رضا سیفی: هنوز یک سال هم از انتخابات ریاست‌جمهوری نگذشته که رفته‌رفته آرایش سیاسی کشور برای انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در حال شکل‌گیری است.

گرچه چهره‌های مختلف اصولگرا و اصلاح طلب در اظهارنظرهای خود، یکدیگر را از ورود زودهنگام به انتخابات نهی می‌کنند اما در کنار این توصیه‌ها جلسات تشکیلاتی خود را نیز برگزار می‌کنند. دراین میان برخی هم تا آنجا پیش رفته‌اند که سرلیست‌های انتخاباتی خود را مشخص کرده‌اند. در همین خصوص مرتضی حاجی، وزیر آموزش و پرورش دولت خاتمی معتقد است اصلاح طلبان نباید برای انتخابات مجلس خوش‌خیال باشند و باید فعالیت‌های خود را برای انتخابات مجلس آغاز کنند.

حاجی که از بنیانگذاران بنیاد باران است، تفکیکی بین اعتدالگرایان حامی دولت و اصلاح طلبان قائل نمی‌شود و درباره حضور عارف در انتخابات معتقد است که مهم نیست عارف از یزد یا تهران کاندیدا شود؛ او از هر جایی رأی می‌آورد و می‌تواند در هیأت رئیسه مجلس حضور داشته باشد!

از سوی دیگر علی یونسی، دستیار ویژه رئیس‌جمهور نیز فعالیت ستادهای روحانی برای انتخابات آینده پارلمان را رسما کلید زده است. یونسی در زاهدان در جمع فعالان سیاسی و اعضای ستاد انتخاباتی حسن روحانی در سیستان‌و بلوچستان، اعلام کرد: این ستادها بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری راکد شده بود که در این سفر تأکید کردم این به زیان دولت است و فعالان سیاسی و اجتماعی باید فعال و به‌‌روز باشند. وی گفت: ستادهای انتخاباتی روحانی در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری نه‌تنها باید منسجم باشند بلکه از هم‌اکنون باید برای انتخابات بعدی مجلس فعالیت خود را آغاز کنند.

اما در مقابل جریان اصلاحات و حامیان دولت، از اردوگاه اصولگرایان نیز خبرهای انتخاباتی به گوش می‌رسد. مدتی است برخی طیف‌های اصولگرا جلسات خود را با محوریت حجت‌الاسلام تقوی، عضو جامعه روحانیت به‌منظور همگرایی بیشتر اصولگرایان آغاز کرده‌اند. گرچه هنوز همه طیف‌ها و چهره‌های مؤثر اصولگرا در این جلسات حضور ندارند اما تقوی، بانی این نشست‌ها تاکید کرد: «این جلسات انتخاباتی نیست و نباید همه‌‌چیز در انتخابات خلاصه شود. گردهم‌آمدن افراد همفکر وهم‌اندیش فی‌‌نفسه مفید و مؤثر است». حداد عادل نیز که پیش‌بینی می‌شود نقش مؤثری مانند دوره‌های گذشته در این انتخابات داشته باشد تا‌کنون در این جلسات شرکت نکرده و معتقد است باید در شیوه‌های گذشته تجدیدنظر کرد و روش‌های جدیدی را برای وحدت اصولگریان طراحی کرد.

همزمان با آغاز بحث‌های انتخاباتی در کشور، در داخل پارلمان هم تحرکاتی در حال انجام است که رنگ و بوی انتخاباتی دارد. برخی سیاسیون باتجربه معتقدند آرایش سیاسی مجلس در آستانه انتخابات مدل کوچک‌شده آرایش سیاسی درکشور است. از این‌رو رصد تحرکات سیاسی مجلس اهمیت فراوانی دارد.

از دوره هفتم مجلس بود که اصولگرایان توانستند اکثریت مجلس را به‌دست آورند و فراکسیون یکدستی تحت عنوان «فراکسیون اصولگرایان» تشکیل دهند. این فراکسیون در دوره هشتم مجلس که لاریجانی ریاست پارلمان را برعهده داشت نیز در اکثریت بود، تا اینکه بعد از انتخابات مجلس نهم اصولگرایان در پارلمان به 2دسته تقسیم شدند. علت این انشقاق هم رقابت میان حداد عادل و لاریجانی برای کرسی ریاست مجلس بود. در این بین حامیان لاریجانی فراکسیون «رهروان ولایت» را تشکیل دادند که دامنه آن از یوناتن بت کلیا،نماینده آشوریان و کلدانیان و برخی اصلاح‌طلبان مجلس بود تا علی لاریجانی و کاظم جلالی که در حال حاضر ریاست این فراکسیون را برعهده دارد. آن طرف هم حامیان حداد عادل «فراکسیون اصولگرایان» را تشکیل دادند که در مقابل فراکسیون رهروان در اقلیت بودند.

حالا 2سال از تشکیل این دو فراکسیون در مجلس نهم می‌گذرد. با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید برخی اعضای اصلاح طلب و حامی دولت فراکسیون رهروان ترجیح داده‌اند که از این فراکسیون جدا شده و فراکسیون جدیدی تحت عنوان «فراکسیون حامیان دولت» یا «فراکسیون اعتدال» تشکیل دهند. البته برخی دیگر از اعضای این فراکسیون نیز در انتقاد از برنامه‌ها و مدیریت فراکسیون رهروان در جلسات آنها شرکت نمی‌کنند. منصورحقیقت پور، عضو شورای مرکزی فراکسیون رهروان نگرانی خود را از وضعیت این فراکسیون در مجلس اینگونه اعلام می‌کند که اعضا به جای فراکسیونی عمل کردن آتش به اختیار هستند.او از عدم‌حضور خود در جلسات فراکسیون سخن می‌گوید.

اما سیدحسین نقوی حسینی، دیگر عضو این فراکسیون می‌گوید: کسی از فراکسیون رهروان جدا نشده و هنوز این فراکسیون اکثریت مجلس را در اختیار دارد. او حتی از برگزاری جلسات مستمر 2فراکسیون در مجلس و نزدیک‌شدن آنها به هم در آینده خبر می‌دهد که قرار است از این پس 2فراکسیون رهروان ولایت و اصولگرایان در موضوعات مهم سیاسی داخل و خارج از پارلمان تصمیم واحد بگیرند.

به‌نظر می‌رسد رفته رفته آرایش سیاسی مجلس درحالی‌که بیش از یک سال به انتخابات مجلس دهم زمان باقی مانده در حال شکل‌گیری است. حامیان دولت و اصلاح‌طلبان داخل پارلمان در تلاش هستند تا مقابل 2فراکسیون اصولگرایان و رهروان قد علم کنند. گرچه محمدرضا تابش، نماینده اصلاح طلب مجلس درخصوص جدانشدن برخی اصلاح طلبان از فراکسیون رهروان گفته است ما تاکنون ملاحظه رهروان ولایتی‌ها را کرده‌ایم، اما به‌نظر می‌رسد درصورت وحدت و یکی‌شدن 2فراکسیونی که اکثریت مجلس را در اختیار دارند رقابت برای اصلاح‌طلبان و حامیان دولت روحانی برای کسب کرسی‌های مجلس دهم سخت ‌شود.

چنین تغییری در آرایش سیاسی مجلس البته فقط محدود به مجلس نهم و انتخابات پیش رو نیست. در مجلس هشتم که اساسا مجلسی یکدست اصولگرایانه بود، در میانه راه حامیان دولت احمدی‌نژاد راه خود را از فراکسیون اکثریت مجلس جدا کردند و فراکسیونی به نام «انقلاب اسلامی» تشکیل دادند؛ فراکسیونی که غیراز سال اول آن مجلس، 3 سال باقیمانده را برای برکناری علی لاریجانی از ریاست تلاش کرد و به جایی نرسید. از دل همین فراکسیون در انتخابات مجلس نهم، جبهه پایداری بیرون آمد و ساز ناکوک با تلاش‌های وحدت‌خواهانه سایر اصولگرایان در همان انتخابات زد و افتراق در صف اصولگرایان شکل گرفت تا آیت‌الله مهدوی‌کنی، دبیر کل جامعه روحانیت مبارز آن جمله معروفش را به گلایه بگوید که «می‌خواستیم اصولگرایان را یکی کنیم شدند 13تا».

چهره‌های این تشکل در مجلس نهم، فراکسیون جدیدی تشکیل ندادند و به فراکسیون اصولگرایان پیوستند و با برند حامیان دولت سابق، منتقدان دولت فعلی در مجلس شدند. فراکسیون اصولگرایان مجلس نهم تلاش هایی ازجنس همان تلاش‌های مجلس هشتم را به‌کار گرفت تا این بار باز هم علی لاریجانی را از رسیدن به کرسی ریاست باز نگه دارد و غلامعلی حداد عادل را بر کرسی بنشاند اما این بار هم موفق نشد. بیشترین سؤال‌ها از وزیران دولت روحانی و بیشترین مخالفت‌ها در جلسات رأی اعتماد مجلس از زبان معروف‌ترین چهره‌های فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس هشتم ازجمله حمید رسایی و کریمی قدوسی مطرح شد. تشکیل فراکسیون تدبیر در مجلس هم بی‌ارتباط با همین سؤال‌ها و تشکیل جبهه‌ای در مقابل مخالفان دولت در مجلس نیست.

آنچه البته مهم‌تر است زمزمه‌های جدا شدن بخشی از بدنه فراکسیون رهروان ولایت مجلس و اتصالشان به فراکسیون اصولگرایان و یا پیوستنشان به فراکسیون تدبیر یا همان فراکسیون حامی دولت است. اگر در مجلس هشتم فراکسیون حامی دولت راه خود را از فراکسیون اصولگرایان جدا کرد و یک رقابت درون‌گروهی بین اصولگرایان شکل داد اما در این مجلس، این رقابت درون گروهی نیست و رقابتی است بین اصولگرایان و چهره‌های نزدیک به جناح اصلاح‌طلب‌. بنابراین در بیرون از مجلس هم تئوریسین‌های اصلاح‌طلب ازجمله سعید حجاریان که چندی پیش گفته بود مجلسی مثل مجلس پنجم باید تشکیل شود، از این نوع پوست‌اندازی در مجلس و افتراقی که بین اصولگرایان شکل گرفته خرسند هستند. درک آفت‌های این افتراق و جدایی برای فراکسیون رهروان ولایت که هم‌اکنون اکثریت را در اختیار دارند و فراکسیون اصولگرایان که اقلیتی قوی در مجلس هستند می‌تواند به اتفاقاتی منجر شود که در همان مجلس پنجم منجر شد.

در مجلس پنجم، حجت‌الاسلام علی اکبر ناطق‌نوری، حسن روحانی، موحدی کرمانی و موحدی ساوجی و آقایان حبیب‌الله عسگراولادی، حمیدرضا ترقی و محمدرضا باهنر سنگ بنای یک فراکسیون قوی به نام فراکسیون حزب‌الله را گذاشتند که در مجلس ششم به فراکسیون اصولگرایان تغییر نام داد. این فراکسیون اگرچه در مجلس ششم در اقلیت قرارگرفت اما در مجلس هفتم و هشتم خود را پیدا کرد و در مجلس نهم باز از خاصیت اکثریتی خود افتاد. حالا اما با پوست‌اندازی جدید مجلس اگرچه برخی چهره‌های فراکسیون رهروان ولایت راه خود را از این فراکسیون جدا می‌کنند اما پیوند 2 فراکسیون اصولگرایان و رهروان ولایت می‌تواند آرایش سیاسی مجلس را به سمت تقابل 2 فراکسیون اصلی سوق دهد؛ آرایشی که یک طرف آن تشکلی قوی از اصولگرایان متحد است و طرف دیگرش فراکسیونی از حامیان دولت.

کد خبر 247340

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار سیاست داخلی

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز