کشف معدن جدید سلول‌های بنیادی

آخرین خبر این است: تحقیقات موفق ژنتیکی بر موش آزمایشگاهی این امید را پدیده آورده که بتوان سلول‌های پایه جنینی را با استفاده از سلول‌های پوست تولید کرد.

در حالی‌که کشف دانشمندان ژاپنی و آمریکایی در این زمینه به عنوان یک پیشرفت عمده در تحقیقات سلول پایه مورد استقبال قرار گرفته است، گفته می‌شود اگر امکان تکرار همین موفقیت در مورد انسان نیز وجود داشته باشد، نیاز به استفاده از جنین انسان برای تولید سلول های پایه که مساله ای فوق‌العاده جنجال آفرین است از میان خواهد رفت.

سلول‌های پایه قابلیت بدل شدن به انواع سلول‌های بدن را دارند و امید می‌رود در آینده به درمان طیف وسیعی از بیماری ها از طریق جایگزینی ارگان آسیب دیده با ارگانی که از سلول های پایه خود بیمار پرورش داده شده، منجر شود.

علیرغم مطالعات فراوانی که سلول‌های مختلف را به عنوان منشا سلول‌های بنیادی مطرح می کند، هنوز عمده ترین منبع تولید سلول پایه استخراج آن از جنین انسان تا قبل از رسیدن به 8 هفتگی است، اما در مطالعه تازه که نتایج آن در نشریه نیچر چاپ شده دانشمندان برای تولید سلول پایه از سلولی به نام فیبروبلاست که زیر پوست یافت می شود استفاده کردند. آنها با دستکاری ژنتیکی این سلول موفق شدند آن را به وضعیت جنینی بازگردانند و سپس آن را به چند نوع سلول دیگر بدن موش تبدیل کنند.

آنچه این دستاورد را تقویت می کند این است که سه تیم مختلف پژوهشگران از موسسه وایتهد کمبریج در ایالت ماساچوست، موسسه سلول پایه هاروارد، و دانشگاه کیوتوی ژاپن با استفاده از یک تکنیک واحد به نتایجی دقیقا همانند رسیدند.

پروفسور رودلف جانیش، سرپرست تیم محققان موسسه وایتهد می‌گوید: براساس کلیه معیارهای کاربردی ما، این سلول های دوباره برنامه ریزی شده، از سلول های پایه جنینی غیرقابل تشخیص هستند. دکتر لایل آرمسترانگ، استاد بیولوژی رشته سلول پایه در دانشگاه نیوکاسل هم  این یافته را تحولی ارزشمند و مهم توصیف کرد.

با این حال وی تاکید کرده که این تکنیک برای آنکه در مورد انسان ایمن باشد باید ابتدا اصلاح شود، چرا که در آزمایش موش برای تبدیل سلول ها از یک رترو ویروس (که ویروس اچ آی وی نیز جزو آنهاست) استفاده شده است.

این درحالی است که اخبار امیدوارکننده درباره کاربرد سلول‌های بنیادی هم روز به روز بیشتر می‌شود. دانشمندان انگلیسی در تلاشند با استفاده از سلول های پایه بینایی را به افراد مبتلا به یک عامل عمده کوری بازگردانند.

تیم محققان موفق شده است بینایی شمار اندکی از بیماران مبتلا به AMD (age-related macular degeneration) را با استفاده از سلول استخراج شده از چشم خود بیماران بازگرداند.

همچنین مدتی پیش، دانشمندان موفق شده اند از سلول های پایه مغز استخوان انسان برای مرمت سلول های معیوب لوزالمعده موش که مسئول تولید انسولین هستند استفاده کنند.

این معالجه همچنین روند تخریب کلیه که ناشی از بیماری دیابت است را متوقف کرد.
اما از ایران هم بشنوید: پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی با همکاری بیمارستان بقیه الله، مرکز قلب شهید رجایی و بیمارستان جماران ، 140 بیمار قلبی را به روش سلول های بنیادی تحت درمان قرار می‌دهد.

دکتر اقدمی ایمونولوژیست و عضو گروه سلول‌های بنیادی پژوهشکده رویان جهاد دانشگاهی با اعلام این مطلب به ایسنا اضافه کرده: پژوهشکده رویان چندی پیش در اولین مطالعه بالینی کاربرد سلول های بنیادی در درمان بیماری قلبی، 30 بیمار را به این روش تحت درمان قرار داد که نتایج قابل قبولی حاصل شد و حالا  قرار است 140 بیمار قلبی دیگر نیز به روش تزریق سلول‌های بنیادی به عضله قلب تحت درمان قرار گیرند.