این در حالی است که کاهش سطح زیر‌کشت و تغییر کاربری اراضی چای از دیگر مشکلات مبتلابه این صنعت بوده و بنابر برخی آمارها 7 هزار هکتار از باغات چای کشور تغییر کاربری داده است. با مهدی‌صادق‌حسنی ، مدیراجرایی سندیکای کارخانجات چای شمال کشور گفت و گو کرده‌ایم.
- تاثیر نابسامانی صنعت چای بر کارخانه های فرآوری این محصول چه بوده است؟
گرچه آمار دقیقی از میزان تعطیلی یا کاهش ظرفیت تولید کارخانه‌های چای در سال جاری وجود ندارد اما امسال تنها150 کارخانه نسبت به خرید برگ سبز چای اقدام کرده اند. طی 10 سال گذشته بیش از 40 درصد کاهش تولید و فرآوری چای در کارخانجات را شاهد بوده ایم که بخشی از این موضوع ناشی از کاهش تولید برگ سبز از 90 به 20 هزار تن بوده است. این شرایط موجب شده است تا علاوه بر تعطیلی بسیاری ازکارخانه های فرآوری چای، اغلب کارخانه های فعال نیز با کاهش 30 تا 40 درصدی ظرفیت تولید به کار خود ادامه دهند.
- تغییر کاربری اراضی زیر کشت چای تا چه حد در مشکلات دخیل بوده است؟
طی 10 سال اخیر بخش اعظم باغ‌های چای در مازندران به ویلا تبدیل شده و متاسفانه در 5 سال اخیر این بیماری به استان گیلان نیز سرایت کرده و بسیاری از باغ‌ها تبدیل به ویلا شده است که در صورت تداوم این روند در آینده نه‌چندان دور اثری از باغ‌های چای باقی نخواهد ماند. از سوی دیگربسیاری از باغ های چای موجود به حال خود رها شده و چایکاران قادر به بهسازی و بهزراعی این باغ‌ها نیستند .
- طی سال های اخیر کمپوست چای سنواتی در دستور کار قرار گرفته است، آیا توجیهی برای خرید تضمینی و تبدیل چای سنواتی به کود کمپوست وجود دارد؟
تبدیل چای سنواتی تاریخ مصرف‌گذشته بر اساس مصوبه 12 مرداد ماه سال 90 دولت مد نظر قرار گرفته و با توجه به کیفیت و فساد برخی چایهای سنواتی در انبارها دولت ناچار شده تا با تخصیص اعتباری برای کمپوست اینگونه چای را امحا کند. بر اساس این مصوبه مقرر شده بود تا 41 هزار تن چای مربوط به سال های 72 تا 79 که در اختیار سازمان چای سابق بوده، با هماهنگی استانداری گیلان تبدیل به کمپوست شود.
علاوه بر آن بخشی از چایهای سنواتی سال‌های80 تا 83 نیز تبدیل به کمپوست شده است. همچنین کمپوست بخشی از چایهای سنواتی 85 تا 88 که 3 سال از تولید آن گذشته مصوب و مقرر شده بود تا بقیه چای سنواتی این دوره 3 ساله به‌مصرف داخلی برسد.
بر این اساس سازمان تعاونی روستایی در 18بهمن ماه91 در حالی نسبت به فروش باقیمانده چای مذکور اقدام کرد که بیش از 3سال از تولید آن گذشته بود و عرضه چای تاریخ‌مصرف گذشته به بازار مغایر با بند 7 مصوبه دولت بود. مخالف کمپوست‌کردن چای سنواتی هستیم چرا که این امر هدر دادن بیت المال و پول خریدار است و باید با نظارت سازمان استاندارد ، سازمان چای و بر اساس مقررات به عنوان مصرف غیرانسانی و صنعتی صادر شود.
- در این سال ها چقدر اعتبار برای خرید تضمینی برگ سبز چای هزینه شده است؟
در سال89 یارانه پرداختی برای خرید تضمینی برگ سبز چای 27میلیارد تومان، سال90 حدود 35 میلیارد تومان، در سال91 حدود 29میلیارد تومان و برای امسال به صورت علی الحساب 24میلیارد تومان یارانه پرداخت و مقرر شده است تا مابقی یارانه پرداختی برای تشکیل صندوق مد نظر دولت یا بهزراعی هزینه شود. تا قبل از سال89 نیز خرید تضمینی برگ سبز چای در اختیار سازمان تعاونی روستایی بوده و آماری از اعتبارات هزینه شده برای این کار در اختیار نداریم. اگر زیرساخت‌های صنعت چای اصلاح نشود پرداخت هر گونه هزینه برای خرید تضمینی برگ سبز چای نیز نتیجه‌ای جز هدردادن بیت المال و پیچیده شدن مشکلات این صنعت به دنبال نخواهد داشت.
