوگرم بیشتر باشد، وی دارای اضافه‌وزن است و اگر بیشتر از 30 کیلوگرم باشد، چاق است.

 در مرحله چاقی، اضافه وزن به حدی می‌رسد که از ظاهرش هم کاملا پیداست؛ در حالی که اضافه‌وزن، ممکن است در ظاهر فرد به چشم نیاید و حتی بگویید چه اندام عضلانی ای دارد ولی بعد می‌بینیم عضله نیست و چربی است. البته چاقی از اضافه وزن ضررش بیشتر است. بیماری‌های قلبی، عروقی، دیابت و بسیاری از بیماری‌های دیگر، نتیجه‌ چاقی‌ و اضافه وزن بیش از حد هستند.

•  شما در انجمنتان فقط به مردم آگاهی می‌دهید یا برای اصلاح کیفیت محصولات غذایی و تولید مواد غذایی سالم‌تر هم برنامه‌ریزی می‌کنید؟

این البته پیشنهاد خوبی است و می‌شود در آینده درباره آن فکر کرد ولی ما به عنوان یک NGO این توانایی را نداریم. حتی از دید انستیتو تغذیه و صنایع غذایی هم اگر خدمتتان عرض کنم، کار بسیار دشواری است. ما می‌دانیم صنایع غذایی ای وجود دارند که با تولید مواد غذایی پرچرب و پرشکر و پرنمک، سلامتی مردم را به خطر می‌اندازند.

ما این را می‌دانیم و نگرانیم اما به این سادگی‌‌ها هم نیست که ما برویم با یک صنعتی دو کلمه حرف بزنیم و قضیه حل شود. یک کارخانه، برای اینکه تن ماهی‌اش خوشمزه‌تر شود و برای رقابت با کارخانه‌های دیگر، ماهی را در مرحله پخت، پرس می‌کند و روغن ماهی‌اش را بیرون می‌کشد. بعد با روغن سبزیجات ارزان‌قیمت 3ساعت تمام، ماهی را می‌جوشاند. حالا ما بیاییم بگوییم این کار را نکن، آیا گوش می‌دهد؟

کمپانی دروغگوهای  بزرگ!

می‌گویند به تعداد آدم‌‌های چاق دنیا، راه برای لاغر شدن وجود دارد و هر کس فقط باید راه مناسب خودش را پیدا کند. آگهی‌‌های روزنامه‌ها به شما هشدار می‌‌دهند که مبادا ناامید شوید و از جست‌وجوی راه‌های جدید و آزمایش محصولات محیرالعقول روی خودتان غفلت کنید. اگر فکر خودتان هم نیستید، به فکر افراد نیکوکار و دلسوزی باشید که شب و روز می‌نشینند و برای لاغر کردن شما برنامه‌ریزی می‌کنند. کافی است  نگاهی به بخش چاقی و لاغری آگهی‌‌ها بیندازید تا دستتان بیاید آدم‌های چاق از وقتی که تصمیم  گرفته‌اند لاغر شوند، چه بستر مساعدی به وجود آورده‌اند برای شکوفا شدن خلاقیت آدم‌های دیگر و راه افتادن بازار مکاره‌ای که روزبه‌روز رونقش بیشتر می‌‌شود.

پول و پشتکار
«معجزه لاغری با مواد کاملا گیاهی و بدون هیچ‌گونه دستگاهی، در اختیار شماست.»
این عنوان یک آگهی اینترنتی است که ادعا می‌‌کند با استفاده از یک نوع ماساژ مخصوص، می‌شود در هر جلسه 2 تا 6 سانتی‌‌متر سایز کم کرد. خانمی که مسئول جواب دادن به تلفن‌هاست، مثل نوار ضبط‌شده‌ای اطلاعات می‌‌دهد: «روش ما یک روش لاغری منحصر به فرد است که با استفاده از مواد گیاهی و ماساژ ورپینگ، می‌تواند در یک جلسه 2 ساعته 2 تا 6سانتی‌‌متر کاهش سایز ایجاد کند.

این مواد گیاهی آنتی سلولیت هستند و شخصی که متقاضی لاغری است، یک ساعت در وانی که از مواد پرشده استراحت می‌کند و بعد ماساژور تعلیم‌دیده ما، موضع مورد نظر را با روش ورپینگ ماساژ می‌دهد».

اما این روش دوام هم دارد؟«خب، شما باید حداقل 7 تا 8 جلسه این کار را تکرار کنید و در کنارش رژیم غذایی را رعایت کنید و پیاده‌روی هم انجام دهید تا چربی‌ها دوباره برنگردد.»
هزینه این کار بین 25 تا 30 هزار تومان است و اگر درباره عوارضش بپرسید این طور جوابتان را می دهند: «نه‌خیر! چون ما از مواد کاملا گیاهی استفاده می‌کنیم، هیچ دستگاه یا اشعه‌ای هم در کار نیست و تا حالا هیچ عارضه‌ای دیده نشده است.»

کمربندهای جادویی
در تبلیغ دیگری که مفصل‌تر است، کمربند جدیدی معرفی شده که ساخت ژاپن است و با لرزاندن و ماساژ عضلات، چربی‌ها را می‌سوزاند. مسئول فروش این کمربند 45 هزار تومانی، پای تلفن با حوصله به همه سؤال‌ها جواب می‌دهد: «این کمربند لرزشی است و با تکنیک منحصر به فرد ایکس بی‌‌پلاس کار می‌‌کند که در حال حاضر، بهترین روش تأییدشده سیستم‌های لاغری و ماساژ در جهان است. این کمربند ویبره‌های حساب‌شده‌ای روی عضلات ایجاد می‌کند و علاوه بر دفع و سوزاندن چربی‌ها، از افتادگی و سستی عضلات هم جلوگیری می‌کند.»

•  حالا واقعا تاثیرگذار است؟ شما تضمین می‌کنید؟

ببینید، بستگی به این دارد که چقدر منظم از آن استفاده شود. ممکن است در همان دفعه اول بعد از استفاده، 2 سانت سایز کم کنید اما شما باید یک ماه به‌طور مداوم، روزی 40 دقیقه از آن استفاده کنید تا حدود 8 سانت کاهش سایز داشته باشید.

•  شما خودتان اثرش را دیده‌اید؟

خب، از دوست و آشنا هر کس برده، راضی بوده.

به گفته او، کمربند لاغری فقط برای دفع چربی شکم و پهلو کاربرد ندارد و می‌شود آن را برای بازوها، ران، ساق پا، دور سینه و سرشانه‌ها هم استفاده کرد. این دستگاه را می‌شود با باتری و رابط فندک ماشین و برق 220ولت شارژ کرد.

لوبیا لاغرم کن
«قرص‌های چربی‌سوز، تایید شده توسط وزارت بهداشت ایران و مهر استاندارد گیاهی، 120 تایی، روزی 3 تا با قدرت چربی‌سوزی بالا.»

این آگهی ادعا می‌کند که قرص‌های چربی‌سوز هیچ عارضه جانبی ندارند، 100 درصد گیاهی‌اند و پروتئین و مواد ضروری بدن را کاملا جبران می‌کنند. این قرص‌ها بسته‌ای 15 تا 20هزار تومان به فروش می‌رسد. کسی که مسئول جواب دادن به مشتری‌هاست، می‌گوید این قرص‌ها  در کانادا و آمریکا ساخته می‌شوند و گواهینامه 2000-9001 ISO دارند.

•  قرص چربی‌سوز اصلا یعنی چه؟ چطور چربی‌ها را می‌سوزاند؟

این قرص‌ها در واقع بلوکرهای چربی‌اند؛ یعنی از موادی تشکیل شده‌اند شبیه به فیبرهای رژیمی که به هضم چربی‌ها کمک می‌کنند. یک نوع دیگر این قرص‌ها بلوکر کربو هیدراتند که از عصاره لوبیا و گندم درست می‌شوند و آنزیم‌هایی دارند که به هضم غذاهایی مثل سیب‌زمینی، نان، برنج و پاستا کمک می‌کنند.آیا واقعا موثرند؟

«قرص‌ها را باید دقیقا بعد از خوردن غذا استفاده کنید تا از جذب چربی و کربوهیدرات به بدن جلوگیری کنند و وزنتان را کاهش دهند. در هر ماه مصرف، از جذب تقریبا 30 تا 40درصد چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها جلوگیری می‌شود، بعدها که به وزن دلخواهتان رسیدید، برای ثابت نگه داشتنش فقط کافی است قبل از خوردن غذاهای پرچربی یا پرکربوهیدرات از این قرص‌ها استفاده کنید.»

جلبک وارد میدان می‌شود
آگهی دیگری استفاده از جلبک‌های دریایی را سریع‌ترین روش لاغری معرفی می‌کند؛ به‌طوری که وعده می‌دهد در هر جلسه 2 الی 5سانتی‌متر سایز کم می‌کنید. روش مصرف این محلول جلبک هم به این شکل است که باندی را به لوسیون آغشته می‌کنید و باند را به صورت مومیایی دور موضع مورد نظر می‌پیچید و می‌گذارید یک ساعت باقی بماند.

آگهی‌دهنده مدعی است که این روش در افراد مختلف جواب‌دهی مختلف دارد: «لوسیون جلبک در خانم‌ها بهتر از آقایان جواب می‌دهد. همچنین بر بدن‌هایی که پفکی و شل هستند یا بدن‌هایی که ورزش نمی‌کنند بیشتر تأثیر می‌گذارد. افراد پیر هم نسبت به جوان‌ها دیرتر جواب می‌گیرند ولی به هر حال، هرکس تا حدی سایز کم می‌کند».

او درباره مکانیسم عمل این ماده، اطلاعات چندانی ندارد اما علاوه بر لاغری، محاسن و مزایای دیگری هم برای این دارو برمی‌شمارد: «لوسیون جلبک، حاوی ویتامین E‌ است که برای جوان ماندن پوست مؤثر است. همچنین جمع‌کننده بدن است و لک‌های پوستی را هم از بین می‌برد».

وسوسه
 اما روش‌های متنوع دیگری هم برای لاغر شدن سریع وجود دارد. یکی از اینها استفاده از انواع داروهاست. بعضی از این داروها با افزایش ادرار باعث کاهش آب بدن و به‌دنبالش کاهش وزن می‌شوند. بعضی دیگر مسهل هستند و با زیاد کردن سرعت تخلیه، مانع جذب کامل غذا می‌شوند. داروهای ضد اشتها هم وجود دارند؛ به اضافه داروهای هورمونی که هرکدام می‌توانند تا حدی باعث کاهش وزن شوند و عوارض خودشان را دارند.

روش رایج دیگر، آب درمانی است که یک پزشک از اهالی شوروی سابق برای خلاصی خودش از بیماری ابداع کرد. او برای 40روز، خوردن غذا را ترک کرد و فقط از آب، ویتامین‌ها و مواد معدنی استفاده کرد و توانست 20 کیلو کم کند ولی خودش در کتابش اعتراف کرد که بعد از 2ماه به وزن اولیه‌اش برگشت. استفاده از طب سوزنی برای لاغری هم چند سالی است که رایج شده است.

در این روش، با زدن سوزن‌هایی در قسمت‌های خاص در شخص احساس سیری به وجود می‌آید و باعث می‌شود کمتر غذا بخورد و لاغر شود. البته کسانی که در ایران این کار را انجام می‌دهند، معمولا شناخت کاملی از طب سوزنی و مسیر اعصاب اشتها ندارند و درنتیجه، موفقیت زیادی از این روش به دست نمی‌آید.  گوشواره لاغری  روش ساده و پرطرفداری است و کارش هم این است که روی مرکز تنظیم اشتها و هیپوتالاموس مغز اثر می‌گذارد و اشتها را کم می‌کند. اما اشکال کار اینجاست که بیشتر گوشواره‌های موجود در بازار تقلبی‌اند و هیچ اثری ندارند. 

بالاخره اینکه همه روش‌های لاغری ممکن است باعث کاهش وزن شوند اما تضمینی برای حفظ سلامتی شما ندارند. گردانندگان این بازار هم آن‌قدر سود می‌برند که به فکر یادآوری عوارض روش‌هایشان به متقاضیان لاغری نباشند. دیگر شما می‌مانید و چاقی اعصاب خردکن و هزار راه وسوسه‌انگیز که معلوم نیست چه سرانجامی داشته باشند.

و بقیه راه‌ها . . .

اما را‌ههای دیگری هم وجود دارد که خیلی در بین موسسات لاغری مرسوم نیست اما به هر حال به کار می‌رود. خلاصه‌ای از این روش ها را بخوانید. آخرش هم دکتر کیمیاگر درباره مضرات هر روش توضیح داده است.

معده کوچک‌تر
این روش در دسته‌ای از روش‌های عمل جراحی قرار می‌گیرد که به بای پس و گاستروپلاستی شهرت دارد و به کمک آن می‌توان قدرت ذخیره‌کنندگی معده را کاهش داد و حجم آن‌را کم کرد. به‌طور مثال، در گاستروپلاستی به کمک 2 ستون از فولاد ضدزنگ، معده را تقسیم‌بندی و حجم آن‌را کم می‌کنند.این عمل جراحی هم خالی از عارضه نیست و باعث استفراغ و حالت تهوع فراوان در بیمار می‌شود؛ به‌علاوه، بعد از عمل جراحی فرد نیاز به مراقبت‌های خاص دارد. اما یکی از مشکلاتی که این بیماران امکان دارد با آن روبه‌رو شوند، سندرم دانپینگ است با علائمی مثل عرق‌کردن زیاد و درد شکم.

نظر متخصص: حتما موثر است ولی فقط برای کسانی که بالای 30 کیلو اضافه وزن دارند و روش‌های دیگر برایشان جوابگو نبوده.

استاروک و اندرمولوژیه

از دیدن دوتا کلمه بالا خیلی تعجب نکنید؛ اینها نام‌های دستگاهی هستند که اولین‌بار در سال 1970 به بازار آمدند و از یک نظر رکورد دار محسوب می‌شوند و آن دریافت تاییدیه FDA (یعنی همان سازمان معروف غذا و داروی ایالات متحده) برای اولین‌بار برای استفاده از این دستگاه‌ها برای لاغری موضعی است. هرچند امروزه کمتر کسی از این دستگاه‌ها برای لاغری استفاده می‌کند اما این رکورد همچنان باقی است.

روش کار این دستگاه‌ها تلفیقی از ماساژ، مکش و تحت‌فشارقراردادن چربی‌های موضعی با کمک پرولب‌های مخصوص است.
نظر متخصص: این دستگاه ها جواب خوبی نمی‌دهند. کارکردشان بر اساس ورزش است اما ورزش فقط اگر صحیح انجام شود منجر به لاغری خواهد شد.

لیپوساکشن معروف
این روش به یک عمل جراحی پرسروصدا شهرت دارد. جراح برای این‌کار با کمک چاقوی جراحی، شکاف کوچکی در مرکز بافت چربی ایجاد می‌کند. این شکاف حدودا به اندازه یک انگشت سبابه است. بعد او با کمک یک سرنگ بزرگ، مایعی متشکل از نرمال سالین، داروهای بی‌حس‌کننده و برخی مواد دیگر را به داخل بافت چربی تزریق می‌کند. بعد جراح با دستگاه ساکشن یا مکنده، چربی‌ها را  می‌مکد. این روش در درمان چربی‌های موضعی  موفق است اما عارضه جانبی آن، گرفتگی رگ بیمار بر اثر آمبولی چربی به داخل خون است.  خونریزی و آلودگی شدید سلولیت ازجمله عوارضی هستند که با به‌کارگیری این روش، فرد را تهدید می‌کنند.

نظر متخصص: روش نسبتا مناسبی است ولی اصلا جراحی چاقی به حساب نمی‌آید بلکه یک جور جراحی زیبایی است. فرد اول باید لاغر شود بعد چربی هایی را که از روی شکمش نرفته با این طریق بردارد.

بادی رپینگ
این تکنیک هم میراث گذشتگان ماست. در طب سنتی به داروهایی به نام معرق برمی‌خوریم؛ یعنی عرق‌آورها. این داروها به صورت موضعی روی بافت‌ها زده می‌شود و پلاستیک یا لباس‌های تنگ روی آنها را می‌پوشانند تا بافت عرق کند. البته بیمار تا چند ساعت پس از آن نباید آب بخورد تا بافت لاغر شود.

نظر متخصص: اصلا باعث لاغری نمی شود. فقط چربی ها را جابه‌جا می کند!

مرض داری نمی خوری؟

 این روزها مسئله جدیدی جای اعتیاد به مواد مخدر یا الکل را بین  ستاره‌های هالیوودی گرفته است؛ اختلالات تغذیه‌ای!ماجرا خیلی به گذشته بر نمی‌گردد؛ از همان موقعی که عروسک‌های باربی طرفدار پیدا کردند و شبکه‌های تلویزیونی شروع به تبلیغ مانکن‌های 45کیلویی کردند، زمینه این بیماری‌ها به وجود آمد.

بولمیا، لقمه‌های عذاب وجدانی
در رم باستان که ملت بیکار بودند و حقوق شهروندی می‌گرفتند، غذا خوردن و حمام کردن، از تفریحات پرطرفدار بود. مراسم خوردن غذا گاهی 3 تا 4 ساعت طول می‌کشید و برده‌ها ظرف‌های مسی را پیش اربابان چاق خود می‌بردند تا آنها با دست بردن به ته حلق خود در آن استفراغ کنند و معده را برای راند بعدی غذا خوردن آماده کنند. بولمیا  از سال1977 شناخته شده است.

در واقع بولمیا یک بیماری روانی است و نام آن از ریشه یونانی کلمه به معنی گرسنگی حریصانه گرفته شده است و به حالت عجیبی گفته می‌شود که فرد با میل و شدت فراوان شروع به غذا خوردن می‌کند و بعد به‌سرعت به علت عذاب وجدان و ترس و دلهره از چاق شدن، بدن را وادار به دفع غذایی می‌کند که تازه بلعیده است.

قربانیان بولمیا، اغلب خانم‌ها و دختران جوان و کسانی هستند که داشتن اندام متناسب برایشان مهم است. جالب اینجاست که اکثر این افراد چاق نیستند و بدنی نزدیک به عادی یا حتی لاغر دارند. اما ترس از چاقی، باعث احساس گناه بعد از غذا خوردن و رفتارهای مشابه می‌شود. استفراغ، خوردن مسهل یا ملین، انما یا تنقیه برای خالی کردن شکم و استفاده از هر دارویی که منجر به خالی شدن دستگاه گوارش شود، از اثرات این بیماری است.

فرد مبتلا با این کار احساس آرامش می‌کند. سوءتغذیه، اختلال املاح بدن، بیماری دندان و لثه، آسیب‌دیدن صدا، زخم معده، التهاب پوست، مشکلات کبد و کلیه، تشنج، کم‌خونی، عقیمی و افسردگی، فقط بخشی از عوارض این بیماری هستند. در 10 درصد موارد، بولمیا می‌تواند حتی منجر به مرگ شود. این بیماری روانی اغلب با افسردگی یا اعتیاد به موادمخدر همراه است یا می‌تواند منجر به آنها شود.

آنورکسیا، اعتصاب عصبی غذا
آنورکسیا از آن بیماری قبلی، بیماری‌تر است. در واقع تا زمانی که فرد مبتلا به بولمیا خودش به علائم بیماری‌اش اعتراف نکند بسیار سخت است که متوجه بیماری‌اش بشویم اما آنورکسیا بعد از مدتی آنچنان بلایی به سر فرد می‌آورد که از چندفرسخی هم می‌توان متوجه آن شد. آنورکسیا حالتی است که فرد طی آن حالش از هرچه غذاست به‌هم می‌خورد و به هیچ‌وجه اشتها به غذا ندارد و وعده‌های غذایش بسیار محدود است.

زمینه این بیماری هم عصبی است و بیشتر خانم‌هایی که دغدغه چاقی دارند دچار این مشکل می‌شوند اما مبتلایان معمولا بسیار لاغرند. درواقع بیمار آنورکسی، کسی است که وزنش حداکثر 85 درصد وزن طبیعی است.دختربچه‌های درحال رشد، خانم‌های جوان و بعضی کسانی که زمینه افسردگی و مشکلات روحی دارند مستعد ابتلا به این بیماری هستند. ترس شدید از چاقی، عدم اعتماد به نفس، احساس بدشکلی بدن، تصور اشتباه درمورد چاق‌کنندگی غذاها و دوری از دوستان یا همسالان، بعضی از زمینه‌های روانی و اجتماعی این بیماری است.

استئوپروز (پوکی استخوان)، کم‌خونی، کاهش شدید وزن، بدشکل‌شدن اسکلت بدن، اختلال املاح، خشکی پوست، یبوست، نارسایی کبد و کلیه و پارگی ناگهانی معده بعضی از عوارض این بیماری است. گاهی اوقات هم اختلال روانی باعث خودکشی‌کردن فرد می‌شود.

هیچ راه میان‌بری نیست
تبلیغات روش‌های لاغری، آن‌قدر متنوع و گسترده‌اند که آدم را گیج می‌کنند و هیچ‌کس بهتر از یک متخصص تغذیه نمی‌‌‌تواند درباره راست یا دورغ بودن این تبلیغات اظهارنظر کند. با دکتر مسعود کیمیاگر درباره همین موضوع گفت‌و‌گو کرده‌ایم:

•  آقای دکتر، کمربندهای لرزاننده چقدر در لاغری موضعی موثرند؟

این ویبراتورها به آن صورت کاری انجام نمی‌دهند، فقط کمی تحرک ایجاد می‌‌کنند که چربی‌ها را جابه‌جا می‌کند اما نمی‌سوزاند؛ یعنی ممکن است به ظاهر و موقتی، بدن کمی جمع شود ولی چربی‌ها جایی نرفته‌اند و هنوز در بدنند. در واقع چربی‌ برای از بین رفتن، باید سوزانده شود. طبق قانون پایستگی، ماده و انرژی چربی باید به انرژی تبدیل شود ولی این ویبراتورها چنین کاری نمی‌کنند.

•  قرص‌های چربی‌سوز چطور؟

قرص چربی‌سوز وجود خارجی ندارد. شما تا حالا دیو و پری دیده‌اید؟!

•  نه‌خیر...

خب، من هم قرص چربی‌سوز ندیده‌ام چون افسانه است. این چربی‌سوز باید ماده‌ای باشد که ما بشناسیم و ترکیبش را بدانیم چی است و این ترکیب باید قدرت سوزاندن چربی را داشته باشد.اینها یک مشت مواد مثل ویتامین و کافئین و... را با هم قاتی می‌کنند و نتیجه‌اش می‌شود یک مشت قرص بی‌مصرف که سرجمع، 1000 تومان هم قیمت ندارند، آن وقت آن را می‌فروشند 20هزار تومان. دلیلش هم واضح است. چون، هم برای من که می‌خواهم لاغر بشوم، سریع لاغر شدن وسوسه‌کننده است، هم برای کسی که می‌خواهد پولدار بشود، سریع پولدار شدن. وقتی من این قرص‌ها را می‌خرم، او به هدفش می‌رسد. اما من به هدفم نمی‌رسم.

•  رژیم‌های خاصی مثل رژیم سیب‌زمینی یا تخم‌مرغ و... چقدر مؤثرند؟

ببینید، رژیم‌های تک‌خوری از نظر ما اصلا قابل قبول نیستند. شگرد اصلی این رژیم‌ها هم در میزان کالری‌ای است که به بدن می‌رسانند، نه در اسم آن ماده غذایی. مثلا شما باید 10 تا سیب‌زمینی بخورید تا میزان محدودی کالری به بدنتان برسد. خب، وقتی من کالری – به حد کفایت – به بدنم نرسانم، لاغر می‌شوم. اما این لاغری بسیار مضر است. چون بدن را از مواد غذایی ضروری محروم می‌کند.

•  در مورد آب‌درمانی هم همین نظر را دارید؟

آب‌درمانی در حقیقت، آب‌کشی است؛ یعنی بزرگ‌ترین دروغ است و لطمه‌های جبران‌ناپذیری به بدن می‌زند.این رژیم‌های عجیب و غریب، عواقب وخیمی دارند. همین 2 هفته پیش،‌ دختر 17-16ساله‌ای را پیش من آوردند که همین رژیم‌ها کارش را به ویلچر کشانده بود؛ به خاطر تحلیل رفتن عضلات و ضعف اندام. این رژیم‌ها خودکشی‌اند!

•  پس چرا بعضی‌ها از همین روش‌ها نتیجه می‌گیرند؟

اینها همزمان رژیم هم می‌گیرند، به علاوه اینکه این روش‌ها  بر دفع آب بدن مبتنی‌اند و یک لاغری کاذب و موقت ایجاد می‌کنند که مضر است؛ چون بدن یک محیط متعادل و تنظیم شده ‌است و شما نمی‌توانید همین‌طوری، هر کاری خواستید با آن انجام دهید. مثل یک دستگاه کامپیوتر که نمی‌توانید تویش سیخ کنید و انتظار داشته باشید خراب نشود!

•  پس چاق‌ها چه کار کنند؟

برای لاغر شدن هیچ راهی جز ورزش و رژیم اصولی وجود ندارد. هیچ راه میان‌بری نیست. همه این کمربندها، پودرها، قرص‌ها و داروها برای کسانی که خیال می‌کنند لاغر شدن باید سریع اتفاق بیفتد، است. اما کسی که می‌خواهد لاغر شود و سالم بماند، باید صبر داشته باشد.